Երևան, 05.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


«Իշ­խա­նու­թյու­նը վա­րում է մի­այն մեկ՝ իր իշ­խա­նու­թյունն ավե­լաց­նելու քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

Ընդդիմության ինստիտուտի նկատմամբ ունեցած իշխանության ընկալումները և առհասարակ քաղաքական դիսկուրսն առկա իրավիճակի ֆոնին որոշակի հարցեր են առաջացնում: Ակնհայտ է նաև, որ ընդդիմության նկատմամբ ընկալումները հաճախ սկսվում են հեգնանքով, ավարտվում՝ «մուննաթով»: Իշխանության ինստիտուտն ընկալելու հարցում ևս ամեն ինչ հարթ չէ: Խոսելով վերոնշյալ թեմայի շուրջ՝ քաղաքագետ Աղասի Ենոքյանը «Փաստի» հետ զրույցում խոսեց միանգամից մի քանի գործոնների մասին:

Խոսելով իշխանություն-ընդդիմություն դիսկուրսի, իշխանության ներկայացուցիչների կողմից ընդդիմության ինստիտուտի նկատմամբ ունեցած ընկալումների մասին՝ քաղաքագետն ընդգծեց.

«Իշխանությունը բազմիցս հայտարարել և ամեն հարմար առիթով հայտարարում է, որ ինքը ժողովրդի իշխանությունն է: Համաձայն այդ ընկալման՝ կարծում են, որ միայն իրենք իրավունք ունեն խոսել ժողովրդի անունից, իսկ մնացածները պատահականություններ են, ընդհանուր թրենդից դուրս գտնվող ինչոր մարգինալներ: Իշխանության ընկալումն է այդպիսին. այն, ինչն իրենց ասածին հակառակ է, դուրս է իրենց ասածից, լուրջ չէ: Իշխանության ընկալմամբ՝ միակ ճիշտն ինքն է և միայն ինքն իրավունք ունի ներկայացնել երկրի զարգացման տեսլականները:

Այդուհանդերձ, իշխանությունն այդպես էլ տեսլականներ չի առաջարկել, բայց նաև չի էլ համարում, որ մյուսներն ունեն այդ տեսլականները առաջարկելու իրավունքը: Մյուս կողմից՝ իշխանության մոտ կա շոու սարքելու մեծ ցանկություն, ինչն իր պատճառն ունի: Այդ ցանկությունը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ նույն Ազգային ժողովն ընկալվի որպես քաղաքական մարմին, քննարկվի հասարակության շրջանում, ռեպորտաժներ լինեն, որովհետև այնտեղ, մեծ հաշվով, ոչինչ տեղի չի ունենում: Իսկ երբ շոուներ են լինում, միմյանց վիրավորում են, հեգնանքով են խոսում, ինչը բավականին լավ նյութ է դառնում»,-նկատում է քաղաքագետը:

Իսկ «միակ ճիշտը» լինելու ճանապարհն, ըստ Ա. Ենոքյանի, այլ տեղ է տանում. «Ակնհայտ է, որ Հայաստանում մենիշխանություն հաստատելու փորձ է արվում, որովհետև մենք տեսել ենք, որ Նիկոլ Փաշինյանը միտինգային եղանակով վերցրեց գործադիր իշխանությունը, միտինգային եղանակով վերցրեց օրենսդիրը և նույն եղանակով փորձեց վերցնել նաև դատական իշխանությունը, ինչը չստացվեց, բայց հիմա այլ մեթոդներ է փորձում: Այս ճանապարհը պետք է տանի մենատիրության:

Երբ անգամ թույլ չի տրվում, որ հակառակ կարծիք հնչի, և չի լսվում արտահայտված հակառակ կարծիքը, «միակ ճշտի» գաղափարն, ի վերջո, տանելու է ավտորիտար համակարգի վերականգնման՝ անգամ ֆորմալ առումով: Այսինքն, եթե նախկինում մենք ասում էինք, որ համակարգը ավտորիտար է, բայց տեսնում էինք, որ դատարանները, լրատվամիջոցները գոնե որոշակի անկախություն ունեին, ապա հիմա այս ճանապարհն այնպիսին է, որի դեպքում այդ ինստիտուտները կարող են կորցնել անկախությունը: Համենայն դեպս, նոր իշխանությունների ցանկությունը և քայլերի տրամաբանությունն է այդպիսին»:

