«Գրված իրավունքի պաշտպանությանը հասնելու համար շատ մեծ ռեսուրսներ են պահանջվում»․ «Փաստ»
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Հայկական կողմը շարունակում է ամենօրյա ռեժիմով Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան ներկայացնել ապացույցներ Ադրբեջանի կողմից թույլ տրված կոնվենցիոն, ինչպես նաև մարդասիրական իրավունքի կոպտագույն խախտումների մասին: Ավելի ուշ հայկական կողմի ներկայացրած խնդրանքի հիման վրա ՄԻԵԴ-ը միջանկյալ միջոց էր կիրառել նաև Թուրքիայի նկատմամբ: Այս ամենից զատ՝ հնչում են նաև հայտարարություններ մի շարք միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունների կողմից: Փաստաբան Տիգրան Սարգսյանի հետ զրուցել ենք վերոնշյալներից բխող առարկայական հետևանքների հնարավորության մասին:
Նա շեշտեց, որ թեմային կմոտենա որպես փաստաբան, իրավաբան, որն ամեն օր երկրի ներսում փորձում է պաշտպանել քաղաքացու կամ կազմակերպության՝ թղթի վրա գրված իրավունքները: «Նույն կանոնները գործում են նաև արտաքին հարաբերություններում: Միշտ գրված իրավունքն իրական կյանքում պաշտպանելը մեծ ջանքեր է պահանջում: Խոսքն այս դեպքում մասնագիտական, տեղեկատվական ռեսուրսների ու նաև համախմբվածության մասին է: Որպեսզի մենք գրված իրավունքի պաշտպանությանը հասնենք արդեն իրական կյանքում, դրա համար շատ մեծ ռեսուրսներ են պահանջվում: Շատ կարևոր է նաև այն, թե իրավունքի պաշտպանության հետևում ով է կանգնած:
Եթե կազմակերպված, ուժեղ անհատ, պետություն կամ կազմակերպություն է, թղթի վրա գրված իրավունքն իրական է դառնում: Հակառակ դեպքում այն պարզապես ձևական բնույթ է կրում: Լինելով իրավաբան՝ այդքան չեմ կարևորում միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունների հայտարարությունները: Այս փուլում ավելի կարևոր է, որ մենք թե՛ երկրի ներսում, թե՛ դրսում կարողանանք ճիշտ կառավարել հայկական ուժը, ինչպես նաև մարդկային, ֆինանսական ու տեղեկատվական ռեսուրսները: Եթե կարողանանք մեր այդ ուժը, ռեսուրսը ճիշտ կառավարել, այդ իրավապաշտպան կազմակերպությունները մեր սրտից ու մեր շահերից կխոսեն: Եթե մենք թույլ եղանք, ու մեր ձայնը տեղ չհասնի, կա՛մ չեն անդրադառնա, կա՛մ այդ անդրադարձը շատ ձևական կլինի: Իհարկե, միջազգային կազմակերպությունների հետ պետք է աշխատել:
Մեր դիվանագիտական կորպուսը պետք է համագործակցի նրանց հետ»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց Տ. Սարգսյանը՝ միաժամանակ նկատելով, որ մեր կողքին կանգնելու համար միայն թղթի վրա գրված իրավունքներն ու կանոնները բավարար չեն: «Եթե գրված կանոնների հետևում ուժեղ ռեսուրս, ուժեղ պահանջատեր չկա, որից կվախենան, այդ գրված կանոնները ձևական են, ձևական կարող են լինել նաև միջազգային կազմակերպությունների որոշումները: Եթե մեզնից ուժ չներկայացնենք, թղթի վրա գրվածները զուտ ճառեր են լինելու: Իրավաբաններից շատերը կասեն, որ շատ կարևոր են միջազգային կազմակերպությունները, միջազգային իրավունքը, ՄԻԵԴ-ը և այլն: Բայց պատերազմի մեջ գտնվող երկիրը դժվար թե կարևորի ՄԻԵԴ-ի որոշումը:
Եվրոպական դատարանի որոշումը չկատարելու համար ընդամենը տուգանքներ են նախատեսված, բայց պատերազմի մեջ գտնվող երկրի, կյանքի ու մահվան կռիվ տվող ազգի համար այդ տուգանքներն այնքան երկրորդական, երրորդական ու տասներորդական են: Մեզ համար հիմա աշխարհում գտնվող հայկական ռեսուրսը մեկ կենտրոնից կառավարելն է կարևոր: Օրինակ՝ ստեղծել համահայկական ժողով, ըստ որի՝ ամբողջ աշխարհում գոյություն ունեցող հայկական համայնքները կկարողանան իրար հետ համագործակցելով խնդիր լուծել, ինչպես նաև ընդհանուր նպատակներ ու շահեր դնել»,ասաց նա՝ շեշտելով, որ այս պահին իր համար ավելի կարևոր է ոչ թե ՄԻԵԴ-ի որոշումը, այլ, օրինակ՝ մեր հայրենակիցների ցույցերն աշխարհի տարբեր անկյուններում: «Եթե իրավունքի հետևում ուժեղ կամք կանգնած չէ, այն չի գործում:
Թշնամին հարձակվում է, ներթափանցման փորձեր է կատարում: Եթե մեր զինվորականները չկանխեն դա, ոչ մի միջազգային փասթաթուղթ չի կանխի: Միջազգային փաստաթղթերը փիլիսոփայական գրքեր են: Մարդիկ մտքի վարժանք են անում, գեղեցիկ բաներ գրում: Միայն խաղաղություն հաստատելուց հետո, երբ մենք կհաղթենք թշնամուն, կարող ենք հղումներ անել միջազգային փաստաթղթերի, դատական որոշումների վրա՝ փորձելով բարոյազրկել ու տարբեր միջազգային ատյաններում վատ դրության մեջ դնել թշնամի պետությանը: Այսինքն, այդ ամենն ընդամենը բարոյահոգեբանական կողմն է ապահովում: Այդ առումով, այո, դա օգուտ ու հիմք կլինի մեր դիվանագետների համար: Բայց մեր պատմությունը ցույց է տալիս, որ օտարների դռները թակելն անարդյունավետ է: Իհարկե, չպետք է նաև արհամարհել և ամբողջությամբ անտեսել, սա ևս ճիշտ չէ»,եզրափակեց Տիգրան Սարգսյանը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
