Գիպսաստվարաթուղթ՝ շինարարների ու դեկորատորների սիրելին

Խոսելով գիպսաստվարաթղթի (գիպսակարդոն) մասին, կարելի է հիշել դրա հիմնական բաղադրիչի` գիպսի պատմությունը: Այդ շինանյութն օգտագործվել է դեռևս 5 հազարամյակ առաջ Եգիպտոսում: Այն օգտագործվել է որպես պատերը հարդարելու, ապա և ներկելու նյութ:

 Իսկ ինչո՞ւ է այսքան տարի անց գիպսը դեռևս օգտագործվում որպես շինանյութ: Բանն այն է, որ գիպսաջրային խառնուրդին կարելի է տալ բացարձակապես ցանկացած ձև, միևնույն ժամանակ այն արագ չորանում է: 

Գիպսի այդ հատկությունը օգտագործվել է ինչպես հին եգիպտացիների կողմից, այնպես էլ ներկայումս՝ ժամանակակից շինարարների կողմից: Գիպսն օգտագործվել է որպես թե՛ սվաղ, թե՛ քանդակների հիմնական նյութ: 

Գիպսաստվարաթղթի պատմությունը սկսվել է միայն 19-րդ դարի վերջերին, երբ Ավգուստին Սակկետը արտոնագրել է մի մեքենա, որը արտադրում է գիպսաստվարաթղթե շերտեր: Գիպսաստվարաթուղթը բաղկացած է եղել ստվարաթղթի մի քանի շերտերից, որոնք սոսնձված են գիպսով: 

Մեկ թերթիկի հաստությունը 0,5 սանտիմետր էր: Նոր հայտնագործված «շինարարական տախտակը» մի շարք առավելություններ է ունեցել: 

Դրա օգնությամբ հնարավոր է եղել ստեղծել բացարձակապես հարթ մակերես, որը կարիք չունի ծեփոնման կամ սվաղի: 

Բացի այդ, նոր նյութն օժտված է եղել հակահրդեհային հատկությամբ, և, որ ամենակարևորն է, շատ հարմար ու հեշտ է աշխատել նման շինանյութով: Ժամանակի ընթացքում գիպսաստվարաթղթի արտադրության տեխնոլոգիան փոփոխությունների է ենթարկվել: 

Այն տեսքով, որով այդ նյութը այսօր ծանոթ է մեզ, հայտնվել է 20-րդ դարի սկզբին: Ոչ թե հինգ, այլ երկու շերտերից գիպսաստվարաթուղթ պատրաստելու գաղափարը պատկանում է Ստեֆան Քելլիին: 

Նման շինանյութ ստանալու այս մեթոդը որոշ չափով պարզեցրել է արտադրական գործընթացը: Իսկ ամերիկացի ինժեներ Քլարենս Ուստմանը առաջարկել է փակել պատրաստի գիպսաստվարաթղթի եզրերը: 

Ժամանակակից արտադրողները արտադրում են 2,5-ից գրեթե 5 մետր երկարությամբ և մոտավորապես 1,2 - 1,3 մետր լայնությամբ գիպսաստվարաթղթեր: Դրանց հաստությունը տատանվում է 0,8-ից 2,5 սմ-ի սահմաններում: Արտադրության համար օգտագործվում են կոմպոզիտային նյութեր, ինչը հնարավորություն է տալիս բարելավել այնպիսի ցուցանիշներ, ինչպիսիք են հրդեհակայունությունը, խտությունը և պնդությունը:

 Բացի դա, գիպսաստվարաթուղթը համարվում է բացարձակապես ոչ տոքսիկ նյութ: Այն պատրաստվում է էկոլոգիապես մաքուր բաղադրիչներից և չունի տհաճ հոտ: Նրա հատկություններից ևս մեկը խոնավությունը կլանելու ունակությունն է: Եվ բացարձակապես եզակի է գիպսաստվարաթղթի թթվայնության մակարդակը, որը համընկնում է մարդու մարմնի թթվայնության հետ:

 Այդ առանձնահատկությունը թույլ է տալիս գիպսաստվարաթուղթ օգտագործել ինչպես սովորական, այնպես էլ բժշկական կամ այլ հատուկ սենյակներում: Կարելի է ասել, որ այս շինանյութը օգտագործվում է գրեթե ամենուր: 

Այն ունակ է հավասարեցնել ցանկացած մակերևույթ, թաքցնել կոմունիկացիոն գծերը, ստեղծել գեղեցիկ դեկորացիա և այլն: Այն թեթև է, ուստի ակտիվորեն օգտագործվում է երկնաքերերի կառուցման մեջ, որտեղ նյութի ծանրությունը մեծ դեր է խաղում: Աշխարհի շինարարներն ու դեկորատորները սիրում են այս նյութը իր ճկուն հատկությունների համար: 

Գոյություն ունի գիպսաստվարաթղթի երկու հիմնական տեսակ: Առաջին տեսակը խոնավության նկատմամբ դիմացկուն է և օգտագործվում է խոնավ օդ ունեցող շենքերում և սենյակներում, մասնավորապես՝ բաղնիքում, զուգարանում, խոհանոցում, լողավազանում և այլն: 

Երկրորդ տեսակը հրակայուն գիպսաստվարաթուղթ է: Այն օգտագործվում է այն սենյակներում, որտեղ հրդեհի մեծ վտանգ կա՝ վերնահարկեր, նկուղներ, կաթսայատներ և այլն: 

Նայելով պատրաստի գիպսաստվարաթղթի կոնստրուկցիաներին՝ կեղծ տպավորություն է ստեղծվում, որ ամեն մարդ կարող է հեշտությամբ դա հավաքել: Սակայն այդպես չէ: 

Ստեղծել բարդ կառուցվածք կամ կապակցել անկյուններն այնպես, որ աչքով տեսանելի թերություններ չլինեն՝ շատ դժվար է, և հետևաբար ճիշտ է, որ այդ ամենը կատարեն պրոֆեսիոնալ շինարարները: