Երևան, 16.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Ոչ թե կարճաժամկետ, այլ շարունակական արդյունքներ ապահովելու անհրաժեշտություն

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Past.am

 Կորոնավիրուսի համավարակի արդյունքում համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամը գնալով ավելի է խորանում։ Արդյունքում փոփոխություններ են տեղի ունենում աշխարհի քաղաքական և տնտեսական կառուցակարգում, իսկ այս հանգամանքն արդեն նախանշում է, որ համավարակից հետո աշխարհը բոլորովին ուրիշ է լինելու, քան կար նախկինում։ Սակայն ամենաբարդ խնդիրը համավարակից հետո մարդկության համար մնալու է տնտեսական ճգնաժամի հաղթահարումը։

 Եվ դեռևս շատ երկրներ չեն կողմնորոշվում, թե ինչ քայլերի միջոցով է հնարավոր դուրս գալ ստեղծված բարդ տնտեսական իրավիճակից՝ մանավանդ այն պարագայում, որ վերջին շրջանում լայն տարածում է ստանում այն տեսակետը, թե պետք է, որ երկրները համակերպվեն կորոնավիրուսի տարածման պայմաններում նորմալ և առանց լուրջ սահմանափակումների կյանք վարելու գործելակերպին։

 Հայաստանի կառավարությունը ևս հայտնվել է դեպրեսիայի մեջ և չի կարողանում հստակ կողմնորոշվել, թե ինչ տնտեսական քաղաքականության միջոցով է հնարավոր հաղթահարել ճգնաժամը։ Թերևս դա է պատճառը, որ իշխանությունների կողմից իրականացվելիք տնտեսական հեղափոխության մասին լոզունգներն արդեն մնացել են անցյալում, և այլևս չկան այն նպաստավոր պայմանները, որոնք հիմքեր էին ստեղծում հավելյալ տնտեսական աճի համար։

 Կառավարությունը  ժամանակի ընթացքում շարունակում է կիրառել բիզնեսին և հանրության որոշ հատվածներին աջակցություն տրամադրելուն միտված փաթեթների գործարկման պրակտիկան։ Սակայն հետաքրքրական է, որ բիզնեսին ուղղված հիմնական աջակցությունը տրամադրվում է միայն վարկերի տեսքով։

 Եվ դեռևս անհասկանալի է, թե ինչպես է կառավարությունը պաշտպանելու հայրենական արտադրողին՝ իր մրցունակությունը պահպանելու տեսքով։ Դա կարելի է անել, օրինակ՝ հարկային քաղաքականության, օրենսդրական դաշտի բարելավման և այլ խրախուսական ձեռնարկումների միջոցով։

 Սրա շուրջ կառավարությունը պետք է լուրջ քայլեր ձեռնարկի, այլապես Հայաստանից արտահանվող արտադրանքը կարող է կորցնել իր մրցունակությունը։ Հաշվի առնենք, որ մեր հիմնական տնտեսական գործընկեր Ռուսաստանի ազգային արժույթի՝ ռուբլու արժեզրկման արդյունքում զգալիորեն կրճատվում են հայաստանյան արտահանողների՝ ապրանքների վաճառքից ստացվող եկամուտները, ու սրա արդյունքում մեր ապրանքները կարող են լինել թանկ և ոչ մրցունակ։ Բացի դրանից, մեր ներքին շուկայում ամրապնդվում են ռուսական ապրանքների դիրքերը, որոնք էժանության շնորհիվ ավելի մրցունակ են դառնում, քան տեղական ապրանքները։

 Քանի որ արդեն որոշ չափով կանխատեսելի է, որ ճգնաժամը երկարաժամկետ բնույթ է կրելու, ապա կառավարությունը պետք է տնտեսական քաղաքականության հարցում որդեգրի ռազմավարական մոտեցում և փորձի տնտեսության ծանրության կենտրոնը առանց ցնցումների տեղափոխել այն ոլորտներ, որոնք ճգնաժամային պայմաններում մեծ աճ արձանագրելու պոտենցիալ ունեն (օրինակ՝ գյուղատնտեսության, սննդի արդյունաբերություն, հեռահաղորդակցության տեխնոլոգիաներ, բժշկություն և այլն)։

