Երևան, 16.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Անհրաժեշտ են համապատասխան գործիքներ, որպեսզի երկարաժամկետ հեռանկարում ապահովվի դրամի կայունությունը

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Past.am

Կորոնավիրուսի պանդեմիան անջնջելի հետք է թողնում համաշխարհային տնտեսության վրա։ Խորացող ճգնաժամի հետևանքները զգում են գրեթե բոլոր երկրները ինչպես իշխանության, այնպես էլ շարքային քաղաքացիների մակարդակով։

Հայաստանի տնտեսությունը ևս բարդ օրեր է ապրում։ Տնտեսության առանձին ճյուղերում գործունեությունն ուղղակի կաթվածահար է եղել։ Չնայած պետությունը բիզնեսին օգնելու նպատակով որոշակի միջոցառումներ է նախաձեռնում, սակայն դրանք բավարար չեն շարունակվող ճգնաժամի հարվածները մեղմելու համար։

Ու այս իրավիճակում լուրջ մտահոգության տեղիք է տալիս նաև Հայաստանի արժութային շուկայում ստեղծված անկայուն իրավիճակը։ Ինչպես հայտնի է, մարտի երկրորդ կեսից նկատվեց դրամի արժեզրկում։ Ազգային արժույթը կարճ ժամանակահատվածում բավական ինտենսիվ թուլացավ դոլարի նկատմամբ։

Մի քանի օրվա ընթացքում դոլարի փոխարժեքը բարձրացավ գրեթե 30 դրամով՝ հասնելով ընդհուպ 510 դրամի։ Արդյունքում դրամն արժեզրկվեց 6-7 տոկոսով։ Եվ դրամի արժեզրկման գործընթացը կանգնեցնելու նպատակով Կենտրոնական բանկը ստիպված էր տարադրամային ներարկումներ կատարել։ Մարտին վաճառվեց ավելի քան 120 մլն դոլար։

Ճիշտ է՝ տարադրամային ներարկումներից հետո դրամը սկսեց կայունանալ և աստիճանաբար ամրապնդվել 480 դրամի սահմաններում, սակայն վերջին օրերին դրամի փոխարժեքը նորից սկսել է տատանվել և արժեզրկվել դոլարի նկատմամբ։

 

Սակայն ֆինանսական կայունության տեսանկյունից մտավախության  տեղիք է տալիս այն հանգամանքը, որ Հայաստանի արժութային շուկայում արձանագրված դրամի արժեզրկումը և փոխարժեքի անկայունությունը բացասաբար է անդրադարձել ավանդների, ինչպես նաև քաղաքացիների կամ ֆիզիկական անձանց բանկային խնայողությունների վրա։

 

Պաշտոնական տվյալներով՝ մարտին դրամային ավանդները կրճատվել են ավելի քան 33 մլրդ դրամով, որոնց մասը բաժին է ընկնում բնակչության խնայողություններին։ Ըստ ամենայնի, ավանդատուները կա՛մ իրենց խնայողություները վերածել են տարադրամի ու այդ տեսքով են շարունակել իրենց ավանդները, կա՛մ էլ գումարները դուրս են հանել բանկերից։

Խնդիրն այն է, որ երբ դրամի կտրուկ արժեզրկման պայմաններում բնակչությունը, կորցնելով վստահությունը ազգային արժույթի նկատմամբ, արտարժութային ռիսկերից հեռավորվելու նպատակով դրամային ավանդները վերածում է դոլարայինի, դրա հետևանքով մեծանում է բանկերի կարճ արտարժութային դիրքը, ինչը կորուստների կհանգեցնի դրամի հետագա արժեզրկման պայմաններում:

Իսկ այսպիսի պայմաններում բանկերը արտարժութային ռիսկերի կրճատման նպատակով մեծացնում են արտարժութային վարկերի տեսակարար կշիռը իրենց պորտֆելում: Եվ այս տեսանկյունից նկատի ունենանք, որ դրամի կտրուկ արժեզրկման դեպքում տուժում են արտարժույթով վարկավորվածները, քանի որ մեծանում է նրանց պարտքային բեռը:

Ուստի ֆինանասական համակարգում բացասական զարգացումներից խուսափելու համար անհրաժեշտ է, որ կառավարությունը համապատասխան գործիքներ կիրառվի, որպեսզի երկարաժամկետ հեռանկարում ապահովի ազգային արժույթի՝ դրամի կայունությունը։

 Տարադրամային ներարկումներ իրականացնելու հետ մեկտեղ հարկ է, որ քայլեր կատարվեն, որպեսզի ֆինանսական շուկայում խուճապային տրամադրությունները գլուխ չբարձրացնեն, որոնք դրամի հետագա արժեզրկման սպասումներ են առաջ բերում, իսկ Հայաստանի ներսում տնտեսվարող սուբյեկտները լրացուցիչ օգուտներ ստանալու ակնկալիքով իրենց ազատ դրամական և վարկային միջոցները սկսում են վերածել արտարժույթի։

 

Արտակ Գալստյան

 

