Երևան, 08.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Թութանհամոնի ոսկե դիմակը. ի՞նչ առեղծվածներ են կապված դրա հետ

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Փոքրիշատե պատմություն իմացող յուրաքանչյուր մարդ գիտի, որ Հին Եգիպտոսի արհեստավորների կողմից հմտորեն պատրաստված՝ փարավոն Թութանհամոնի ոսկե դիմակը, հազարամյակներով պահպանվելով, հասել է մեզ և հնարավորություն է տվել դրանով պատկերացում կազմել այն ժամանակ ապրած մարդու դեմքի առանձնահատկությունների մասին: 

Դիմակը ոչ միայն արվեստի գործ է, այլ նաև շատ արժեքավոր ծիսական զարդարանք, որը նախատեսված էր մահացած մարդու համար: 

Թութանհամոնի ոսկե դիմակը մարդկությանը օգնել է բացահայտել Հին Եգիպտոսի քաղաքակրթության պատմության մեջ կարևոր ժամանակահատվածներից մեկի գաղտնիքները: 

Հին Եգիպտոսում եգիպտական փարավոնների թաղման ժամանակ որպես ծիսական խորհրդանիշ դիմակ ստեղծելը համարվել է բավականին ֆունկցիոնալ և բնորոշ երևույթ: 

Նմանատիպ դիմակներ պատրաստվել են շատ տիրակալների համար, բայց մեզ հասել է միայն Թութանհամոնի դիմակը, իսկ մնացածները անհայտության մեջ են մնացել: 

Իսկ ընդհանրապես, Թութանհամոնի դամբարանը պատված է ինչ-որ հանելուկային միստիկ շղարշով: 

Չգիտես ինչու, Թագավորների հովտի մեծ թվով դամբարաններից բոլորը թալանվել են, և միայն Թութանհամոնի դամբարանն է մնացել անթերի, առանց ձեռք տալու: 

«Սև պեղողներից» ոչ մեկին չի հաջողվել օգտվել դրա հարստություններից, չնայած, ըստ տեղեկությունների, այն բաց է եղել 1922 թվականից: 

Ըստ լեգենդի, դամբարանը պահպանել են փարավոնի և նրա հետ թաղված ծառաների հոգիները, և ոչ ոք չէր կարող որևէ բան գողանալ դամբարանից, մինչև չեն հայտնվել ավելի կրթված հետազոտողներ, որոնք ցանկացել են ծանոթանալ հին քաղաքակրթության պատմությանը: 

Թութանհամոնի դիմակը մաքուր ոսկուց և թանկարժեք քարերից պատրաստված, բավականին նուրբ մշակմամբ զարդ է և կշռում է մոտ տասը կիլոգրամ: 

Նույնիսկ հաշվի առնելով աշխատանքը, մետաղի որակը և այլ բնութագրերը՝ ժամանակակից ոսկերիչներից ոչ ոք չի համարձակվում այն գնահատել, իսկ հաշվի առնելով դրա պատմական արժեքը՝ կարելի է արձանագրել, որ այդ դիմակն անգին է: 

Դիմակի բարձր ճշգրտությամբ պատրաստված մանրամասները օգնել են մարդաբաններին մեծ ճշգրտությամբ վերականգնել փարավոնի դեմքը: 

Գիտնականներին պարզ է դարձել, թե ինչպիսին է եղել փարավոն Թութանհամոնը, իսկ դամբարանը հնարավորություն է տվել պարզել նրա նշանակությունն ու դերը պատմության մեջ: Երիտասարդ փարավոնը ինը տարուց էլ պակաս է եղել իշխանության, և քանի որ այդ ժամանակի մեծ մասը նա դեռ երեխա էր, գործնականում գրեթե չի ղեկավարել երկիրը: 

Թութանհամոնը մահացել է լրիվ խորհրդավոր պայմաններում 19 տարեկանում: Նրա օրոք, այնուամենայնիվ, իրականացվել են մի շարք բարեփոխումներ և նորարարություններ, որոնք ոչ միայն ամրապնդել են փարավոնների զորությունը, այլ նաև կարևոր դեր են խաղացել Հին Եգիպտոսի հզորացման գործում:

Դիմակն այսօր Կահիրեի թանգարանի ամենաարժեքավոր ցուցանմուշն է: Եգիպտոսում տեղի ունեցած հեղափոխական իրադարձությունների (2011) ժամանակ քիչ էր մնում դիմակը առևանգվեր: 

Եգիպտացիները ակնածանքով են վերաբերվում դիմակին և հույս ունեն, որ իրենց մոտ առաջիկայում զգալի վերափոխումներ և փոփոխություններ կլինեն, ինչպես եղել է 2500 տարի առաջ Թութանհամոնի օրոք, և իրենց երկիրը կրկին կդառնա աշխարհի գերտերություններից մեկը: 