 Բայց կառավարությունը իր հիմնական հույսը դրել է անցյալ տարի թերակատարված կապիտալ ծախսերի իրականացման վրա։ Եվ պատահական չէ, որ վարչապետը խորհրդակցության ժամանակ հայտարարում է, թե ճգնաժամից դուրս գալու իրենց առաջնային գործիքը կապիտալ ծախսերի արդյունավետ իրականացումն է։

Նկատի ունենանք, որ իսկապես ենթակառուցվածքների և բնակարանաշինության ոլորտներում կապիտալ ծրագրերի իրականացումը տնտեսության համար որոշակի դրական էֆեկտ կարող է ապահովվել, բայց այդ էֆեկտը լինելու է կարճաժամկետ, քանի որ այդ ծրագրերը նախատեսված են որոշակի ժամանակահատվածի համար, բայց այս պայմաններում մեզ պետք է, որ կառավարությունը իր հիմնական ուշադրությունը սևեռի տնտեսական գործունեության այն ուղղությունների վրա, որոնք շարունակական արդյունքներ կապահովվեն տնտեսության համար։

 Արտակ Գալստյան

 

 

 

 

 

 

 

Արևային էլեկտրակայանը կարող է խթանել կենսաբազմազանությունը Հայաստանի ընտրություններում ռումինա-մոլդովական սցենարի վտանգի մասին. «Փաստ»37-ամյա որդին կյանքից զրկել է իր ծնողներինԽոշոր ու ողբերգական վթար, առնվազն 13 մարդ մաhացել է․ (տեսանյութ)«Ընկերների համար կարող էր գնալ լուսնից քար բերելու». կամավոր Ղևոնդ Ղևոնդյանն անմահացել է հոկտեմբերի 8-ին Ջրականում. «Փաստ»Երևանում բախվել են «Chevrolet Volt»-ը և «Opel Astra»-ն․ կան տուժածներ Մանկական շամպայնի վտանգների մասին․ մի վնասեք ձեր երեխաներինԻրանի հոգևոր առաջնորդի խորհրդականի հայտարարությունը «Թրամփի ուղու» վերաբերյալ իրանական կողմի դիրքորոշման բավական հստակ և միանշանակ ազդանշան է. իրանագետ Աշխատաշուկայի՝ անուշադրության մատնված խորացող խնդիրները. «Փաստ»Սովորածը պետք է տարածել բազմապատկման էֆեկտով, և ամենքի դերը շատ մեծ է այդ գործընթացում. Էդմոն ՄարուքյանԻնչու է Արցախի հանձնումը մեծագույն հանցանք մեր ժողովրդի դեմ, և չի կարող որևէ կերպ արդարացվել. Ավետիք ՉալաբյանՊետության պատասխանատվությունը և արվեստագետի ազատությունը. որտե՞ղ է սահմանըԵրբ մտավորականները լքում են հանրային հարթակը, միջակությունը ժառանգում է իշխանությունը. «Փաստ»Կազմվել է քաղցկեղի առաջացման ռիսկը մեծացնող սննդամթերքների վարկանիշային աղյուսակՎաշինգտոնյան հուշագրի գինը․ ով է իրականում տուժում Երբ խնդիրը ճիշտ ես դնում, լուծում միշտ էլ կա. Գագիկ Ծառուկյան24 ժամ ջուր չի լինի բազմաթիվ հասցեներում Բուժքույրը տասնյակ հիվանդների վարակել է ՄԻԱՎ-ով և հեպատիտովԵրբ քաղաքական իշխանությունը հարձակվում է Եկեղեցու վրա Հայաստանը դարձնել