Երջանկության համար ընդամենը 4 բան է անհրաժեշտ. նյարդակենսաբան
ԼԱՅՖԱսում է ողջ կյանքում մարդկային ուղեղն ուսումնասիրած ամերիկացի նյարդակենսաբան Ալեքս Քորբը։
Գլխավոր հարցը
Եթե տրամադրություն չունեք, ինքներդ ձեզ մեկ կարևոր հարց տվեք․ «Ինչի՞ համար եմ ես շնորհակալ ճակատագրին»։
Դուք կզարմանաք, թե արդյո՞ք շնորհակալության զգացումն ուղեղի վրա կենսաբանական ներգործություն է ունենում։ Պարզվում է, որ՝ այո։ Գիտե՞ք, թե ինչպես է աշխատում «Բուպրոպիոն» հակադեպրեսանտը։ Այն խթանում է դոֆամին նյարդամեդիատորի արտադրությունը։ Իսկ գիտե՞ք, թե ինչ է անում ֆլուօքսետինը։ Խթանում է սերոտոնին նյարդամեդիատորը, ինչպես և շնորհակալության զգացումը։
Այո՛, շնորհակալության զգացման գլխավոր էֆեկտներից մեկը սերոտոնինի մակարդակի բարձրացումն է։ Երբ դուք մտածում եք այն մասին, թե ինչի համար եք շնորհակալ ճակատագրին, դուք կենտրոնանում եք կյանքի դրական կողմերի վրա։ Այդ պարզ գործողությունը բարձրացնում է սերոտոնինի արտադրության մակարդակն ուղեղի առաջնային կեղևում։
Խոսեք ձեր նեգատիվ զգացողությունների մասին
Եթե դուք ձեզ վատ եք զգում, տվեք ձեր վիճակի բնորոշումը։ Ի՞նչ է դա՝ տխրությո՞ւն, տագնա՞պ, վիրավորվածությո՞ւն… Դա բավական է, որ ինքներդ ձեզ լավ զգաք։ Կարծում եք՝ զառանցա՞նք է։ Իսկ ձեր ուղեղն այլ կերպ է մտածում։
Մի հետազոտության ժամանակ մասնակիցներին ցույց տվեցին դեմքի տարբեր արտահայտություն ունեցող մարդկանց լուսանկարներ ու չափեցին ուղեղի արձագանքը։ Ինչպես և սպասվում էր, նշիկն արձագանքում էր պատկերված էմոցիաներին։ Բայց երբ մասնակիցներին խնդրեցին անվանել այդ էմոցիաները, նրանց մոտ ակտիվացավ ուղեղի պրեֆրոնտալ կեղևը, իսկ նշիկի ակտիվությունն ընկավ։ Այլ կերպ ասած՝ էմոցիաներն անվանելը նվազեցնում էր դրանց ազդեցությունը մարդու վրա։
Որոշում կայացրեք
Երբևէ կայացրե՞լ եք ինչ-որ որոշում ու դրանից թեթևություն զգացել։ Դա պատահականություն չէ։ Նյարդակենսաբանությունը ցույց է տալիս, որ որոշումների ընդունումը նվազեցնում է անհանգստության չափաբաժինն ու տագնապայնությունը, ինչպես նաև օգնում է լուծել խնդիրները։ Որոշումներ կայացնելիս մենք ստեղծում ենք մտադրություններ ու դնում նպատակներ։
Այս ամենը դրական ազդեցություն է գործում պրեֆրոնտալ կեղևի վրա՝ նվազեցնելով տագնապի ու հուզմունքի մակարդակը։ Բացի դրանից՝ որոշումների ընդունումն օգնում է նվազեցնել ստիրատումի՝ բծավոր մարմնի ակտիվությունը, որը մեզ սովորաբար հակում է նեգատիվ ազդակների ու գործողությունների։ Եվ վերջապես, որոշումներ կայացնելը փոխում է մեր աշխարհընկալումը, ինչն օգնում է գտնել խնդրի լուծումն ու հանգստացնել լիմբիկ համակարգը։