Եվ այդ ամենում կօգնի Թութանհամոնի ոսկե դիմակը:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Գերեվարված Ռուբեն Վարդանյանը միջնորդել է ծանոթանալ «քրեական գործի փաստաթղթերին» Պրեմիերա. Միհրան Ծառուկյան և Արփի Գաբրիելյան-«Լույս է գալիս» Ձյուն կտեղա․ ի՞նչ եղանակ է սպասվում դեկտեմբերի 9-ից 13-ը Հայաստանն ու Իրանը զբոսաշրջության ոլորտում ունեն կայուն զարգացող դինամիկա. Պապոյան Հովհաննես Բաչկովը, Արտուշ Հովհաննիսյանը, Նարեկ Մանասյանը բռնցքամարտի աշխարհի առաջնության քառորդ եզրափակիչ փուլում են Հովհաննես Բաչկովը 5-0 հաշվով հաղթեց Ղրղզստանի ներկայացուցչին ԵՄ-ն պետք է անհապաղ դադարեցնի իր ֆինանսական աջակցությունը Հայաստանի կառավարությանը. Ռոբերտ ԱմստերդամՄաստարայի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցում կկատարվի միասնական ժամերգություն, աղոթք կհնչի ապօրինաբար ազատազրկվածների համար Նոր ցուցադրությամբ եզրափակվեց Գեղարվեստական տպագրության Երևանյան Միջազգային Բիենալեն Տարածքային զիջումները վիճելի հարց է մնում. Զելենսկի Գյումրիում 69-ամյա վարորդը վրաերթի է ենթարկել փողոցը թույլատրելի հատվածով անցնող ամուսիններին 34-ամյա Սերգեյ Մանկոն որոնվում է որպես անհետ կորած Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Ժամը 20:10-ի դրությամբ, Սևանի տարածաշրջանի ավտոճանապարհներին մառախուղ է ՀԱԹ-ում գիշերը թմրամիջոց իրացնելու կասկածանքով ձերբակալել են 17-ամյա երկու աղջիկներ Թուրքիան զորքեր է ուղարկել Սիրիա Բռնցքամարտի ԱԱ. Նարեկ Մանասյանը հաղթեց տեխնիկական նոկաուտով Անժելա Կժդրյանը նշանակվել է վարչապետի խորհրդական Մեկ շաբաթվա ընթացքում հայտնաբերվել է 362 ոչ սթափ վարորդ Սևանա լճի մակարդակն իջել է 40-ամյա Վարդուհի Մանիկյանը որոնվում է որպես անհետ կորած Պուտինը հանձնարարել է աջակցություն ցուցաբերել ոչ միայն մայրությանը, այլև հայրությանը Վիճաբանություն-ծեծկռտուք՝ Երևանում. հնչել են կրակոցներ. կա վիրավոր Ես էլ ունեմ առաջարկ, թե ինչպես սկսել Կառավարության նիստերը․ Վահե ԴարբինյանՌիո մոլի բացումը 90-ականներից ավերակ մնացած տարածքը բարեկարգելուց ու այնտեղ տնտեսական գործունեության հնարավորություն ստեղծելուց բացի, նաև 500 աշխատատեղ ապահովեց․ Մարիաննա Ղահրամանյան«Եթե ճիշտ աշխատենք, ՔՊ-ն վերընտրվելու շանսեր չի ունենա». Ռոբերտ ՔոչարյանԱդրբեջանն առաջարկում է «3+3» հանդիպումներ անցկացնել Բաքվում և Երևանում Տեղի է ունեցել «Պրազյանը» ֆիլմի պրեմիերան Հայաստանում սպանված չեչենուհին Ռամզան Կադիրովի ազգականն է եղել․ ԶԼՄ 3 հետաքրքիր փաստ արագաչափերի մասինԵկեղեցին մնացել է միակ ազգային հենարանը, դրա համար էլ այսօր այն ենթարկվում է գրոհի․ Արմեն ՄանվելյանIDBank-ը մասնակցել է Տնօրենների հայկական ինստիտուտի 10-րդ տարեդարձին նվիրված համաժողովին Հրազդանում արծաթափայլ եղևնիների գողության դեպք է բացահայտվել Սևանա լճի մակարդակն իջել է Ամիօ բանկում աշխատում են ոլորտի լավագույններըԿոբախիձեն հանդիպել է Արսեն Թորոսյանին Ռուսական թոշակները զգալի կբարձրանանՄիջազգային կառույցներ ու դեսպանատների ներկայացուցիչներ,ու՞ր եք,ինչու՞ չեք դատապարտում այս բարբարոսական հարձակումը Միհրան Հակոբյանի նկատմամբ. Շարմազանով Տղամարդն իր երեք տարեկան դստերն ու երեխայի իրերը նետել է չորրորդ հարկի պատուհանից․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹՈւժ չկար ապրելու. ամուսինս խեղդել է ինձ, մազերս պոկել. Մարին նոր բացահայտումներ է անում AxelMondrian-ը 2025թ ընթացքում արժանացել է երեք միջազգային հեղինակավոր մրցանակների՝ բրենդինգի, հանրային կապերի (PR) և կոմերցիոն ֆիլմերի արտադրության ոլորտներում«Հայաստան-Արցախ-Սփյուռք» 16-րդ մրցանակաբաշխությունն ընտրել է տարվա լավագույններին Երկրաշարժ ՀայաստանումԱնհանդուրժելի է կենսաթոշակառուների խնդիրները ուրանալը․ Հրայր ԿամենդատյանԶանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը աջակցում է ավելի քան 7000 դիմորդ ու 900 շրջանավարտ ունեցող ծրագրին Արջը հարձակվել է կենդանաբանական այգու աշխատակցի վրա. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹՀեղուկ գազը կրկին թանկացել է․ վարորդները բողոքում են Քամի, մառախուղ, ձնախառն անձրև․ ինչ եղանակ կլինի Գեղարքունիքում «Հարավկովկասյան երկաթուղի» ընկերության բեռնատար գնացքը ռելսերից դուրս է եկել. 3 վագոն բախվել են իրար Թոշակառուները սոված են, քանի որ պետությունը ֆինանսավորում է ռեպրեսիվ համակարգը․ Ավետիք Չալաբյան