Երևան, 22.Նոյեմբեր.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Պետական ռեսուրսներն օգտագործվում են միայն սեփական աթոռները պահելու համար. «Փաստ»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Համավարակի բռնկումների, ուկրաինական հակամարտության, ՌԴ-ի դեմ պատժամիջոցների, էներգետիկ ճգնաժամի և մատակարարման շղթաներում առաջ եկած խնդիրների պատճառով մասնագետների շրջանում ավելանում են մտահոգությունները համաշխարհային տնտեսության կենսագործունեության համար նոր վտանգների շուրջ։ Անգամ մի շարք հայտնի բանկերի ու ֆինանսական կառույցների վերլուծաբաններն արդեն իսկ զգուշացնում են սպասվող տնտեսական փոթորիկի մասին, որն, ի տարբերություն նախկինում եղած ճգնաժամերի, կարող է աննախադեպ բնույթ և մասշտաբներ ստանալ։

Այսպիսի եզրակացությունների համար հիմք է դառնում նաև այն հանգամանքը, որ համաշխարհային տնտեսության մեջ տեղի ունեցող գործընթացներն աչքի են ընկնում անկայունությամբ և կտրուկ փոփոխություններով։ Ընդ որում, ամենամեծ սպառնալիքը ահռելի գնաճն ու պարենային ապահովության խնդիրն է։ Խոսվում է նաև այն մասին, որ կտրուկ աճելու է աղքատության մակարդակը, իսկ միլիոնավոր մարդիկ՝ հատկապես զարգացող և հետամնաց երկրների բնակիչները, կարող են ուղղակի սովի մատնվել։ Հենց դրանով է պայմանավորված, որ տարբեր երկրների կառավարություններ հիմիկվանից փորձում են միջոցներ ձեռնարկել, վերապրոֆիլավորել տնտեսությունը և գումարներ ուղղել տնտեսության առավել խոցելի շրջանակներ և սոցիալական ոլորտ, որպեսզի թույլ չտան բնակչության կենսամակարդակի կտրուկ իջեցում։ Քանի որ համաշխարհային տնտեսության բոլոր օղակները փոխկապակցված են միմյանց, ապա աշխարհում տեղի ունեցող գործընթացների տրամաբանությունից ելնելով՝ բացառված չէ, որ Հայաստանը ևս կարող է շատ շուտով հայտնվել շատ խոցելի վիճակում։ Առանց այն էլ մեր երկրում սոցիալական լարվածությունը շատ բարձր աստիճանի է։

Եվ եթե հաշվի ենք առնում գնաճային ֆոնը, ապա մեր տնտեսության մեջ գրանցված աճի էֆեկտը գրեթե զրոյացվում է։ Սակայն դա չի խանգարում, որ իշխանությունները բավարարվեն՝ հպարտանալով, թե տնտեսության մեջ աճ է գրանցվել, ու շարունակեն վայելել իրենց պաշտոնները՝ չմտածելով առաջիկայում հնարավոր զարգացումների մասին, որոնք կարող են լուրջ բացասական ազդեցություն ունենալ երկրի սոցիալ-տնտեսական վիճակի վրա։ Այսինքն, գործողություններ չեն ձեռնարկվում սպասվող ցնցումներին դիմակայելու և բնակչության՝ գոնե եղած կենսամակարդակը պահպանելու ուղղությամբ, քանի որ բարելավման մասին խոսելն այս իշխանությունների օրոք պարզապես աբսուրդային կլինի։ Չէ, որոշ քայլեր, իհարկե, արվում են, այն էլ՝ նկատելի քայլեր:

Բայց... միայն իշխանական հատվածի կենսամակարդակը բարձրացնելու ուղղությամբ։ Բարձրաստիճան պաշտոնյաները արտոնյալ վիճակում են, քանի որ նրանք անհամեմատ բարձր աշխատավարձեր են ստանում՝ հսկայական չափերի հասնող պարգևավճարների հետ մեկտեղ, որից զրկված են սովորական աշխատողները։ Վերջերս էլ իշխանություններն իրենց ծառայություն մատուցելու ու ընդդիմությանը ճնշելու համար հսկայական չափերով պարգևավճարներ են բաժանում իրավապահ համակարգի ներկայացուցիչներին այն պարագայում, երբ պետական համակարգի տարբեր օղակներում իրենց աշխատանքը բարեխիղճ կատարող մարդիկ նույն կերպ պարգևատրման չեն արժանանում։ Այսինքն, այս իշխանությունները պետական ռեսուրսներն օգտագործում են ոչ թե ի շահ պետության, այլ բացառապես սեփական աթոռները պահելու համար, իսկ այս ընթացքում քաղաքացիների վիճակն ավելի է բարդանում, որովհետև մեկը մյուսի հետևից թանկանում են կոմունալ ծառայություններն ու առաջին անհրաժեշտության ապրանքները։ Փոխարենը՝ իշխանությունները դեռևս որոշակի կայունություն են ապահովում միայն Հայաս տ անի պետ ակ ա ն պարտքն անընդմեջ ավելացնելու շնորհիվ։