Հպվեք մարդկանց
Մի հետազոտության ընթացքում մասնակիցները համակարգչային խաղ էին խաղում, որի էությունը գնդակներ նետելով փոխանակելն է։ Մի մասնակիցը նետում էր գնդակը, իսկ մյուսն այն հետ էր նետում։ Իրականում մարդը նստած էր էկրանի միայն մի կողմում։ Հետո գնդակը համակարգիչն էր նետում։
Բայց մասնակիցներին ասացին, որ էկրանի վրայի կերպարներին կառավարում են կենդանի մարդիկ։ Եվ ի՞նչ էր տեղի ունենում, երբ այդ «այլ մարդիկ» հրաժարվում էին վերադարձնել գնդակը։ Մասնակցի ուղեղը նույն կերպ էր արձագանքում, ինչպես որ արձագանքում էր ֆիզիկական ցավին, այսինքն՝ մեր ուղեղը մերժումն ընկալում է կոտրված ոտքի պես։ Սոցիալական բացառումն առաջնային գոտկային կեղևի և ուղեղի կենտրոնական հատվածի վրա ազդում է ֆիզիկական ցավի ազդելու պես։
Պարզ ասած՝ ուղեղի համար շատ կարևոր են այլ մարդկանց հետ հարաբերությունները։ Եվ եթե ուզում եք դրանք բարձրացնել ու հասցնել նոր մակարդակի, մարդկանց հպվեք ֆիզիկապես։ Խոսքը, իհարկե, մտերիմ մարդկանց մասին է։
Հրատապ. Վանաձորը գրավել են. ի՞նչ է կատարվում Վանաձորում
Վարչապետը հրապարակավ խնդրել է՝ մանդատս վայր դնեմ, դուք դա համարում եք սովորական հարց, մտահոգ էլ չլինենք, հա՞. Աղազարյան
Խոշոր ավտովթար․ «Չայնիի» ոլորաններում «Opel Zafira»-ն բախվել է երկաթե արգելապատնեշներին և կողաշրջվել
Էրդողանի ելույթի ժամանակ արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել
Փաշինյանը ԱԺ-ում ՔՊ-ականների հետ քննարկել է գաղափարախոսական բնույթի հարցեր
Վերին Լարսը չի բացվել, մարդիկ անշարժ կանգնած են հերթում․ ի՞նչ է կատարվում Վերին Լարսում
ԱԺ-ն արտահերթ նիստ կգումարի
«Մարդ վախենում ա երեխա պահի ստեղ»․ սահմանամերձ գյուղերի բնակիչները վստահ են՝ Ադրբեջանը պատրաստվում է հարձակման
Փաշինյանը ներկայացրել է ՔԿ նորանշանակ նախագահ Արթուր Պողոսյանին
Միրզոյանի այցը Ֆինլանդիա շարունակվում է․ քննարկվել է ԵՄ-ի մասին Փաշինյանի հայտարարությունը
Երևանում կկատարվի երթևեկության կազմակերպման փոփոխության փորձարկում․ լուսանկար
Հալեպում ուսանողներ են զnհվել․ զինյալների առաջնորդը խորհուրդ է տվել խաղաղ բնակիչներին լքել տները
Եթե իմ հետ ինչ-որ բան պատահի, առաջին պատասխանատուն Քննչական կոմիտեն է. Արիանա Հովսեփյան
Ալեքսանդր Ավետիսյանին պատգամավորի մանդատ է տրամադրվել
Դեկտեմբերի 2-ից երթևեկության փոփոխություն կլինի Մաշտոցի պողոտա - Ամիրյան փողոց խաչմերուկում
Կարեն Կարապետյանը հեռանում է արդարադատության փոխնախարարի պաշտոնից․ մանրամասներ
Ձեզ մոտ չի ստացվելու լուծում գտնել և հանել այս իրավիճակից․ Հակոբյանը՝ Ղազարյանին
«ՀայաՔվեի» կրթաթոշակների հանձնումը
