Երևան, 06.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Աբսուրդ է, որ ագրարային երկրում գյուղնախարարությունը փակվեց. ԲՀԿ-ն խոստանում է շտկել իրավիճակը. «Փաստ»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Տարիներ շարունակ գյուղատնտեսությունը մեր տիպի ագրարային երկրի արտաքին առևտրի ամենից մեծ չափաբաժինն է կազմել։ Հայկական գյուղմթերքն իր որակով ու էկոլոգիական ցուցանիշներով միշտ եղել է մրցունակ, իր արժանի տեղն ու դերն է ունեցել հատկապես ԵԱՏՄ-ի ու ՌԴ-ի շուկաներում։ Բայց պետք է նշել, որ որակյալ ու մրցունակ գյուղատնտեսական ապրանք ստանալը ամենևին հեշտ գործ չի եղել երբեք, ինչպես նախկին իշխանությունների, այնպես էլ ներկաների պայմաններում։ Գյուղացին միշտ միայնակ է պայքարել գյուղացիական տնտեսությունների բերքատվության բարձրացման, ջրի հասանելիության, որակյալ պարարտանյութեր ձեռք բերելու, ստացած ապրանքի իրացման, գյուղացիական վարկեր ստանալու համար, մի կերպ դրանք մարել, ապա պայքարել բնակլիմայական պայմանների դեմ։

Այն եզակի օգնությունը, որ պետությունը տվել է, կապված է եղել հատվածային ու նեղ ոլորտային օժանդակությունների հետ։ Սակայն ամենից աբսուրդայինն այն է, որ 2019 թ.-ից Հայաստանը, որ ագրարային երկիր է, չունի գյուղատնտեսության նախարարություն. նոր «հպարտ» իշխանությունը, որի անդամները, հիմնադրամներ ու հասարակական կազմակերպություններ կառավարելուց զատ, կառավարման որևէ այլ փորձ չունեն ու մեծ հաշվով չգիտեն, թե ինչ է պետությունը, մտածեց, մտածեց ու որոշեց, որ մեզ գյուղնախարարություն պետք չէ։ Անկասկած, այս զավեշտը կարող է շատերի մոտ ծիծաղ առաջացնել, բայց ոչ մեր գյուղացու մոտ։ Սա նշանակում էր, որ գյուղացին իր ողջ խնդիրներով ու մտահոգություններով փաստացի մնաց միայնակ։ Նախընտրական այս ակտիվ գործընթացներում գյուղատնտեսության ոլորտի հարցերը, անկասկած, ամենակարևորներից են։

Պոպուլիստական ու կենացային տեքստերից բացի, կուսակցությունները պետք է ունակ լինեն տեղերում՝ հատկապես գյուղացիների խնդիրներին լուծումներ տալ. առարկայական, կոնկրետ, թիրախային լուծումներ։ Օրինակ՝ «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությունը գյուղատնտեսական հիմնախնդիրների լուծման իր մոտեցումներում հստակ է. նախ՝ արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններից անմիջապես հետո պետք է վերաբացվի գյուղատնտեսության նախարարությունը: Հաշվի առնելով հանրապետության ողջ տարածքում (մարզեր, համայնքներ) դեռևս խորհրդային տարիներից ձևավորված գյուղատնտեսական ու արտադրական մասնագիտացման, կոոպերացման հիմնական ուղղությունները՝ անհրաժեշտ է մշակել տնտեսական բոլոր ոլորտների զարգացման գերակայություններ՝ հիմքում ունենալով նոր, բարձրակարգ թվային տեխնոլոգիաներ և ծառայություններ, բարձր արտադրողական աշխատատեղերի ստեղծում, ժամանակակից մեքենատրակտորային կայաններ ու սարքավորումներ: Ընդ որում, համապատասխան զարգացման ծրագրեր պետք է մշակվեն Հայաստանի Հանրապետության բոլոր 10 մարզերի համար:

Միաժամանակ նշենք, որ մեր երկրի հարյուրհազարավոր քաղաքացիների համար լրջագույն խնդիր է տարեցտարի փոխանցվող վարկային բեռը, որի հաղթահարումն անհնար է դառնում: Հազարավոր մարդիկ կանգնած են սեփական օթևանը կորցնելու վտանգի առջև: Այս ամենը վերաբերում է հատկապես գյուղատնտեսական վարկերին, որոնց տոկոսները, տույժ ու տուգանքները հաճախ մի քանի անգամ գերազանցում են մայր գումարի չափը: Հանրապետությունում կա շուրջ 2,2 միլիոն վարկառու, որոնց վարկային պարտավորությունների ընդհանուր չափը 4 տրիլիոն դրամ է, որից մոտ 1 տրիլիոնը սպառողական վարկեր են: Ահռելի գումար են կազմում հատկապես գյուղատնտեսական վարկերը: ԲՀԿ-ի ներկայացուցիչները քանիցս նշել են, որ ժամանակն է մեր վարկառու հայրենակիցներին «ազատել» վարկերի այդ անարդար բեռից, որպեսզի նրանք չկորցնեն իրենց ունեցվածքը: Այսպես, ըստ ԲՀԿ-ի, մինչև 3 մլն դրամի չափով վարկերը պետք է զրոյացնել:

Գյուղատնտեսական վարկերի տոկոսադրույքն այսուհետ չպետք է գերազանցի 2-3 %-ը: Նման քայլերը ոչ թե անհրաժեշտ են այսօր մեր գյուղացիական տնտեսությունների վերականգնման ու զարգացման համար, այլ ուղղակի կենսական են։ Զուգահեռ կուսակցական ծրագրային առաջարկներին, ԲՀԿ-ի առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանը, իր պատասխանատու գործելաոճի մեջ, մշտական աջակցություն է ցուցաբերում մեր գյուղացիներին, որի ամենավերջին դրսևորումը Արմավիրի և Արարատի խաղողագործներին ամբողջ տարվա կտրվածքով համակողմանի աջակցություն ցուցաբերելն է:

Ընդամենը օրեր առաջ բետոնե հենասյուների մի քանի խմբաքանակ է հատկացվել այս մարզերի խաղողագործներին։ Այս կերպ մի կողմից՝ գյուղացին իր համար այդքան ծանր վարկային բեռի տակ չի մտնում, մյուս կողմից՝ հիմնում է նոր այգիներ, զարկ տալիս գյուղատնտեսությանը։ ԲՀԿ-ի մոտեցումը այս հարցում հստակ է, որ մեր գյուղացին պետք է իմանա՝ մենակ չէ իր դժվար օրերում, ու, անկախ քաղաքական իրողություններից, մարդիկ, ովքեր կայացած են ու պատասխանատու, միշտ պատրաստ են աջակցել նրան բարդ իրավիճակներում։

