Երևան, 07.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Մարդկությունն ապակյա տարաներ է պատրաստել ավելի քան 30 դար առաջ

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Հնէաբանների կողմից հայտնաբերված ապակու ամենահին արհեստանոցը հայտնաբերվել է եգիպտոսի Թել-էլ-Ամիրնե տարածքում և վերաբերում է մ.թ.ա. 1370 թվականին: Հին եգիպտացիները մեծ կարևորություն են տվել շշի ձևին և այն պատրաստել են մարդու, ինչ-որ կենդանու, բանջարեղենի կամ մրգի տեսքով: Իսկ պատրաստել են դրանք կվարցային զանգվածը մետաղական միջուկի շուրջ հալելու մեթոդով: 

Ապակե շշերի պատմության մեջ կարևոր է մ.թ.ա. 1-ին դարում Փյունիկիայի Սիդոն քաղաքում ապակեփչման տեխնոլոգիայի հայտնագործումը: Շշերի պատրաստման այս նոր մեթոդը արագացնում է արտադրական գործընթացը: Հռոմեական կայսրությունում ևս տարածված է եղել ապակյա շշերի արտադրությունը, որը հաստատում են հնէաբանական բազմաթիվ հետազոտությունները: 

Հռոմեացիները լայնորեն օգտագործել են ինչպես տարբեր տարողությունների շշեր, այնպես էլ սրվակներ: Ընդ որում, Հռոմում շշերը պատրաստվել են միատեսակ և ունեցել են նույն կնիքը: Խաչակրաց արշավանքների հետևանքով ապակե շշերի արտադրությունը սկսել է արագորեն տարածվել ամբողջ Եվրոպայի տարածքով, իսկ 13-րդ դարից ծաղկում է ապրել վենետիկյան ապակեգործությունը: 

Այն բանից հետո, երբ Վենետիկյան արտադրանքի համբավը դուրս է եկել Ապենինյան թերակղզուց, վենետիկյան վարպետներին իրենց հմտությամբ սկսել են չզիջել Ուրբինո և Ֆայենցա քաղաքների ապակեգործները: Այն ժամանակ պատրաստված շշերը դարձել են իսկական արվեստի գործեր: 

Շշերն ունեցել են ամենատարբեր տեսք՝ մե՛կ բարձրահասակ և նազելի, մե՛կ գրեթե գնդաձև, մե՛կ էլ համարյա հարթ:

 Դրանք զարդարվել են դիցաբանությունից վերցված դրվագներով, ծաղիկների, մրգերի և այլ պատկերների ռելիեֆային նկարներով: 

Շշերը խցանվել են, այնուհետև մոմապատվել, և միայն դրանից հետո է այդ արտադրանքի արտադրողը կամ սեփականատերը իր կնիքը դրել մոմի վրա: 

Նման շշերը հարուստ տներում եղել են սեղանին ըմպելիք, գինի, համեմունք դնելու սովորական տարողություններ: 

Ավելի պարզ շշերի մեջ հեղուկ սնունդ է պահվել՝ չնայած այդ ժամանակ դրանց գինը անչափ բարձր է եղել: 

Ապակյա շշերի պատմության մեջ նորարարություն է եղել 1611 թվականին, երբ Անգլիայում ստեղծվել և արտոնագրվել է ապակու թրծման՝ ածխի հիմքով աշխատող վառարանը: Դրանից առաջ ապակին ստացել են փայտի օգնությամբ, որի արդյունքում ոչ բարձր ջերմաստիճան չապահովելու պատճառով ապակին եղել է փխրուն: 

Ժամանակի ընթացքում աստիճանաբար ապակե շիշը շքեղության իրից սկսել է վերածվել ամենօրյա օգտագործման հարմար տարողության: Հետագայում ՝ 17-18-րդ դարերում շշերի համար գտել են մեկ այլ կիրառություն՝ դրանց մեջ սկսել են պահել օծանելիք և դեղամիջոցներ:

 Նման շշերը պետք է հերմետիկ փակ լինեն, ինչի պատճառով էլ սկսել են օգտագործել մշակված խցաններ: Ապակե շշերի էլ ավելի արդյունավետ արտադրության նորարարություն է մտցրել անգլիացի Մայքլ Օուենը 1901 թվականին, երբ ստեղծել է ապակե շշերի արտադրության առաջին ավտոմատ հոսքագիծ: 

1635 թվականին Իստրա կայանի հարևանությամբ Ռուսաստանում գործարկվել է ապակու արտադրություն: Միևնույն ժամանակ, սկսել են արտադրվել նաև ապակե անոթներ: Առաջին ռուսական ապակե շիշը նախատեսված է եղել դեղագործական նպատակներով: Ապակե շշերի պատմության մեջ կարելի է նշել դրանց մեծ բազմազանությունը: 

Շշեր արտադրվել են ինչպես ըստ նպատակների, այնպես էլ ըստ ձևի, գույնի և մեծության: Սա հատկապես վերաբերում է գինու շշերին. եղել են բորդոյական (ունեցել են պարանոցի կտրուկ նեղացումով մխոցի ձև), ռեյնական, բուրգունդական, շամպայնի և այլ ապակե շշեր աղանդերային և թունդ գինիների համար, ինչպես նաև պորտվեյնի, վերմուտի, տոկայայի և այլ խմիչքների յուրահատուկ շշեր: 

Բազմազան առանձնահատուկ շշեր են արտադրվել նաև լիկյորների և նմանատիպ այլ խմիչքների համար: Ընդ որում, այդ շշերի ձևը կապված է եղել ոչ այնքան գործառնական հատկություններից, որքան մրցակցության հետ, որը գոյություն է ունեցել այդ խմիչքն արտադրողների միջև:

 

