«Իշխանությունը հասարակության ուշադրությունը իրական խնդիրներից շեղելու փորձեր է կատարում»
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՍտամբուլ յան կոնվենցիայից մինչև Ամուլսար՝ զուգորդված շարունակական դժգոհություններով ու բուռն քննարկումներով: Հայաստանի ներքաղաքական կյանքում ստեղծված այս իրավիճակը, ըստ քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանի, բնականոն փուլ որակելն այդքան էլ ճիշտ չէ:
«Շատերը մտածում էին, թե թեժ աշուն է լինելու, բայց մինչ այդ մենք ունեցանք թեժ ամառ՝ իր բոլոր գործընթացներով: «Հայաստանում հեղափոխությունը դեռ չի ավարտվել» թեզի հեղինակը նաև Նիկոլ Փաշինյանն է, որն ասում էր, թե երկրորդ փուլը տնտեսական հեղափոխությունն է լինելու: Եթե հասարակությունը դժգոհ է մնում իր սոցիալտնտեսական իրավիճակից, ապա հեղափոխությունը շարունակվում է:
Դեկտեմբերի 9-ի խորհրդարանական ընտրություններին ամրագրվեցին ընդամենը հեղափոխության առաջին փուլի արդյունքները, իսկ հիմա, այդուհանդերձ, տնտեսական հեղափոխություն դեռ չի եղել»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց Գ. Համբարյանը՝ շեշտելով թե՛ արտաքին և թե՛ ներքին ներդրումների բացակայության մասին:
«Փաշինյանի մի քանի լոզունգների հետևանքով բավականին մեծ խնդիրներ կան. մարդիկ վախենում են խոշոր ներդրումներ անելուց: Մեծ հաշվով, հիմա թևակոխել ենք կեղծ օրակարգերի ձևավորման փուլ, երբ իշխանությունը հասարակության ուշադրությունը իրական խնդիրներից շեղելու փորձեր է կատարում: Խոսքը թե՛ ներքին, թե՛ արտաքին քաղաքականության կարևորագույն հարցերի մասին է:
Ւշխանությունը շատ դեպքերում հասնում է իր ուզածին՝ հասարակության մի ստվար զանգված կուլ է տալիս կեղծ օրակարգերի խայծը»,-ասաց քաղաքագետը:
Գագիկ Համբարյանի խոսքով, ամառը բավականին թեժ էր, որովհետև իշխանությունները լուծելու երկու կարևորագույն խնդիր ունեին: «Երևի թե իրենց արևմտյան գործընկերներին խոստացել էին վավերացնել Ստամբուլ յան կոնվենցիան:
Բայց այդ գործընթացը, ըստ էության, տապալվեց: Արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանը, ընդունելով, որ այս փուլում կոնվենցիայի վավերացումը հղի է իշխանությունների համար ծանր հետևանքներով, «թայմ աութ» վերցրեց՝ հարցը տեղափոխելով հաջորդ տարի՝ երևի մտածելով, որ այդ փուլում նշված գործընթացի մասով հաղթանակ կտանեն:
Այնուամենայնիվ, իշխանության համար ամենամեծ խնդիրը շարունակում է մնալ Ամուլսարը, որի հարցը մինչև հիմա խնդրահարույց է, քանի որ իշխանությունը, Ն. Փաշինյանի գլխավորությամբ, դեռ չի կարողանում վերջնական կարծիք հայտնել:
Սա ևս մի վտանգավոր երևույթի մասին է վկայում: Վտանգավոր է, երբ ժողովրդի մեծամասնության ձայնը ստացած վարչապետը չի կարող կոնկրետ որոշում ընդունել, այնպիսի որոշում, որը կարող է և հաճելի չլինել հասարակության լայն զանգվածների կողմից»,-շեշտեց քաղաքագետը՝ ընդգծելով, որ «ժողովուրդը պետք է որոշի» թեզը ևս վտանգավոր է:
