Փնթի օրենսդրական նախագծեր ընդունելու հերթական դրսևորումը
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆԻնչպես և կանխատեսվում էր, կորոնավիրուսի պանդեմիան երկարատև բնույթ է կրելու, և մոտակա ժամանակներում չենք կարող ակնկալել, թե համաճարակը հաղթահարվելու է։ Մասնագետները հատկապես մտահոգություններ են հայտնում աշնան և ձմռան հետ կապված, քանի որ անբարենպաստ եղանակային պայմանները կարող են նպաստավոր իրավիճակ ստեղծել, որպեսզի վիրուսը կրկին ինտենսիվ ձևով տարածվի բնակչության շրջանում։
Ճիշտ է՝ տարբեր երկրներում արդեն իսկ փորձարկման փուլում են գտնվում կորոնավիրուսի դեմ պատվաստանյութերը, այնուամենայնիվ, գործնական առումով դրանց արդյունավետությունը դեռևս հարցականի տակ է, իսկ փորձարկումների համար տևական ժամանակ է անհրաժեշտ լինելու։ Եվ այսպիսի իրադրության պայմաններում, չնայած համաճարակային իրավիճակը Հայաստանում որոշակիորեն կայունացել է, սակայն սա դեռևս մեծ լավատեսություն ունենալու հիմքեր չի տալիս, քանի որ զգոնությունը թուլացնելու դեպքում համավարակի նոր օջախներ կարող են հայտնվել։
Վեց ամիս շարունակ Հայաստանն արտ ա կարգ ռե ժ ի մի պայմաններում է գտնվում։ Սակայն իշխանությունները որոշեցին այս անգամ չերկարացնել արտակարգ դրությունը, իսկ դրա փոխարեն սահմանափակումները կկիրառվեն կարանտինի տեսքով, որը կարող է երկարացվել մինչև 6 ամիս։ Այս նոր կարգավորումները սահմանելու համար իշխանությունների կողմից առաջ քաշվեց օրենսդրական փոփոխությունների նախագիծ, որով առաջարկվում է փոփոխություններ և լրացումներ կատարել «ՀՀ բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման» և «Արտակարգ իրավիճակներում բնակչության պաշտպանության» մասին և հարակից օրենքներում։
Սույն օրենսդրական փաթեթը, երբ օգոստոսի 27-ին ներկայացվեց կառավարության նիստի քննարկմանը, պարզվեց, որ ոչ բոլոր գերատեսչություններին են ուղարկել, որպեսզի վերջինները ծանոթանան, հայտնեն իրենց կարծիքը և առաջարկություններ անելու հնարավորություն ունենան։ Օրինակ՝ ՄԻՊ Արման Թաթոյանը վարչապետին տեղեկացրեց, որ նախագծի փաթեթը ՄԻՊ գրասենյակ են ուղարկել օգոստոսի 25ին՝ մեկ օր ժամկետով՝ այն դեպքում, երբ այդ նախագծերում մարդու իրավունքների հետ կապված խնդրահարույց դրույթներ կան։
Այս հանգամանքն առաջացրեց վարչապետ Փաշինյանի դժգոհությունը, թե ինչո՞ւ նախագիծը համապատասխան ժամկետներում չի ուղարկվել համապատասխան գերատեսչություններին։ Դրան ի պատասխան փորձեցին արդարանալ կառավարության աշխատակազմի ղեկավարը և արդարադատության նախարարը, թե դա իրենց գործառույթների շրջանակում չի եղել։ Այնուամենայնիվ, վարչապետը պահանջեց, որ նախագիծը վերամշակվի, որից հետո ինքը կստորագրի այն, բայց հետո պարզվեց, որ նույն օրն էլ ստորագրել է փաթեթը՝ առանց վերամշակման։ Սա իշխանությունների դիլետանտ գործելակերպի և փնթի նախագծեր ընդունելու հերթական դրսևորումն էր, երբ չեն պահպանվում նախագծերի ընդունման իրենց իսկ կողմից ներկայացված պահանջները։
Իսկ սեպտեմբերի 4-ին օրենսդրական փաթեթը հրատապ ռեժիմով ընդունվեց ԱԺ արտահերթ նիստում։ Բայց զարմանալին այն է, որ այս փաթեթը իրավական ակտերի հրապարակման միասնական կայքում մինչև սեպտեմբերի 11-ը գտնվում է հանրային քննարկման ընթացքում: Սա նշանակում է, որ քաղաքացիները իրենց առաջարկները և դիտողությունները կարող են ներկայացնել մինչև սեպտեմբերի 11-ը, բայց ստացվում է, որ իշխանությունները զրկում են նրանց այդ հնարավորությունից։ Իսկ ավելի ճիշտ՝ իշխանությունները սահմանափակում են քաղաքացիների կարծիք արտահայտելու իրավունքը, էլ քանի՞ կոպեկ արժեն այն հավաստիացումները, թե իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին։
Եվ այս համատեքստում հարց է ծագում, թե ինչո՞ւ են իշխանություններն այդքան շտապել օրենսդրական փաթեթն հրատապ ռեժիմով ընդունելու հարցում։ Խնդիրն այն է, որ նախագծով նոր տուգանքի 11 ձև է ավելանում։ Եվ տուգանքների սահմանաչափերի բարձր նիշեր են սահմանված այն պարագայում, երբ բնակչության եկամուտների շեմը կտրուկ նվազել է։ Բացի այն, որ քաղաքացիները լիովին դառնում են «տուգանքի մատերիալ», ըստ օրենսդրական փաթեթի, կարանտին սահմանելու մասին որոշմամբ կարող են կիրառվել հավաքներ կազմակերպելու, անցկացնելու կամ դրանց մասնակցելու սահմանափակումներ։
Իսկ այս գործիքը իշխանությունները կարող են կիրառել, որպեսզի լռեցնեն ընդդիմությանը և թույլ չտան բողոքի ցույցեր և այլ ակցիաներ կազմակերպել։ Իսկ դա այս իշխանություններից շատ սպասելի է, որովհետև նրանք սարսափում են նույնիսկ մեկ անձի բողոքի ակցիայից, իսկ առաջիկայում սպասվում են անհամեմատ բազմամարդ հավաքներ...