Քաղաքագետը նկատում է՝ բոլոր իշխանությունների բնույթը նույնն է. «Իշխանությունը հիմա ցանկանում է ունենալ ավելի շատ իշխանություն: Բոլոր իշխանություններն են այդպիսին, ուղղակի սովորաբար այդ ցանկությունը սահմանափակված է լինում Սահմանադրությամբ: Մարդիկ և հատկապես քաղաքական գործիչներն իրավունք չունեն անել քայլեր, որոնք դուրս են մարդկային համակեցության կանոններից: Այս ամենն, ի վերջո, սահմանափակվում է նաև ընդդիմությամբ. այսինքն, երբ լինում է ուժեղ ընդդիմություն, այն թույլ չի տալիս, որ իշխանություններն անեն այն ամենը, ինչն իրենք են ցանկանում: Հիմա մեզ մոտ չկան նշվածները կամ շատ թույլ են արտահայտված, և իշխանությունները փորձում են օգտագործել այդ հանգամանքը՝ ավելի շատ իշխանություն ստանալու համար: Այսօր իշխանությունը վարում է միայն մեկ քաղաքականություն՝ իր իշխանությունն ավելացնելու քաղաքականություն: Չենք տեսնում տնտեսական քաղաքականություն, խոսում են դատաիրավական համակարգի բարեփոխումների մասին, բայց այդ առումով ևս որևէ քայլ չենք տեսնում, բացի դատարանները փակելուց: Խոսում են հակակոռուպցիոն քաղաքականության մասին, բայց այդ ուղղությամբ ևս քայլեր չկան»: 

Վերադառնալով ընկալումներին՝ քաղաքագետը հավելեց. «Իշխանությունը դեռևս չունի ամբողջական ընկալում, որ իր պատասխանատվությունն այսօր շատ ավելի բարձր է, քան այն ժամանակ, երբ իրենք ընդդիմություն էին: Պատասխանատվության զգացում չկա, մինչդեռ իշխանությունը պետք է պատասխանատվություն ունենա ոչ միայն իրեն ձայն տված 70 կամ 80 տոկոսի համար, այլ ամբողջ հասարակության, այդ թվում՝ ընդդիմության և այն մարդկանց, որոնք ընտրել են նաև նրանց: Իրենց մոտ այս ընկալումը չկա: Իշխանության մոտ չկա պատասխանատվություն առ այն, որ իրենք այս իրավիճակը փրկելու համար պետք է քայլեր ձեռնարկեն: Իրենց անընդհատ թվում է, թե իրենց խնդիրն այն է, որ իրենք բավարար իշխանություն չունեն»:

