Երևան, 07.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Գիտե՞ք, թե նարդու քանի տեսակ կա աշխարհում

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ


Նարդին ներկայումս բավականին տարածված խաղ է, որը խաղում են ինչպես տանը, բակերում, այլև համացանցում: Նարդի խաղի ծագման պատմությունը մոտ 5 հազարամյակ ունի: Սակայն, պատմաբանների կարծիքով, հնարավոր է, որ այն ավելի հին է: Նարդու ամենահին տախտակը հայտնաբերվել է Իրանում, և այն թվագրվում է մ.թ.ա. երրորդ հազարամյակով: Նմանատիպ խաղ է գտնվել նաև փարավոնների դամբարաններում: Թեև նարդին արևել յան արմատներ ունի, բայց այդ խաղի ժամանակակից տարբերակը, որին ծանոթ ենք հիմա, մշակվել է Եվրոպայում 18-րդ դարում:

Խաղը ունի երկու հիմնական տարբերակ՝ երկար նարդի և կարճ նարդի: Սկզբնապես երկար նարդու կանոնները առաջացել են Արևելքում: Այնուհետև դրանք հայտնի են դարձել եվրոպական երկրներում, բայց ենթարկվել են որոշ փոփոխությունների, և հայտնվել է կարճ նարդին: Նարդու կանոնները բավականին պարզ են: Նարդին խաղում են երկու խաղացողով, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի երկու տարբեր գույնի տասնհինգ խաղաքար, որոնք ըստ երկու զառերի ցույց տված թվերի պետք է շարժել 24 (48) բաժին պարունակող ուղղանկյունաձև խաղատախտակի վրա: Հաղթում է այն խաղացողը, որն առաջինն է բոլոր 15 խաղաքարերը հանում խաղատախտակից: Նարդին ընդգրկում է թե՛ ռազմավարական հմտություններ, թե՛ բախտ (կախված զառերից):

Ընդամենը մեկ խաղ խաղալու դեպքում խաղացողի հաղթելու հավանականությունն ավելի շատ կախված է զառերից, մինչդեռ հաճախ խաղալու դեպքում խաղացողը կարող է փորձ կուտակել և հասնել ավելի լավ արդյունքի՝ պոկերի նման: Զառերի յուրաքանչյուր նետումից հետո խաղացողները պետք է բազմաթիվ տարբերակներից ընտրեն մեկը և շարժեն խաղաքարերն իրենց ուզած ձևով՝ կանխատեսելով հակառակորդի հնարավոր հակահարվածները: Զառերի ցույց տված զույգ թվերը՝ 2x2, 4x4 և այլն, խաղացողին հնարավորություն են տալիս կրկնապատկել քայլերի թիվը: Ինչպես շախմատը, նարդին ևս մեծ հետաքրքրությամբ ուսումնասիրվել է համակարգչային գիտնականների կողմից: Այս ուսումնասիրության շնորհիվ ստեղծվել են նարդի խաղալու առցանց ծրագրեր, որոնք ի վիճակի են հաղթել համաշխարհային կարգի խաղացողների:

Բացի այդ, կան խաղի հատուկ ակումբներ, որոնք կազմակերպում են մրցումներ և անգամ միջազգային մրցաշարեր: Այս խաղն առավել տարածված է Կենտրոնական Ասիայում, Արևելքի և նախկին ԽՍՀՄ-ի երկրներում: Բացի կարճ և երկար նարդուց, ստեղծվել են այդ խաղի այլ տարատեսակներ ևս: Օրինակ «Էյսի-դոյսին» նարդու մի տարատեսակ է, որտեղ խաղը սկսվում է առանց խաղադաշտում որևէ խաղաքար ունենալու, և խաղացողները պետք է հերթով դրանք մտցնեն խաղի մեջ:

Բացի դա, գոյություն ունի «Նաքգամոնը», որը ստեղծել է Նիք Բոլարդը, և որտեղ խաղի մեկնարկային դիրքում հինգի փոխարեն չորսական խաղաքարեր են դրվում, իսկ հավել յալ երկու խաղաքարերը դրվում են հակառակորդի 23-րդ դաշտում, կա նաև «Ռուսական նարդին», «Գյուլ Բարան», որը հիմնականում տարածված է Թուրքիայում, «Քոան Կին»-ը՝ չինական տարբերակը, «Պլակոտոն», «Ֆևգան» և «Պոռտեսը», որոնք հունական ծագման են: Հայաստանում տարածված է «կարճ» և «երկար» նարդին: Վերջերս Հայաստանում սկսել են պատրաստել նարդու նոր տեսակ, որը խաղում են երեքով. այս դեպքում նարդու տախտակն էլ որոշակիորեն տարբերվում է սովորականից և ունի ոչ թե չորս, այլ վեց հարթակ:

Բռնցքամարտի ԱԱ. Դավիթ Եգորյանի հաղթանակը՝ 5:0 Թրամփը շնորհակալություն է հայտնել Փաշինյանին և Ալիևին իրեն Նոբելյան մրցանակի առաջադրելու համար Մեծ մարդ, Մեծ բժիշկ, Մեծ Հայրենասեր...Լույսերի մեջ լինես, Բժիշկ ջան. Հրանտ Թոխատյան Մենք դիտարկում ենք նավթի եւ նավթամթերքների՝ Հայաստան արտահանման հնարավորությունը․ Հաջիեւ Անսպասելի էվոլյուցիա. շների ուղեղը մեծանում է՝ ընտելացման դասական տեսություններին հակառակ «Բարսելոնան» պարտության մատնեց «Բետիսին»՝ 5:3 Գիտնականը՝ ադրբեջանական թեզերի քարոզիչ․ Մայքլ Գանտեր Հնդկաստանի 11 քաղաքացիներ ծեծել են իրար Երևանում Հերթական վիճաբանությունը՝ Երևանում․ պարզվել է ծեծկռտուքի մասնակիցների ինքնությունը Երևանի քաղաքապետարանը հրավիրում է գլխավոր տոնածառի լույսերի վառման արարողությանը Ձյուն կտեղա՞․ ի՞նչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին Ի՞նչ իրավիճակ է ՀՀ ավտոճանապարհներին՝ 21։30-ի դրությամբ Թրամփը հայտնել է ֆուտբոլիստ Քրիշտիանու Ռոնալդուի հետ ունեցած հեռախոսազրույցի մասին Չի լինելու նման բան, որ օդանավակայանից Վեհափառին տանեն. Հրայր Կամենդատյան «Հոռոմի խաչմերուկ»-ի էստակադայի վրա բեռնատար է կողաշրջվել Նարեկ Կարապետյանի հարցազրույցը Թաքեր Կարլսոնի հետ քննադատել են միայն ՔՊ-ականներն ու Ալիևի օգնական Հիքմեդ Հաջիևը. Մարիաննա ՂահրամանյանՀաղթանակ են տոնել Արթուր Բազեյանն ու Վախթանգ Հարությունյանը. բռնցքամարտի ԱԱ ԵՄ-ը 120 մլն եվրոյով տուգանել է Իլոն Մասկի սոցցանցը․ ԱՄՆ-ը արձագանքել է Վեհափառ Հայրապետը վերադարձավ հայրենիք Իշխանությունները Գյումրիի վաղվա պատարագի մարդաշատությունն ապահովելու համար գործի են անցել«40 անց եմ, բայց դա չի նշանակում, որ ծեր եմ ու ոչ մի բանի պետք չեմ». Ռաֆայել ԵրանոսյանԱրդարությունը հաղթելու է, և իրենք արդարացված դուրս են գալու. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Եգիպտոսը կոչ է արել շտապ միջազգային ուժեր տեղակայել Գազայի հատվածում Վիճաբանություն, ծեծկռտուք է տեղի ունեցել Երևանում․ հնչել են կրակոցներ Հատնի է` երբ ու որտեղ տեղի կունենան Արտավազդ Սահակյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության արարողությունները Վարդենյաց լեռնանցքում ձնախառն անձրև է տեղում 4,1 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել Սոչիում Նրա թողած ավանդը բժիշկների տարբեր սերունդների համար դեռ երկար կմնա. նախարար Հայաստանն ընդունում է միայն TRIPP-ը, ոչ թե «միջանցքը». Արմեն Գրիգորյանը՝ Հաջիևեին Հայաստանի ավտորիտար շրջադարձը. Նիկոլ Փաշինյանը և Սամվել Կարապետյանի ու Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու նկատմամբ հետապնդումները․ Ռոբերտ ԱմստերդամՄենք վերահաստատում ենք մեր ուխտն առ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը և անվերապահ հավատարմությունը Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին. Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում սպասավորող քահանաներ Զելենսկին ՆԱՏՕ գլխավոր քարտուղարի հետ քննարկել է ԱՄՆ-ի հետ խաղաղության պլանի վերաբերյալ իր բանակցությունները Երևան-Սևան ավտոճանապարհին բախվել են ավտոմեքենաներ. կա 4 տուժած «Սպարտակ» մարզադաշտում տեղի է ունեցել լազերային շոու ի հիշատակ Նիկիտա Սիմոնյանի «Warner Bros. Discovery» մեդիակորպորացիան համաձայնել է վաճառել իր հոսքային և ստուդիական ակտիվները «Netflix»-ին Թրամփը նամակ է հղել Իլհամ Ալիեւին․ շնորհակալություն է հայտնել նաև Փաշինյանին Ինչպե՞ս փոխել երկրի զարգացման դինամիկան Ադրբեջանի նախագահը այսօր կրկին զգուշացրեց մեզ, որ հանկարծ, ինչպես ժողովուրդն է ասում, «արխային չընկնենք»․ Արևմտյան Ադրբեջանի թեման փակված չէ, և իրենք վերադառնալու են Հայաստան․ Էդմոն ՄարուքյանԿապանում 2 տարեկան անգիտակից երեխա է հիվանդանոց տեղափոխվել․ մանրամասներ Սյունիքի պարեկներն ու բժիշկները փրկել են անգիտակից վիճակում գտնվող 2-ամյա երեխայի կյանքը Խոշոր վթար Երևան-Սևան ճանապարհին, բախվել են «Mercedes» ու «Kia Forte», 4 վիրավոր կա Ձուկը թանկացել է 18.3 տոկոսով, բանջարեղենը՝ 14.6, միրգը՝ 7.8. պաշտոնական թվեր Հայաստանում քաղբանտարկյալների թիվը գերազանցում է 70-ը․ Ավետիք ՉալաբյանՑրտից պաշտպանվելու լավագույն միջոցները․ ինչ անել առաջիկա ցուրտ ամիսներինԿարեն Կարագուլյանի և Վաչե Թովմասյանի մասնակցությամբ «Անորան» դարձել Է 2025 թվականի Google-ի որոնման հարցումներով ամենանորաձև ֆիլմը ԶՊՄԿ-ն աջակցում է CaseKey ուսանողական մրցույթին. տեսանյութ Խոշոր վթար՝ Շիրակում Մենք պետք է դառնանք պետական հետաքրքրություններով առաջնորդվող ժողովուրդՄեր խնդիրը Հայաստանի և Սփյուռքի միջև ամուր կամուրջներ կառուցելն է․ Մենուա Սողոմոնյան Հայ թոշակառուն չպետք է ապրի աղքատ, երբ հարևան երկրներում արժանապատիվ ծերություն կա․Հրայր Կամենդատյան