Երևան, 09.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Կարծում եք՝ համամասնությամբ ամենամեծը մարդու ուղե՞ղն է. սխալվում եք

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Մենք գիտենք, որ...

Մարդու ուղեղը ամենամեծն է՝ մարմնի չափերի հետ համամասնության հաշվարկով, քանի որ միայն մարդն է բանական արարած:

Իրականում այդպես չէ:

Պարզվում է, որ, նույն այդ հարաբերականությամբ, ամենամեծ ուղեղն ունեն մրջյունները: Իհարկե, մրջյունի ուղեղը ուղեղ կարելի է համարել պայմանականորեն, քանի որ անողնաշարավորների մոտ ոչ թե ուղեղ է, այլ նյարդային հանգույցներ՝ գանգլիաներ: Այնուամենայնիվ, այդ միջատի նյարդային համակարգը կազմում է մարմնի մեկ հինգերորդը: Ստացվում է, որ եթե մարդն ունենար նման համամասնության ուղեղ, ապա մարդու գլուխը 5-10 անգամ մեծ պետք է լիներ ներկա չափից: Մարդու ուղեղը կազմում է ընդհանուր քաշի ընդամենը 2%-ը (մոտավորապես 1,6 կիլոգրամ, կամ՝ մարմնի մեկ հիսուներորդ մասը):

Մրջյունների գանգլիաների քաշը մոտավորապես 0.3 միլիգրամ է: Ստացվում է, որ 40 000 մրջյուններից կազմված մրջնաբույնը ունի մարդու ուղեղի քաշին համարժեք ուղեղ: Մեկ մրջյունին դժվար է խելացի արարած համարել, բայց մրջնաբույնը արդեն իսկ նմանվում է մարդուն իր գործունեությամբ: Համարվում է, որ մրջյունների գաղութը ունի «սուպերուղեղ»՝ ի հաշիվ բոլոր մրջյունների ուղեղի: Ենթադրվում է, որ մրջյունը համագործակցում է այլ մրջյունների հետ տելեպաթիայի կամ ռադիոալիքների միջոցով:

Մրջյունները լվիճներ և սնկեր են աճեցնում, ընդ որում՝ լվիճներին նրանք օգտագործում են կթու կովի պես, աշխատավոր մրջյուններին «որսի» են ուղարկում , որոշները պատասխանատու են նոր սերնդի համար, պատերազմ են ուղարկում իրենց զինվոր մրջյուններին, ընդ որում՝ որոշ տեսակներ անգամ թույներ են արտանետում հակառակորդի բանակում խուճապ առաջացնելու համար, գերիներ են վերցնում և օգտագործում նրանց ստրկական աշխատանքը, սատկած հայրենակիցներին «թաղում» են հատուկ այդ նպատակին հատկացված տարածքում և այլն: Ինչքան նման են մարդկանց՝ ուղղակի նրանք դեռ համացանց և հեռուստացույց չունեն:

Մրջյունները հայտնվել են մոտավորապես 130 միլիոն տարի առաջ: Համարվում է, որ ներկայումս երկրագնդում վազվզում է 10 000 տրիլիոն մրջյուն: Անգամ նրանց ընդհանուր գումարային քաշն է ավելին, քան մարդկանց ընդհանուր գումարային քաշը:

Ներկայումս հայտնի են այս միջատների ավելի քան 8 000 տեսակ: Մրջյունները կազմում են երկրագնդի բոլոր միջատների 1%-ը: Մրջյունները ամենուր են: Նրանք օրվա ընթացքում քնում են միայն մի քանի րոպե, կարողանում են կենդանի մնալ ջրի տակ 19 օր: Անտառային շեկ մրջյունը կարող է առանց գլխի ապրել մի ամբողջ օր: Բայց այս ամենը մրջյունը ունակ է իրականացնել միայն գաղութի առկայության պայմաններում, միայնակ մրջյուն չի լինում: Դատելով ամեն ինչից՝ մրջյունները տեսողական հիշողություն ունեն, որը հնարավորություն է տալիս նրանց կողմնորոշվել տեղանքում: Նրանք, կարծես թե, իրենց ուղեղում լուսանկարում են շրջապատը, և դա պահպանվում է նրանց փոքրիկ գանգլիաներում: Մրջյունները ուժեղ միջատներ են և ունակ են բարձրացնել իրենց քաշից ավելի բեռ, բայց դա միայն այն պատճառով է, որ նրանք փոքրիկ են: 

Բանն այն է, որ ինչքան փոքր է միջատը, այնքան ուժեղ են նրա մկանները մարմնի զանգվածի հետ համեմատած: Ստացվում է, որ եթե մարդիկ էլ մրջյունի չափ լինեին, կլինեին նրա պես ուժեղ:

Ողնաշարավորների մեջ ևս մարդու ուղեղը իր քաշի համեմատ ամենամեծը չէ: Այստեղ առաջատարը կոլիբրի թռչունն է, որի ուղեղի չափը կազմում է ընդհանուր քաշի 13-րդ մասը: Անգամ պրիմատների մեջ մարդը ուղեղի չափերով առաջատար չէ: Այստեղ առաջատարը սկյուռանման կապիկն է՝ սայմարան, որի ուղեղի կշիռը կազմում է մարմնի կշռի 17-րդ մասը: Ընդհանրապես, ամենամեծ ուղեղն ունեն կետերը՝ մոտավորապես 9 կիլոգրամ: Բայց այդ մեծ ուղեղը կազմում է նրանց մարմնի կշռի մոտավորապես 10 000 -րդ մասը:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Արամ Ա Վեհափառ Հայրապետը հանդիպել է Կիպրոսի նախագահին ԱՄՆ–ում հայեր են ձերբակալվելԱվետիք Իսահակյանի 150-ամյակի հոբելյանական միջոցառումներ Թեհրանում Ո՞ր երկրներում է մեկ բիթքոյնի արդյունահանումն ամենաէժանը նստում Մեզ պետք է այնպիսի պետություն, որի ղեկավարը չի միջամտում եկեղեցու գործերին. Թաթոյան «ԿամԱԶ»-ի վարորդը համայնքային ոստիկաններին փայտանյութի վերաբերյալ ժամկետանց փաստաթուղթ է ներկայացրել Մալխաս Ամոյանը՝ հունահռոմեական ոճի լավագույն ըմբիշների ցանկում «3+3» հարթակի նախարարական հերթական հանդիպման վայրի վերաբերյալ քննարկումները կշարունակվեն. ՀՀ ԱԳՆ «Գոյը պետք է վերադառնա իր համար ստեղծված տարածքին». այսօր «Գոյ» թատրոնի 37-ամյակն է Զելենսկին նշել է Ուկրաինայի նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի պաշտոնի թեկնածուների անունները Էդուարդ Վարդանյանը կվերադառնա ACA լիգա Իրավիճակը՝ Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհին Արդյո՞ք մեր պոլիկլինիկաները պատրաստ են ապահովագրության շրջանակներում սպասարկել մեր քաղաքացիներին․ նախարարը պարզաբանում է Հայաստանը մեծացրել է ռուսական գյուղմթերքների ներմուծումը. ո՞ր ապրանքներն են ամենաշատը ներմուծվում Գերեվարված Ռուբեն Վարդանյանը միջնորդել է ծանոթանալ «քրեական գործի փաստաթղթերին» Պրեմիերա. Միհրան Ծառուկյան և Արփի Գաբրիելյան-«Լույս է գալիս» Ձյուն կտեղա․ ի՞նչ եղանակ է սպասվում դեկտեմբերի 9-ից 13-ը Հայաստանն ու Իրանը զբոսաշրջության ոլորտում ունեն կայուն զարգացող դինամիկա. Պապոյան Հովհաննես Բաչկովը, Արտուշ Հովհաննիսյանը, Նարեկ Մանասյանը բռնցքամարտի աշխարհի առաջնության քառորդ եզրափակիչ փուլում են Հովհաննես Բաչկովը 5-0 հաշվով հաղթեց Ղրղզստանի ներկայացուցչին ԵՄ-ն պետք է անհապաղ դադարեցնի իր ֆինանսական աջակցությունը Հայաստանի կառավարությանը. Ռոբերտ ԱմստերդամՄաստարայի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցում կկատարվի միասնական ժամերգություն, աղոթք կհնչի ապօրինաբար ազատազրկվածների համար Նոր ցուցադրությամբ եզրափակվեց Գեղարվեստական տպագրության Երևանյան Միջազգային Բիենալեն Տարածքային զիջումները վիճելի հարց է մնում. Զելենսկի Գյումրիում 69-ամյա վարորդը վրաերթի է ենթարկել փողոցը թույլատրելի հատվածով անցնող ամուսիններին 34-ամյա Սերգեյ Մանկոն որոնվում է որպես անհետ կորած Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Ժամը 20:10-ի դրությամբ, Սևանի տարածաշրջանի ավտոճանապարհներին մառախուղ է ՀԱԹ-ում գիշերը թմրամիջոց իրացնելու կասկածանքով ձերբակալել են 17-ամյա երկու աղջիկներ Թուրքիան զորքեր է ուղարկել Սիրիա Բռնցքամարտի ԱԱ. Նարեկ Մանասյանը հաղթեց տեխնիկական նոկաուտով Անժելա Կժդրյանը նշանակվել է վարչապետի խորհրդական Մեկ շաբաթվա ընթացքում հայտնաբերվել է 362 ոչ սթափ վարորդ Սևանա լճի մակարդակն իջել է 40-ամյա Վարդուհի Մանիկյանը որոնվում է որպես անհետ կորած Պուտինը հանձնարարել է աջակցություն ցուցաբերել ոչ միայն մայրությանը, այլև հայրությանը Վիճաբանություն-ծեծկռտուք՝ Երևանում. հնչել են կրակոցներ. կա վիրավոր Ես էլ ունեմ առաջարկ, թե ինչպես սկսել Կառավարության նիստերը․ Վահե ԴարբինյանՌիո մոլի բացումը 90-ականներից ավերակ մնացած տարածքը բարեկարգելուց ու այնտեղ տնտեսական գործունեության հնարավորություն ստեղծելուց բացի, նաև 500 աշխատատեղ ապահովեց․ Մարիաննա Ղահրամանյան«Եթե ճիշտ աշխատենք, ՔՊ-ն վերընտրվելու շանսեր չի ունենա». Ռոբերտ ՔոչարյանԱդրբեջանն առաջարկում է «3+3» հանդիպումներ անցկացնել Բաքվում և Երևանում Տեղի է ունեցել «Պրազյանը» ֆիլմի պրեմիերան Հայաստանում սպանված չեչենուհին Ռամզան Կադիրովի ազգականն է եղել․ ԶԼՄ 3 հետաքրքիր փաստ արագաչափերի մասինԵկեղեցին մնացել է միակ ազգային հենարանը, դրա համար էլ այսօր այն ենթարկվում է գրոհի․ Արմեն ՄանվելյանIDBank-ը մասնակցել է Տնօրենների հայկական ինստիտուտի 10-րդ տարեդարձին նվիրված համաժողովին Հրազդանում արծաթափայլ եղևնիների գողության դեպք է բացահայտվել Սևանա լճի մակարդակն իջել է Ամիօ բանկում աշխատում են ոլորտի լավագույններըԿոբախիձեն հանդիպել է Արսեն Թորոսյանին