Երևան, 06.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


«Ան­գամ դա­սա­վան­դող ուսու­ցիչ­նե­րը չեն կա­րող ասել՝ երե­խա­ներն ինչ­պես կդրսև­ո­րեն իրենց այս նոր իրա­վի­ճա­կում»

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

Դպրոցները սեպտեմբերի 15-ից կսկսեն իրենց գործունեությունը: ԿԳՄՍ նախարարությունը սահմանել է ուղեցույց, որով պետք է առաջնորդվեն թե՛ ուսումնական հաստատությունները, թե՛ աշակերտները: Ըստ գերատեսչության, հիմնվելով տարբեր քննարկումների, առաջարկների վրա, ուղեցույցի որոշակի կետեր, հնարավոր է, վերանայվեն:

Հիշեցնենք, որ այն հայտնվեց բավականին սուր քննադատությունների թիրախում: Դրա մասին «Փաստը» խոսելու առիթ ունեցավ կրթության փորձագետների հետ: Սակայն, կարծես, չի խոսվում այն մասին, թե ինչպես են երեխաները հաղթահարելու հնարավոր դժվարությունները՝ կարողանալո՞ւ են մի քանի ժամ անդադար դիմակ կրել, դասամիջոցին դասարանից դուրս չգալ, ինչպես հաճախ կարծիք է հնչում՝ «քարացած» մնալ տեղերում, չեն անցկացվելու գործնական ու խմբակային պարապմունքներ, ինչն ազդեցություն է ունենալու կրթության որակի վրա:

Իհարկե, որևէ մեկը չի ժխտում հարցի առողջապահական կողմը, սակայն նույնիսկ մեծահասակներն են ճնշվում սահմանափակումներից, «չիկարելիներից», իսկ ինչպե՞ս դրանց կարձագանքեն երեխաները: Այստեղ ակնհայտ է նաև այն, որ համապատասխան նախարարությունները կանգնած են երկընտրանքի առաջ՝ կրթության հեռավար տարբերակն իրեն չարդարացրեց, ուստի նախընտրելի է առկա ուսուցումը, բայց մյուս կողմից՝ կարևոր են նաև առողջապահական հարցերը:

Հոգեբան Իրինա Ծատուրյանը նշում է՝ նախապես ինչ-որ կանխատեսումներ անելը ճիշտ չէ: «Առաջին դասարանցիները համեմատելու բան չունեն, իրենք մինչ այդ դպրոց չեն հաճախել: Այլ է մյուս դասարանների երեխաների հարցը: Ստեղծված իրավիճակում ուսուցիչները պետք է փորձեն խաղային տարրեր մտցնել դպրոց: Եթե աշակերտներն իրարից հեռավորության վրա են նստած, դա դեռ չի նշանակում, որ նրանք չեն կարող խաղալ: Խաղի դերակատարումը երեխային դաստիարակելու մեջ շատ կարևոր է:

Եթե ուսուցիչները լինեն ստեղծագործ, համապատասխան մարմիններն էլ իրենց նեղություն տան և այդ կարգի ծրագիր մշակեն, երբ երեխաները, հեռավորությունը և կանոնները պահելով, կարողանան իրար հետ խաղալ, նստել, կանգնել, այսինքն՝ չլինեն նույն անշարժ վիճակում, աշակերտները կմտածեն, որ այդպես էլ պետք է լիներ, կհարմարվեն իրավիճակին»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Ծատուրյանը: Նա նշում է՝ ավելի հաճախ մենք ամեն ինչ քննադատելու սովորություն ունենք, դա հեշտ է, հատկապես, երբ դու ոչինչ չես առաջարկում կամ անում, մինչդեռ պետք է մի փոքր սպասել՝ հասկանալու, թե ինչպիսի զարգացումներ կլինեն:

«Դժգոհում ենք, որ երեխաները մանկապարտեզից հետո միանգամից 45 րոպե ստիպված են լինելու դասի նստել, հետո էլ դասամիջոցներին անընդհատ վազում են, քրտնում, հիվանդանում: Սա էլ մեզ դուր չի գալիս: Պետք է յուրաքանչյուր հարցի ստեղծագործաբար մոտենալ, այլ տարբերակ չկա: Համաճարակը եկավ, ամբողջ աշխարհին ծնկի իջեցրեց: Ուղղակի մեր ազգը դժվար է գնում փոփոխությունների, բայց մենք ունենք փոփոխված իրավիճակ, պետք է հասկանանք, թե ինչ կարող ենք անել հիմա:

Պետք է գոնե մեկ ամիս անցնի, մինչև տեսնենք՝ ինչ կլինի: Անգամ դասավանդող ուսուցիչները ներկա պահին չեն կարող ասել, թե ինչպես կդրսևորեն իրենց երեխաներն այս նոր իրավիճակում»,ընդգծում է մեր զրուցակիցը: Հոգեբանն ընդգծում է՝ ստեղծված իրավիճակում անելիք ունեն նաև ծնողները: «Կարող են, օրինակ՝ նկարազարդել դիմակները տարբեր կենդանիների պատկերներով կամ նախշերով: Երեխաները նաև ձեռքի աշխատանք կկատարեն:

Ուսուցիչն էլ կարող է առաջ բերել այն գաղափարը, որ այսօր, օրինակ՝ երեխաներն անտառի բնակիչներ են, վաղը ծաղիկներ են և այսպես շարունակ: Երեխաների մոտ հետաքրքրություն, անգամ ցանկություն կառաջանա այդ դիմակը կրել: Եթե մենք արդյունքում ուզում ենք ստանալ գրագետ անձ, քաղաքացի, այս դեպքում դպրոցն առանց ծնողի և ծնողն առանց դպրոցի չեն կարող: Իսկ ի՞նչ է կատարվում մեզ մոտ: Դպրոցը պատասխանատվությունը թողնում է ծնողի վրա, ծնողը՝ դպրոցի: Մեզ մոտ համագործակցություն չկա:

Հիմա ավելի բարդ իրավիճակ է, համաճարակ է, և կոնֆլիկտային շատ հարցեր կարող են առաջանալ, բայց մենք պետք է ելքեր գտնենք մեր երեխաներին լավագույնն առաջարկելու համար: Երեխան ճկուն է, սպունգի նման ընկալող, դու իրեն ինչ առաջարկում ես, նա ամեն ինչն էլ վերցնում է, ուղղակի դրանում պետք է բարություն և սեր լինի: Բոլորը մոռանում են ամենակարևորը՝ ցանկացած գիտելիք մարդ արարածն ընկալում է, երբ կա խաղի ֆորմատը:Նույնիսկ իմ աշխատանքի մեջ, երբ սկսում եմ կատակով բան ասել, դա շատ ավելի տպավորվում է այցելուի մեջ, քան երբ լուրջ, դասագրքային տերմիններ եմ օգտագործում»,-եզրափակում է Իրինա Ծատուրյանը:

Թրամփը հայտնել է ֆուտբոլիստ Քրիշտիանու Ռոնալդուի հետ ունեցած հեռախոսազրույցի մասին Չի լինելու նման բան, որ օդանավակայանից Վեհափառին տանեն. Հրայր Կամենդատյան «Հոռոմի խաչմերուկ»-ի էստակադայի վրա բեռնատար է կողաշրջվել Նարեկ Կարապետյանի հարցազրույցը Թաքեր Կարլսոնի հետ քննադատել են միայն ՔՊ-ականներն ու Ալիևի օգնական Հիքմեդ Հաջիևը. Մարիաննա ՂահրամանյանՀաղթանակ են տոնել Արթուր Բազեյանն ու Վախթանգ Հարությունյանը. բռնցքամարտի ԱԱ ԵՄ-ը 120 մլն եվրոյով տուգանել է Իլոն Մասկի սոցցանցը․ ԱՄՆ-ը արձագանքել է Վեհափառ Հայրապետը վերադարձավ հայրենիք Իշխանությունները Գյումրիի վաղվա պատարագի մարդաշատությունն ապահովելու համար գործի են անցել«40 անց եմ, բայց դա չի նշանակում, որ ծեր եմ ու ոչ մի բանի պետք չեմ». Ռաֆայել ԵրանոսյանԱրդարությունը հաղթելու է, և իրենք արդարացված դուրս են գալու. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Եգիպտոսը կոչ է արել շտապ միջազգային ուժեր տեղակայել Գազայի հատվածում Վիճաբանություն, ծեծկռտուք է տեղի ունեցել Երևանում․ հնչել են կրակոցներ Հատնի է` երբ ու որտեղ տեղի կունենան Արտավազդ Սահակյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության արարողությունները Վարդենյաց լեռնանցքում ձնախառն անձրև է տեղում 4,1 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Սոչիում Նրա թողած ավանդը բժիշկների տարբեր սերունդների համար դեռ երկար կմնա. նախարար Հայաստանն ընդունում է միայն TRIPP-ը, ոչ թե «միջանցքը». Արմեն Գրիգորյանը՝ Հաջիևեին Հայաստանի ավտորիտար շրջադարձը. Նիկոլ Փաշինյանը և Սամվել Կարապետյանի ու Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու նկատմամբ հետապնդումները․ Ռոբերտ ԱմստերդամՄենք վերահաստատում ենք մեր ուխտն առ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը և անվերապահ հավատարմությունը Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին. Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում սպասավորող քահանաներ Զելենսկին ՆԱՏՕ գլխավոր քարտուղարի հետ քննարկել է ԱՄՆ-ի հետ խաղաղության պլանի վերաբերյալ իր բանակցությունները Երևան-Սևան ավտոճանապարհին բախվել են ավտոմեքենաներ. կա 4 տուժած «Սպարտակ» մարզադաշտում տեղի է ունեցել լազերային շոու ի հիշատակ Նիկիտա Սիմոնյանի «Warner Bros. Discovery» մեդիակորպորացիան համաձայնել է վաճառել իր հոսքային և ստուդիական ակտիվները «Netflix»-ին Թրամփը նամակ է հղել Իլհամ Ալիեւին․ շնորհակալություն է հայտնել նաև Փաշինյանին Ինչպե՞ս փոխել երկրի զարգացման դինամիկան Ադրբեջանի նախագահը այսօր կրկին զգուշացրեց մեզ, որ հանկարծ, ինչպես ժողովուրդն է ասում, «արխային չընկնենք»․ Արևմտյան Ադրբեջանի թեման փակված չէ, և իրենք վերադառնալու են Հայաստան․ Էդմոն ՄարուքյանԿապանում 2 տարեկան անգիտակից երեխա է հիվանդանոց տեղափոխվել․ մանրամասներ Սյունիքի պարեկներն ու բժիշկները փրկել են անգիտակից վիճակում գտնվող 2-ամյա երեխայի կյանքը Խոշոր վթար Երևան-Սևան ճանապարհին, բախվել են «Mercedes» ու «Kia Forte», 4 վիրավոր կա Ձուկը թանկացել է 18.3 տոկոսով, բանջարեղենը՝ 14.6, միրգը՝ 7.8. պաշտոնական թվեր Հայաստանում քաղբանտարկյալների թիվը գերազանցում է 70-ը․ Ավետիք ՉալաբյանՑրտից պաշտպանվելու լավագույն միջոցները․ ինչ անել առաջիկա ցուրտ ամիսներինԿարեն Կարագուլյանի և Վաչե Թովմասյանի մասնակցությամբ «Անորան» դարձել Է 2025 թվականի Google-ի որոնման հարցումներով ամենանորաձև ֆիլմը ԶՊՄԿ-ն աջակցում է CaseKey ուսանողական մրցույթին. տեսանյութ Խոշոր վթար՝ Շիրակում Մենք պետք է դառնանք պետական հետաքրքրություններով առաջնորդվող ժողովուրդՄեր խնդիրը Հայաստանի և Սփյուռքի միջև ամուր կամուրջներ կառուցելն է․ Մենուա Սողոմոնյան Հայ թոշակառուն չպետք է ապրի աղքատ, երբ հարևան երկրներում արժանապատիվ ծերություն կա․Հրայր Կամենդատյան«ՀայաՔվե» միավորումը խորապես վշտացած է հայտնի բժիշկ և հասարակական գործիչ Արտավազդ Սահակյանի անժամանակ մահովՎայոց Ձորում «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժումը ջերմ ընդունելության է արժանացելԿյանքից հեռացել է Արտավազդ Սահակյանը ՔՊ-ում դեռ որոշում են՝ ինչպես կազմել ընտրացուցակըԱլիևը նոր պահանջներ է դնում, իսկ Փաշինյանը ձկան պես լուռ էՀՀ Երկրորդ Նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի հանդիպումը աջակիցների հետԱՄՆ Պետդեպը խոսել է Կիևի հետ բանակցությունների մասին Նիկոլի իշխանության մնալու գլխավոր պատճառն ընդդիմության վատ պայքարը չէ․ Շարմազանով Եվս մեկ անգամ ուզում ենք շեշտել, որ փորձ է կատարվում խեղաթյուրել իրական տեղեկությունները. ՀԷՑ Վերահսկողական ԿոմիտեՄառախուղ, ձնախառն անձրև. ինչ եղանակ է սպասվում Երևանում տեղի է ունեցել «ԵԱՏՄ. ինտեգրացիա և հնարավորություններ» կրթական մարաթոնը Կենսաթոշակային համակարգը պետք է համապատասխանեցվի սպառողական զամբյուղին և գնաճին․ Ցոլակ Ակոպյան