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

Կամ բոլորս միասին պայքարում ենք ինքնիշխան Հայաստան ունենալու համար, կամ մեր հայրենիքը ադրբեջանացվում է․ Էդմոն Մարուքյան«Մեր ձևով» շարժմանն է միացել արդեն 11,000-րդ կամավորը, ինչը խոսում է մարդկանց` հայրենիքի հանդեպ պատասխանատվության բարձր զգացման մասինԵվս մեկ տեսանյութ Վայոց Ձորի մարզ իրականացրած աշխատանքային այցից․ «Մեր ձևով»Հովիկ Աբրահամյանը կապ չունի 5330 հա հողատարածքի վարձակալության հետԲեռլինը կործանիչներ է տեղակայում Լեհաստանում՝ ռուսական անօդաչու թռչող սարքերի ներխուժումից հետոԿարագուլյանի և Թովմասյանի մասնակցությամբ «Անորան» դարձել Է Google-ի որոնման ամենանորաձև ֆիլմը ՀՀ-ում կարմրուկի տեղական դեպքեր չեն գրանցվել 2024 թվականի սեպտեմբեր ամսից․ ՀՎԿԱԿ «Առաջարկ Հայաստանին» նախագծի շրջանակներում երիտասարդների համար հայտարարված մրցույթի արդյունքներն ամփոփվել են․ Իվետա ՏոնոյանԱրամ Ա Վեհափառ Հայրապետը կմեկնի Կիպրոս Մրգաշատ գյուղում այրվել է անասնակեր ԿԳՄՍ նախարարության պաշտոնական կայքում հրապարակված լուրը, ըստ որի՝ Հասմիկ Ավագյանն ընդունել է Յուրի Սաքունցին, սպորտային քաղաքականության անտեղյակության դասական օրինակ է Դատարան են հանձնվել Զորականում անչափահասին առևանգած մեղադրյալների վերաբերյալ քրեական վարույթի նյութերը «Ո՞նց կարելի էր ստանալ այսպիսի պլան և չընդգրկել բանակցություններում». ընդդիմությունը վստահ է՝ կարելի էր խուսափել պատերազմիցԱրտառոց դեպք՝ Երևանում Դպրոցներում վիրուսները գլուխ են բարձրացրել․ դասարանում 28 երեխայից 4 հոգի է դասի եկել ԱրարատԲանկը մասնակցել է WEPs «Կանանց հզորացման սկզբունքները Հայաստանում» համաժողովինԱրմավիրի պարեկները հայտնաբերել են խարդախության մեղադրանքով հետախուզվողի Յունիբանկի անժամկետ պարտատոմսերը ձեռք բերվեցին գրեթե մեկ օրում «Զանգեզուրի միջանցքը» ռազմավարական նշանակություն ունի․ Թյուրքական պետությունների կազմակերպության ղեկավար Սյունիքի կայուն զարգացումը շարունակում է մնալ առաջնահերթություններից․ Վահագն Խաչատուրյանը՝ Սյունիքի մարզպետին 10 հազար դոլար․ Երևանում անօրինական միգրացիա կազմակերպելու դեպք է բացահայտվել Հայաստանում շրջանառվում են ռինովիրուսի, բոկավիրուսի, ադենովիրուսների, պարագրիպի հարուցիչները, կորոնավիրուսային հիվանդության հարուցիչներ, նաև գրիպի A տեսակի վիրուս. ԱՆ Ինչի մասին է վկայում ձեռքի քորը«Եթե ձեր ընտրած մասնագիտությունը թեկուզ աննկատ ծառայի մարդկանց, ձեր գործը կդառնա աղոթք». «Դասավանդիր հանուն Հայաստանի»-ն փոխում է կրթության որակըԴիվանագիտական նորմերի խախտում. Ռուսաստանից արձագանքել են Փաշինյանին Մեսսին չի մասնակցի Ֆինալիսիմային․ արգենտինացին հանդես է եկել հայտարարությամբ Ժողովրդի կամքը հիմա աննախադեպ կերպով ճնշվում է․ Մենուա ՍողոմոնյանՄեծ մենաշնորհները պետք է ազգայնացվեն, դրանք պատկանում են ժողովրդին․ Հրայր Կամենդատյան Եվրոպայի Հայկական Միությունների Ֆորումի Նախագահությունը նախաձեռնել է Հայ Առաքելական Եկեղեցու և Հայաստանում Քրիստոնեության պաշտպանության նախաձեռնող խումբ 42-ամյա կնոջը սպանողին գտել են․ ով է նա. մանրամասներ Արշակ սրբազանը այս վարչախմբի պատվերով կալանավորված 4-րդ եպիսկոպոսն է. Մենուա ՍողոմոնյանԱդրբեջանը Եվրոպայում խաղաղասեր է ձևանում, բայց հակառակն է անում Իշխանության` ամեն գնով պահպանումը ուղիղ ճանապարհ է դեպի բռնապետություն․ Հովհաննես Իշխանյան Ինչ է սպասվում դեկտեմբերի 10-13-ը. կարևորԶՊՄԿ-ի համար ակնհայտ է, որ հանքարդյունաբերությունը, հակառակ տարածված միֆի, իրականում գիտահեն ճյուղ է. Արմեն ՍտեփանյանՓաշինյանական իշխանությունը նույնիսկ քրգործերն է փնթի կարում Դեպի ուր է տանում քեզ ճակատագիրը. ընտրիր պատկերըՍամվել Կարապետյանի ապօրինի կալանքի երկարաձգման դեմ մեր բողոքները վարույթ են ընդունվել. Արամ Վարդևանյան Կանխել են քաղաքացու ինքնաuպանության փորձը Հաղթանակ կամրջից․ ինչ է հայտնի Բոլոր քննիչները, դատավորները Աստծո անեծքին ու պատժին են արժանանալու, մղկտալու են ամբողջ կյանքում Հայաստանի երրորդ գյուղում մարդիկ ոչ մի բանով չեն զբաղվում, իշխանությունն ասում է` Սերժ Սարգսյան, Ռոբերտ Քոչարյան. Նարեկ Կարապետյան (տեսանյութ) Կենսաթոշակները 50%- ով պետք է բարձրանան. «Հայաքվեն» ստորագրահավաք է նախաձեռնում. ասուլիսՀորոսկոպի 3 նշան, որոնց կայցելի դժբախտությունը այս տարվա վերջինՓաշինյանի ձեռամբ ադրբեջանցի հատուկ ջոկատայինները, պատրաստված խմբերը գալու են ու շատ «խաղաղ» տեղավորվելու են Հայաստանում. ադրբեջանագետ Եվրամիության արևային հզորությունները հինգ տարում կրկնապատկվելու են Արշակ Սրբազանը կալանավորվեց 2 ամսով Խաղաղության պատրանք․ Փաշինյանի խոստումներն ու մեր իրականությունըՔաղբանտարկյալ տերմինը Արշակ սրբազանի նկատմամբ այնքան էլ կիրառելի չէ Մոսկվայում տեղի է ունեցել Արևելագիտության ինստիտուտի ուսանողական ինտելեկտուալ մրցույթ Ռուսներին այլևս թույլ չեն տա մուտք գործել Վրաստան առանց այս փաստաթղթի