Ամենաժամանակակից և ամենամեծ արևային էլեկտրակայանը Հայաստանում
ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆՆոյեմբերի 13-ին Կոտայքի մարզի Հրազդան համայնքում տեղի ունեցավ «ԱրՍան 1-2» արևային արդյունաբերական կայանի բացման արարողությունը։ Միջոցառմանը մասնակցում էին պաշտոնյաներ կառավարությունից և պետական այլ գերատեսչություններից, արևային վահանակներ արտադրող «Ֆոտո Սոլար» միջազգային առաջատար ընկերության փոխնախագահ Մայքլ Լին, տեղացի գործարարներ, հյուրեր։ Կայանը Հայաստանի էլեկտրական ցանցերին միացնելու արարողությունն իրականացրեցին «ԱրՍան 1-2» կայանների համասեփականատերեր Հայկ Շեկյանն ու Կարեն Ղազարյանը։
Այս նախագծի մասին հայտարարվել էր մեկ տարի առաջ՝ Հայաստանի էներգետիկ շաբաթվա միջոցառումերի ընթացքում, իսկ արդեն այս տարվա հուլիսին՝ ֆինանսավորման և մատակարարման աշխատանքների ավարտից հետո, տրվել էր կայանի կառուցման մեկնարկը։ Արդյունաբերական «ԱրՍան 1-2» արևային էլեկտրակայանը նախագծել և կառուցել է «Շտիգեն» ընկերությունը, որի տնօրենն է «ԱրՍան 1-2» կայանների համասեփականատեր Հայկ Շեկյանը։ «Շտիգեն» ընկերությունը հիմնադրվել է 2011 թվականին և ներկայումս Հայաստանում արևային էներգետիկայի ոլորտի առաջատար ընկերությունն է։ 2019 թվականի հոկտեմբերի դրությամբ՝ ընկերությունն ունի 134 աշխատակից, 1,4 մլրդ դրամ շրջանառություն, ինչպես նաև ՀՀ 522-րդ խոշոր հարկատուն է և առաջինն, ի դեպ, արևային ոլորտում։ Ընկերության նպատակն է բարձրացնելերկրիէներգետիկանվտանգությանուանկախությանմակարդակը, նպաստելբնակչությանկենսամակարդակիբարելավմանը, Հայաստանում արտադրվողապրանքներիուծառայություններիինքնարժեքինվազեցմանը, ինչպես նաև Հայաստանըդարձնելկանաչէներգետիկայումառաջատարերկիր։ Էլեկտրակայանի ընդհանուր տարածքը 4 հեկտար է, ներդրումների ծավալը՝ 2 մլն ԱՄՆ դոլարին համարժեք դրամ։ «ԱրՍան 1-2» կայանների համասեփականատեր Կարեն Ղազարյանը, ներկայացնելով արևային էլեկտրակայանը, ասաց, որ այն ամենաժամանակակից և մեծ արևային էլեկտրակայանն է Հայաստանում։ «Այս ամենը կառուցվել է վստահության, ճշգրիտ հաշվարկների, տքնաջան աշխատանքի և խիստ վերահսկողության պայմաններում։ Ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել իմ գործընկեր Հայկ Շեկյանին, «Շտիգեն» ընկերությանը, այն բոլոր մարդկանց, որոնք մեզ օգնեցին թղթաբանությանը վերաբերող հարցերում։ Շնորհակալություն KFW բանկին։ Մեկ տարի առաջ գնեցինք լիցենզիաները, վեց ամիս պատրաստում էինք թղթերը, իսկ մյուս վեց ամսում կառուցվեց այս կայանը։ Մենք պլանավորում ենք արևային նոր կայանների կառուցում՝ նպատակ ունենալով ավելացնել արևային էներգետիկայի կշիռը Հայաստանի էներգետիկ հաշվեկշռում, նվազեցնել երկրի էներգետիկ կախվածությունը արտաքին աշխարհից և և բարելավել շրջակա միջավայրը»,-ասաց Ղազարյանը։
Արևային վահանակներ արտադրող «Ֆոտո Սոլար» միջազգային առաջատար ընկերության փոխնախագահ Մայքլ Լին նշեց, որ գնահատում է «Շտիգեն» ընկերության հետ իրենց համագործակցությունը և հպարտ է կատարված աշխատանքով։ «Հայաստանում շփվեցի գործարարների հետ, տեսնում եմ մեծ ձգտում և պոտենցիալ ձեր երկրում արևային էներգետիկայի զարգացման համար»,- ընդգծեց Մայքլ Լին։
Արևային էլեկտրակայանը նախագծած «Շտիգեն» ընկերության տնօրեն, կայանների համասեփականատեր Հայկ Շեկյանն իր խոսքում նշեց՝ ուրախ է, որ կարողացան իր համար հարազատ Հրազդանում նման նախագիծ իրականացնել։ «Այս մեկ տարվա ընթացքում իրար մեծապես օգնել ենք, ցանկացած մեծ և փոքր որոշման հիմքում փոխադարձ վստահությունն է։ Դրա արդյունքն այն է, որ շրջելով կայանում՝ կտեսնեք լավագույն լուծումները։ Շնորհակալ եմ բոլոր այն մարդկանց, որոնք օգնել են մեզ իրականություն դարձնել այս ծրագրերը։ Առանձնակի շնորհակալություն համայնքապետարանին սրտացավ լինելու համար։ Արևային կայանները ֆինանսավորվել են «ԱՐՄՍՎԻՍ» բանկի ֆինանսավորմամբ՝ KFW գերմանական բանկի և Գերմանահայկական հիմնադրամի միջոցներից։ Վարկային ռեսուրսը տրամադրել է նշածս բանկը և այդ ֆոնդը։ Նախագիծն իրականացվել է՝ օգտագործելով մեր գործընկեր «Ֆոնո Սոլար» ընկերության արևային վահանակները։ Պետք է նշել, որ երկու երես ունեցող վահանակները թույլ են տալիս ավելի բարձր արտադրողականություն ստանալ։ Ակնկալում ենք դրա շնորհիվ ստանալ 10-ից 20 տոկոսով ավելի արտադրանք, ինչը կկրճատի մեր ներդրումների հետգնման ժամկետը և կավելացնի մեր եկամուտները։ Օգտագործվել են նաև «Շտիգեն» ընկերության հետ համագործակցող չինական «Քեյ սթար» ընկերության փոխակերպիչները։ Այդ ընկերության հետ ունենք բացառիկ համագործակցություն։ Օգտագործել ենք Ռուսաստանից ներմուծված ենթակայան։ Արևային էլեկտրակայանի նախագծումը սկզբից մինչև վերջ իրականացրել է իմ ղեկավարած «Շտիգեն» ընկերությունը»,-ասաց Շեկյանը։
Այսպիսով՝ Հայաստանի ամենամեծ արևային կայանը տարեկան կարտադրի 3,4 ԳՎտ/ժ էլեկտրաէներգիա, կնվազեցնի շրջակա միջավայր ածխաթթու գազի արտազատումը տարեկան 1500 տոննայով։
Լուսինե Առաքելյան