Արևային էլեկտրակայանը կարող է խթանել կենսաբազմազանությունը Հայաստանի ընտրություններում ռումինա-մոլդովական սցենարի վտանգի մասին. «Փաստ»37-ամյա որդին կյանքից զրկել է իր ծնողներինԽոշոր ու ողբերգական վթար, առնվազն 13 մարդ մաhացել է․ (տեսանյութ)«Ընկերների համար կարող էր գնալ լուսնից քար բերելու». կամավոր Ղևոնդ Ղևոնդյանն անմահացել է հոկտեմբերի 8-ին Ջրականում. «Փաստ»Երևանում բախվել են «Chevrolet Volt»-ը և «Opel Astra»-ն․ կան տուժածներ Մանկական շամպայնի վտանգների մասին․ մի վնասեք ձեր երեխաներինԻրանի հոգևոր առաջնորդի խորհրդականի հայտարարությունը «Թրամփի ուղու» վերաբերյալ իրանական կողմի դիրքորոշման բավական հստակ և միանշանակ ազդանշան է. իրանագետ Աշխատաշուկայի՝ անուշադրության մատնված խորացող խնդիրները. «Փաստ»Սովորածը պետք է տարածել բազմապատկման էֆեկտով, և ամենքի դերը շատ մեծ է այդ գործընթացում. Էդմոն ՄարուքյանԻնչու է Արցախի հանձնումը մեծագույն հանցանք մեր ժողովրդի դեմ, և չի կարող որևէ կերպ արդարացվել. Ավետիք ՉալաբյանՊետության պատասխանատվությունը և արվեստագետի ազատությունը. որտե՞ղ է սահմանըԵրբ մտավորականները լքում են հանրային հարթակը, միջակությունը ժառանգում է իշխանությունը. «Փաստ»Կազմվել է քաղցկեղի առաջացման ռիսկը մեծացնող սննդամթերքների վարկանիշային աղյուսակՎաշինգտոնյան հուշագրի գինը․ ով է իրականում տուժում Երբ խնդիրը ճիշտ ես դնում, լուծում միշտ էլ կա. Գագիկ Ծառուկյան24 ժամ ջուր չի լինի բազմաթիվ հասցեներում Բուժքույրը տասնյակ հիվանդների վարակել է ՄԻԱՎ-ով և հեպատիտովԵրբ քաղաքական իշխանությունը հարձակվում է Եկեղեցու վրա Հայաստանը դարձնել Հյուսիս-Հարավ, ՀնդկաստանԵվրոպա, Մեկ գոտի-Մեկ ճանապարհ մեգածրագրերի մաս. «Փաստ»Ի՞նչ լուծում կարող է լինել ստեղծված փակուղային իրավիճակում. «Փաստ»Տեխնիկական միջոցների կիրառմամբ կստուգվի՝ վարորդը թմրանյութ օգտագործել է, թե ոչ. «Փաստ»Հայաստանում ձյուն է տեղում․ իրավիճակը՝ ավտոճանապարհներին (տեսանյութ) Զղջման աղոթք Խոստանում են «խժռել» Հայաստանի քաղաքացիների ազատ ընտրության իրավունքը. «Փաստ»Հայաստանը մեգածրագրերի մաս դարձնելը պետք է դառնա ապագա ազգային իշխանությունների խնդիրը. «Փաստ»Փաշինյանի հեռացման «ճանապարհային քարտեզն»՝ ըստ Էդմոն Մարուքյանի. «Փաստ»Առաջա՞րկ արեց, թե՞ հմուտ «փոխանցում» և... ի՞նչ իրավունքով. «Փաստ»Ռոբերտ Արզումանյանը՝ Ռոմարիոյի, Դունգայի և Լամի կողքին. The Guardian-ը ընտրում է 2025 թ. աշխարհի լավագույններին Դեղատան պահեստային հատվածում բռնկված հրդեհը մարվել է Վարդենիսի տարածաշրջանում տեղում է ձյուն. Վարդենյաց լեռնանցքում բուք է Աշխարհի 10 ամենաերկար թունելները Տեղի է ունեցել Հայաստանում հավատարմագրված դիվանագիտական ներկայացուցչությունների ղեկավարների պաշտոնական ընդունելություն Գազ չի լինելու Սալմոնելա, E. coli․ վտանգավոր մանրէներ է հայտնաբերվել շուկայում տարածված պելմենիների մեջ Իրանն ի սկզբանե դեմ է եղել «Զանգեզուրի միջանցքին»․ Ալի Աքբար Վելայաթի Սամվել Շահրամանյանին հրավիրել են հարցաքննության Էյնշտեյնը կրկին ճիշտ է. Աստղագետները գտել են սև անցք, որը «քաշում» է տարածություն-ժամանակն իր հետևից Կադիրովը դժգոհ է Վրաստանից Թուրքիայում անօդաչու թռչող սարք է խոցվել Առաջարկվում է երկարաձգել էլեկտրոնային եղանակով հարկադիր կատարման դիմում ներկայացնելու համակարգի ներդրման ժամկետը Զարգանում է ռազմատեխնիկական համագործակցությունը․ ամփոփվել են ՀԱՊԿ երեք տարիները Վաղարշապատի համայնքային ոստիկանները ապօրինի թմրանյութ պահելու դեպք են բացահայտել Իրանում Հայաստանի դեսպանը ԻԻՀ գերագույն առաջնորդի խորհրդականին ներկայացրել է Հայաստան–Ադրբեջան խաղաղության գործընթացի վերջին զարգացումները Արտառոց դեպք՝ Սյունիքի մարզում Ինչ է առաջարկել Վաշինգտոնը՝ Կիևին․ Reuters Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև խնդիրների 90%-ը լուծված է. ԱՄՆ պաշտոնյա Հիբրիդային սպառնալիքներին դիմակայելու ուղղությամբ ՀՀ-ԵՄ համագործակցությունը շարունակական է և նոր չի սկսվել․ ԱԳՆ Նիկոլն ուզում է Տրդատի պես հիվանդանալ և դառնալ եկեղեցու հիմնադիր«Մոսկվայում ավելի լավ է»․ Գարիկ Մարտիրոսյանը բացատրել է՝ ինչու չի ցանկացել ապրել ԱՄՆ–ում