Կճոյանը Գյումրիում. Պահանջում եմ առնվազն պաշտոնանկ անել․ Էդմոն Մարուքյան Մենք ներկա էինք պատարագին, և մեր ներկայությամբ քաջալերում էինք մեր հոգևոր հայրերինԻնձ հեռացրին Եկեղեցուց, քանի որ Վեհափառի և Միքայել Սրբազանի անուննները հնչեցրի. Յոթ Վերք եկեղեցուց քաղաքացու են դուրս հրավիրել Մոհամեդ Սալահը հայտարարություն է արել Տավուշի դպրոցներից մեկի հետնամասում 4-րդ դասարանի աշակերտները բռնnւթյшն են ենթարկել իրենց համադասարանցուն․ 10-ամյա երեխան տեղափոխվել է հիվանդանոց Թրամփը մեդալներ է հանձնել Ստալոնեին, Kiss ռոք խմբին և Գեյնորին Ազգային ժողովի մոտ բախվել են նախագահի աշխատակազմում հաշվառված համարանիշերով «Renault»-ը և «Honda»-ն․ կա տուժած Հավայան կղզիներում գտնվող Կիլաուեա հրաբուխը ժայթքել է (տեսանյութ) Փաշինյանն ու մի շարք պաշտոնյաներ Գյումրու Յոթ վերք եկեղեցում մասնակցում են պատարագին Միշտ չէ, որ մեծամասնությունը ճիշտ է և դա պատմությունը բազմիցս ապացուցել է․ Էդմոն ՄարուքյանԿենսաթոշակները 50%-ով բարձրացնելու հարցով ստորագրահավաք կսկսվի Վթարային ջրանջատում. ո՞ր հասցեներում ջուր չի լինի Առավոտյան իրավապահները բացել են Գյումրու Յոթ Վերք եկեղեցին Nissan ընկերությունը արևային վահանակներ կտեղադրի էլեկտրական մեքենաների տանիքներինՌուսաստանը բազմաթիվ պատճառներ ունի` ոչ մեկին չվստահելու․ Թուրքիայի ԱԳ նախարար Ի՞նչ փոխարժեքներ են սահմանվել այսօր Երեկոյան կնքվել են Գյումրու Յոթ Վերք եկեղեցու դռները, եկեղեցին բռնшզшվթվել է որոշակի մարդկանց կողմից․ հոգևորական (տեսանյութ) «Ինտերը» հաղթել է «Կոմոյին», Մխիթարյանը՝ գոլային փոխանցման հեղինակ Վարդենյաց լեռնանցքում և Սարավան-«Զանգեր» կոչվող հատվածում ձյուն է տեղում Ռոբերտ Քոչարյանի անունից ծաղկեպսակ է դրվել Սպիտակի երկրաշարժի զnhերին նվիրված հուշարձանին Այսօր Սպիտակի երկրաշարժի 37-րդ տարելիցն է Երջանկությունը կբացի իր դռները. Թամարա Գլոբան կանխատեսում է կյանքի երկար սպասված առաջընթաց 2 կենդանակերպի նշանների համար՝ սկսած դեկտեմբերի 7-ից Առաջիկա օրերին Մոսկվա է մեկնելու գործարարների մեծ պատվիրակություն. Օրբան Բռնցքամարտի ԱԱ. Դավիթ Եգորյանի հաղթանակը՝ 5:0 Թրամփը շնորհակալություն է հայտնել Փաշինյանին և Ալիևին իրեն Նոբելյան մրցանակի առաջադրելու համար Մեծ մարդ, Մեծ բժիշկ, Մեծ Հայրենասեր...Լույսերի մեջ լինես, Բժիշկ ջան. Հրանտ Թոխատյան Մենք դիտարկում ենք նավթի եւ նավթամթերքների՝ Հայաստան արտահանման հնարավորությունը․ Հաջիեւ Անսպասելի էվոլյուցիա. շների ուղեղը մեծանում է՝ ընտելացման դասական տեսություններին հակառակ «Բարսելոնան» պարտության մատնեց «Բետիսին»՝ 5:3 Գիտնականը՝ ադրբեջանական թեզերի քարոզիչ․ Մայքլ Գանտեր Հնդկաստանի 11 քաղաքացիներ ծեծել են իրար Երևանում Հերթական վիճաբանությունը՝ Երևանում․ պարզվել է ծեծկռտուքի մասնակիցների ինքնությունը Երևանի քաղաքապետարանը հրավիրում է գլխավոր տոնածառի լույսերի վառման արարողությանը Ձյուն կտեղա՞․ ի՞նչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին Ի՞նչ իրավիճակ է ՀՀ ավտոճանապարհներին՝ 21։30-ի դրությամբ Թրամփը հայտնել է ֆուտբոլիստ Քրիշտիանու Ռոնալդուի հետ ունեցած հեռախոսազրույցի մասին Չի լինելու նման բան, որ օդանավակայանից Վեհափառին տանեն. Հրայր Կամենդատյան «Հոռոմի խաչմերուկ»-ի էստակադայի վրա բեռնատար է կողաշրջվել Նարեկ Կարապետյանի հարցազրույցը Թաքեր Կարլսոնի հետ քննադատել են միայն ՔՊ-ականներն ու Ալիևի օգնական Հիքմեդ Հաջիևը. Մարիաննա ՂահրամանյանՀաղթանակ են տոնել Արթուր Բազեյանն ու Վախթանգ Հարությունյանը. բռնցքամարտի ԱԱ ԵՄ-ը 120 մլն եվրոյով տուգանել է Իլոն Մասկի սոցցանցը․ ԱՄՆ-ը արձագանքել է Վեհափառ Հայրապետը վերադարձավ հայրենիք Իշխանությունները Գյումրիի վաղվա պատարագի մարդաշատությունն ապահովելու համար գործի են անցել«40 անց եմ, բայց դա չի նշանակում, որ ծեր եմ ու ոչ մի բանի պետք չեմ». Ռաֆայել ԵրանոսյանԱրդարությունը հաղթելու է, և իրենք արդարացված դուրս են գալու. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Եգիպտոսը կոչ է արել շտապ միջազգային ուժեր տեղակայել Գազայի հատվածում Վիճաբանություն, ծեծկռտուք է տեղի ունեցել Երևանում․ հնչել են կրակոցներ Հատնի է` երբ ու որտեղ տեղի կունենան Արտավազդ Սահակյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության արարողությունները Վարդենյաց լեռնանցքում ձնախառն անձրև է տեղում 4,1 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Սոչիում