Հյուսիս-Հարավ, ՀնդկաստանԵվրոպա, Մեկ գոտի-Մեկ ճանապարհ մեգածրագրերի մաս. «Փաստ»Ի՞նչ լուծում կարող է լինել ստեղծված փակուղային իրավիճակում. «Փաստ»Տեխնիկական միջոցների կիրառմամբ կստուգվի՝ վարորդը թմրանյութ օգտագործել է, թե ոչ. «Փաստ»Հայաստանում ձյուն է տեղում․ իրավիճակը՝ ավտոճանապարհներին (տեսանյութ) Զղջման աղոթք Խոստանում են «խժռել» Հայաստանի քաղաքացիների ազատ ընտրության իրավունքը. «Փաստ»Հայաստանը մեգածրագրերի մաս դարձնելը պետք է դառնա ապագա ազգային իշխանությունների խնդիրը. «Փաստ»Փաշինյանի հեռացման «ճանապարհային քարտեզն»՝ ըստ Էդմոն Մարուքյանի. «Փաստ»Առաջա՞րկ արեց, թե՞ հմուտ «փոխանցում» և... ի՞նչ իրավունքով. «Փաստ»Ռոբերտ Արզումանյանը՝ Ռոմարիոյի, Դունգայի և Լամի կողքին. The Guardian-ը ընտրում է 2025 թ. աշխարհի լավագույններին Դեղատան պահեստային հատվածում բռնկված հրդեհը մարվել է Վարդենիսի տարածաշրջանում տեղում է ձյուն. Վարդենյաց լեռնանցքում բուք է Աշխարհի 10 ամենաերկար թունելները Տեղի է ունեցել Հայաստանում հավատարմագրված դիվանագիտական ներկայացուցչությունների ղեկավարների պաշտոնական ընդունելություն Գազ չի լինելու Սալմոնելա, E. coli․ վտանգավոր մանրէներ է հայտնաբերվել շուկայում տարածված պելմենիների մեջ Իրանն ի սկզբանե դեմ է եղել «Զանգեզուրի միջանցքին»․ Ալի Աքբար Վելայաթի Սամվել Շահրամանյանին հրավիրել են հարցաքննության Էյնշտեյնը կրկին ճիշտ է. Աստղագետները գտել են սև անցք, որը «քաշում» է տարածություն-ժամանակն իր հետևից Կադիրովը դժգոհ է Վրաստանից Թուրքիայում անօդաչու թռչող սարք է խոցվել Առաջարկվում է երկարաձգել էլեկտրոնային եղանակով հարկադիր կատարման դիմում ներկայացնելու համակարգի ներդրման ժամկետը Զարգանում է ռազմատեխնիկական համագործակցությունը․ ամփոփվել են ՀԱՊԿ երեք տարիները Վաղարշապատի համայնքային ոստիկանները ապօրինի թմրանյութ պահելու դեպք են բացահայտել Իրանում Հայաստանի դեսպանը ԻԻՀ գերագույն առաջնորդի խորհրդականին ներկայացրել է Հայաստան–Ադրբեջան խաղաղության գործընթացի վերջին զարգացումները Արտառոց դեպք՝ Սյունիքի մարզում Ինչ է առաջարկել Վաշինգտոնը՝ Կիևին․ Reuters Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև խնդիրների 90%-ը լուծված է. ԱՄՆ պաշտոնյա Հիբրիդային սպառնալիքներին դիմակայելու ուղղությամբ ՀՀ-ԵՄ համագործակցությունը շարունակական է և նոր չի սկսվել․ ԱԳՆ Նիկոլն ուզում է Տրդատի պես հիվանդանալ և դառնալ եկեղեցու հիմնադիր«Մոսկվայում ավելի լավ է»․ Գարիկ Մարտիրոսյանը բացատրել է՝ ինչու չի ցանկացել ապրել ԱՄՆ–ում