«Պարոն Փաշինյանի կառավարման համակարգը՝ փողոցային ժողովրդավարությունը, որևիցե լավ հետևանք չի ունենալու Հայաստանի համար: Լավ հետևանք չի ունենալու նաև կարևորագույն հարցերի շուրջ ժողովրդի թիկունքում թաքնվելով առաջ գնալու պարոն Փաշինյանի այս խուսանավող քաղաքականությունը»,-ընդգծեց մեր զրուցակիցը:
Կանխատեսելով թեժ աշնան հնարավորությունը՝ Գագիկ Համբարյանն այդ համատեքստում խոսեց նաև ամռանն արձանագրված մեկ այլ հանգամանքի մասին: «Փաշինյանի մի շարք թիմակիցներ բացահայտ հակադրվում էին իր վարած քաղաքականությանը, ինչն իր համար խնդրահարույց է:
Հետհեղափոխական շրջանում նրան չհաջողվեց ամրակուռ թիմ ձևավորել: Օգտվելով հեղափոխական էյֆորիայից՝ հապճեպ թիմ հավաքեց և մասնակցեց ընտրություններին: Մենք հիմա ականատես ենք լինում այդ հապճեպության բացասական հետևանքներից մեկին: Իրենք այդ այլակարծությունները փորձում են ցույց տալ որպես ներկուսակցական ժողովրդավարություն, բայց իրականում դա ոչ միայն ներթիմային պայքար է, այլև ներթիմային «բարդակ»»,ընդգծեց նա՝ հավելելով, որ եթե իշխանությունը պրոֆեսիոնալներից բաղկացած լիներ, կատարված սխալների թիվն էլ քիչ կլիներ:
«Բայց իշխանության քայլերի 80 տոկոսը կա՛մ սխալ է, կա՛մ էլ խիստ քննադատության է ենթարկվում: Իշխանությունն ընդամենը պաշտպանվելու մի թեզ ունի՝ «նոր ենք սովորում»: 1 տարի և 4 ամիս ղեկավարելով երկիրը՝ սովորում են:
Բայց ՀՀ-ն չի գտնվում այնպիսի տարածաշրջանում, որը կարող է իրեն այնպիսի ճոխություն թույլ տալ, ըստ որի՝ դիլետանտները կարող են գալ իշխանության, ընթացքում սովորեն ու ղեկավարեն»,-ասաց նա՝ ընգդծելով, որ այս ընթացքում տարատեսակ կեղծ օրակարգերը և էական նշանակություն չունեցող հարցերը շատ մեծ էներգիա ու ժամանակ տարան:
«Այս ամենը նորմալ գործընթաց չի կարող լինել մեկ պարզ պատճառով՝ իշխանությունները չեն կարող իրականացնել հասարակությանը տված խոստումները»,-ասաց քաղաքագետը:
Անդրադառնալով աղմկոտ ձերբակալություններին՝ Գագիկ Համբարյանը նշեց, որ նպատակն այս փուլում միայն մեկն է: «Վերջին ձերբակալությունն ընդամենը մեկ նպատակ ունի՝ շեղել հասարակությանը երկու կարևորագույն հարցերից: Խոսքը Ստամբուլ յան կոնվենցիայի և Ամուլսարի շուրջ տեղի ունեցող գործընթացների մասին է:
Եթե հետհեղափոխական փուլի առաջին շրջանում հասարակությունը բռավոներով ու ծափահարություններով էր ընդունում որոշ օլիգարխներին կամ պաշտոնյաներին ձերբակալելու տեղեկությունները, հիմա հասարակությունն ադապտացվել է: Երբ հասարակությունն ադապտացվում է ինչ-որ իրադարձության, տվյալ երևույթի էֆեկտն էլ է բավականին ընկնում:
Ձերբակալություններն իշխանություններին մեծ էֆեկտ կարող էին տալ անցած տարվա աշնանը կամ ձմռանը: Բայց հիմա հասարակությունը սովորել է, գիտի, որ պետական բյուջեում որոշ գումար կվերականգնվի, ինչ-որ գումար կնստի Աննա Հակոբյանի բարեգործականի հաշիվներին, ու դրանով ամեն ինչ կավարտվի, իսկ ձերբակալվածը երկու ամիս հետո ազատության մեջ կլինի»,-եզրափակեց Գ. Համբարյանը:
ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