Նիկոլ Փաշինյանը նշանակում է կատարել
Այս իշխանությունը պայմանագրային զինծառայողների համար գրեթե ոչինչ չի անում. Ավետիք Քերոբյան
Սիրիացի ապստամբները ներխուժել են Հալեպ
«Շնորհավոր Գոհաբանության օր»․ Անի Երանյանի և Մհեր Բաղդասարյանի նոր լուսանկարները
Ֆասթ Բանկը 25 միլիոն դրամ է նվիրաբերել «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամին
Այսօր և վաղը հնարավոր են ջերմային նոր ռեկորդներ․ Լևոն Ազիզյան
Ֆաստեքսի և ԵՊՀ-ի համատեղ դասընթացների շարքի ավարտին լավագույններն ստացել են հավաստագրեր` NFT-ների տեսքով
Արամ Առաջինի երախտիքի նամակը՝ Գագիկ Ծառուկյանին
Ռուսաստանն աշխատում է «3+3» հարթակը կազմակերպության վերածելու ուղղությամբ. Գալուզին
Պատգամավոր Գեղամ Նազարյանի հետագա գործունեության հարցը դեռևս չի քննարկվել. Գեղամ Մանուկյան
Բալլադային ռոքի նոր մեկնաբանություն. Վահագ Ռաշը հանդիսատեսի դատնին կհանձնի նոր տեսահոլովակ
Քննչական կոմիտեի նախագահի կենսագրությունը
ՀՀ քաղաքացիության ձեռքբերումը որևէ կերպ չի անդրադառնում Արցախ վերադարձի իրավունքի վրա. ՆԳ փոխնախարար
Վարկը հաստատե՞լ, թե՞ ոչ. Ո՞վ է որոշում
«Սրբազան Պայքարը» շարունակվելու է մինչև հաղթական ավարտ, այն չի ուշանալու․ Բագրատ Սրբազան
Ռուսաստան-Հայաստան հասարակական 2-րդ ֆորումը․ ուղիղ
Գազ չի լինի․ որոշ հասցեներ են հայտնի
Արցախցիներն օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ պատճառներով չեն շտապում դիմել ՀՀ քաղաքացիություն ստանալու համար. Գեղամ Ստեփանյան
Պետք է դիմադրել և չհանձնվել․ Մենուա Սողոմոնյան
Դերասանուհի Եվա Բաղդասարյանը նշել է ծննդյան տարեդարձը
Հալեպի շրջանում ռազմական գործողությունների հետևանքով ՀՀ քաղաքացիներ չեն տուժել. ԱԳՆ խոսնակ
Ուկրաինական համակամարտության կարգավորման համար պետք է հիմնական պատճառները լուծել. Պեսկով
Հարյուրավոր հայեր մնացել են Լարսում․ երեխաներին հիվանդանոց են տեղափոխել (տեսանյութ)
AMIO Mobile հավելվածի ակտիվ օգտատերերը վայելեցին ուղղաթիռով անմոռանալի ուղևորությունը
2025թ. բյուջեն վտանգավոր է, այն խոստանում է աղքատացում, գնաճ և բնակչի պարտավորությունների ավելացում. Նաիրի Սարգսյան
Ֆասթ Բանկը «Սիմֆոնիկ Ռեինկարնացիա» համերգի գլխավոր հովանավորն է
Հայաստանը կարձագանքի՞ Պուտինի հայտարարությանը
AKNEYE-ի և Սաշա Ջաֆրիի «Արվեստագետի աչքերով» միջոցառումը Վենետիկի Մուրանո կղզում
Գյումրին կարող է դնել Փաշինյանի վերջի սկիզբը
Կազմակերպված հստակությունն ընդդեմ կազմակերպված խառնաշփոթի. Վահե Հովհաննիսյան
«Միջուկային տեխնոլոգիաները հեղափոխություն են բերում առողջապահության ոլորտում». Ավանեսյան
Հայտնի է՝ որքան մարդ է Ադրբեջանը բնակեցրել Արցախում