ԱՐՍԵՆ ՍԱՀԱԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Tesla-ի արևային վահանակներ. Ընկերությունը վերադառնում է բիզնեսին և ԱՄՆ-ում թողարկում է նոր մոդել Մբապեն արձագանքել է ԱԱ-2026-ի վիճակահանությանը Կճոյան-Փաշինյան եղբայրություն, Եկեղեցին ԿԳԲ-ական մեղադրանքների լույսի ներքո Այն մասին, թե ինչպես կեղծ «ժողովրդավարության բաստիոնը» Եվրոպայի լրիվ իրական հակառեկորդ է սահմանել. Ավետիք ՉալաբյանԱյս անձնավորության համար մարդիկ կարծես պարզապես վիճակագրական ցուցանիշ են․ Հրայր Կամենդատյան Եթե Փաշինյանը հաջողության հասնի, Բաքվի և Անկարայի դիրքերն ակնհայտորեն կամրապնդվեն. «Փաստ»Ողբերգական վթար՝ Երևանում, 1 մարդ մաhացել է, ևս մեկը՝ վիրավnրվել, «Tesla»-ի 29-ամյա կին վարորդը եղել է ոչ սթափ. նոր մանրամասներ Shamshyan-ից Խոստացան ինքնիշխանություն, բերեցին ավելի մեծ կախվածություն և վտանգներՀԷՑ-ի լիցենզիայի չեղարկումը՝ քաղաքական ճնշման և գույքի բռնազավթման վտանգավոր նախադեպ Տարադրամի փոխարժեքները դեկտեմբերի 6-ին «Դավիթս ասում էր՝ երազանքս է, որ Ղարաբաղում ծառայեմ». Դավիթ Չաքրյանն անմահացել է հոկտեմբերի 16-ին. «Փաստ»Եկեղեցու վրա նոր ճնշումը՝ պետության ներգործության վտանգավոր սահմանում Ի՞նչն է Հայաստանում խանգարում կինոինդուստրիայի զարգացմանը. «Փաստ»Մի քանի ժամ ջուր չի լինելու Պռոշյան փողոցում 7 մեքենա է բախվել. կա զոհ 2026 թվականի սեղանի պարտադիր ուտեստը. հրե ձին է պարտադրումՎտանգավոր հուշագիր. ինչի՞ց է իրականում տուժում Հայաստանը. «Փաստ»Որո՞նք են դեկտեմբերի 4 անբարենպաստ օրերը, որոնց ընթացքում պետք չէ պլանավորել ոչինչ Օրվա աղոթք«Հրապարակված փաստաթղթերով իշխանության՝ մինչ այժմ առաջ քաշած թեզերը հօդս են ցնդել». «Փաստ»Խնայբանկում դրամական ավանդներ ունեցած ո՞ր քաղաքացիները փոխհատուցում կստանան 2026 թվականին. «Փաստ»Հաջորդ իշխանությունը ստիպված է լինելու ամեն ինչ սկսել զրոյից. «Փաստ»Ամբողջ երկիրը դարձել է Փաշինյանի վախերի ու տագնապների պատանդը. «Փաստ»Խիստ վտանգավոր մեսիջներ Արևմուտքից. «Փաստ»ԱԱ-2026. Կայացավ խմբային փուլի վիճակահանությունը Բաքվում շարունակվում է ապօրինաբար պահվող Ռուբեն Վարդանյանի դեմ դատական ֆարսը «Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ի օպերատիվ բաժնի պետը ծեծի է ենթարկել ռեժիմի աշխատակցին Ռուսաստանը և Հնդկաստանը սկսում են համագործակցություն անօդաչու թռչող սարքերի ոլորտում Երմակի տան խուզարկության ժամանակ հայտնաբերվել է վուդու տիկնիկ, բազմաթիվ հայելիներ և տարօրինակ սրբապատկերներ Թրամփը մինչև Սուրբ Ծնունդ կհայտարարի Գազայում խաղաղության գործընթացի 2-րդ փուլի մեկնարկի մասին Անկարայում ԱՄՆ դեսպանը խոսել է հայ–թուրքական սահմանի բացման հնարավորությունից Կոտայքի մարզում «Kia»-ն կողաշրջվել է Արման Թաթոյանը առաջարկ է ներկայացրել Ալիևին Երևանյան միջազգային թատերական 3-րդ փառատոնը, հյուրերն ու հետաքրքիր դրվագները Ճակատ ճակատի բախվել են «Toyota»-ն ու «ՎԱԶ 2121»-ը․ կա վիրավոր Հայաստանի կալանավայրերը լի են դատավճիռ չունեցող մարդկանցով․ Ավետիք Չալաբյան Հովհաննես Բաչկովը տեխնիկական նոկդաունով հաղթեց մրցակցին Մի շարք երկրներ հրաժարվել են «Եվրատեսիլ 2026» երգի մրցույթից՝ Իսրայելի մասնակցության պատճառով ՀՀ ԶՈՒ-ում անցկացվել է սերժանտական համակարգի զինծառայողների երդման հանդիսավոր արարողությունՍուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցում պատարագ կմատուցվի՝ ազատազրկված հոգևորականների համար ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը արժանացել է ՖԻՖԱ-ի Խաղաղության մրցանակին Ձյուն կտեղա՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել դեկտեմբերի 6-ից 10-ը Զեղչեր ամերիկյան խանութներից ու քեշբեք Կոնվերս Բանկից C360 Mastercard քարտապանների համար34-ամյա վարորդը բախվել է երկաթե արգելապատնեշներին․ վիրավոր կա Եվրահանձնաժողովը տուգանել է X-ին 120 միլիոն եվրոյով Հայաստանի Գիտությունների ակադեմիայում տեղի ունեցավ Ռուսաստանի առաջատար համալսարանների ցուցահանդես և շնորհանդես Կապանի համայնքային ոստիկանները բացահայտել են ապօրինի ծառահատման դեպքը Արմավիրի պարեկները հայտնաբերել են խարդախության մեղադրանքով հետախուզվողի Հրդեհի ահազանգ. Մյասնիկյան պողոտայում մեքենա է այրվում Կամ բոլորս միասին պայքարում ենք ինքնիշխան Հայաստան ունենալու համար, կամ մեր հայրենիքը ադրբեջանացվում է․ Էդմոն Մարուքյան