Որոշ երկրներում (օրինակ՝ Թունիս, Իրան, Պերու) արդեն սոցիալական պատճառներով բազմահազար մարդիկ դուրս են գալիս փողոց, իսկ մեզ մոտ հանրությանն այնպես են մանիպուլացրել ու «պայծառ ապագայի» մասին ստերով կերակրել, որ պետք է դանակը ոսկորին հասնի, որից հետո հասարակության լայն զանգվածներ դուրս գան փողոց: Այն ժամանակ այլևս ոչինչ չի փրկի:

Թեպետ, անկեղծ ասած, դժվար է ասել, թե պատերազմում փաշինյանական խայտառակ պարտությունից, հազարավոր զոհերից, հսկայական տարածքների կորստից, հիմա արդեն Հայաստանին սպառնացող անվտանգային խնդիրներից առավել ի՞նչ պետք է լինի, որ համարենք՝ «դանակը ոսկորին է հասել»: Մի՞թե սոսկ սոցիալական խնդիրների ծայրահեղ խորացումը, որն, ինչպես ասում են, «յոթ սարերի հետևում» չէ...

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Գերմանիայի արտգործնախարարը Բաքվում քննադատել է ԱդրբեջանինՋուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Ի հակադրություն այս վարչախմբի պարտվողական օրակարգի` Հայաստանն ունի հստակ այլընտրանք. «Հայաքվե»Պուտինի ռազմաշունչ ելույթից հետո Ղազախստանի նախագահ Տոկաեւը հանձնարարական է տվել Երևանում բախվել են Ոստիկանության ակադեմիայի դասախոսի մոտոցիկլն ու «GAZel»-ը, մոտոցիկլավարը մաhացել է. Shamshyan Արկտիկական ցուրտ օդային հոսանքներ են ներթափանցում Հայաստան. Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Քանի՞ կոպեկի արժեք ունի պահանջատեր, քննադատ ու հարցասեր լինելու մասին նախարարի ազատականութենաթաթախ հորդորը ուսանողներին․ Մենուա ՍողոմոնյանԱդրբեջանում չեն էլ թաքցնում, որ իրենց հիմնական թիրախը շարունակում է մնալ ՀՀ 3-րդ նախագահը․ Տիգրան Աբրահամյան Բաքվի համաժողովն անցկացվում է այս վարչախմբի ջանքերով․ Մենուա ՍողոմոնյանՏարադրամի փոխարժեքն՝ այսօրՀՀ տարածքում ավտոճանապարհներն անցանելի են Հանցագործ աշխարհը ճանաչող մարդ պետք է նշանակվեր, բայց եթե կին է, տրագեդիա չէ․ ՀՀ նախկին ոստիկանապետը՝ Արփինե Սարգսյանի մասին Մարտնչել Հայաստանի համար, նշանակում է մարտնչել 21-րդ դարի քաղաքակրթության համար. Ֆրանսիայի ԱԺ պատգամավոր Վոքիեն BMW-ն հայտնվել է երկաթգծերի վրա․ ի՞նչ է կատարվել Արմավիրում Զախարովան մեկնաբանել է ուղիղ եթերում ստացած զանգը 9 ամիս սպասեցի, ստացա զանգ ու հասկացա` վերջ. Մարիամ Ալեքսանյանը` չսիրելու, հիասթափության և Գոռի հետ հարաբերությունների մասին Թուրքիայում հայտնաբերվել է 5-րդ դարի քրիստոնեական կախոց սատանային խոցող Սողոմոն թագավորի պատկերով Լույս չի լինի․ հասցեներՄԱԿ-ը կոչ է արել շտապ քայլեր ձեռնարկել՝ կանխելու Ուկրաինայում հակամարտության սրումը Ինչ եղանակ կլինի առաջիկա օրերին․ սպասվում են նաև տեղումներ ԵՄ շուրջ 20 երկրներ պայմանավորվել են ուժեղացնել հակաօդային և հակահրթիռային պաշտպանությունը Պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը հետևել է Ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության եզրափակիչ գոտեմարտերին Քննարկեցինք Արցախից հայերի զանգվածային բռնի տեղահանման, արցախահայության վերադարձի իրավունքի հարցեր. Թաթոյան Ուժը դրսում չի պատում, թիմի դեմ «առյուծ է խաղում», Փաշինյանը ուզում է ցույց տալ՝ խիզախ է. Հուսիկ Արա Ովքե՞ր ունեն մասնակի կենսաթոշակի իրավունք․ մանրամասներ Բիթքոյն թվային արժույթը կտրուկ թանկացել էՌուսաստանն ԱՄՆ-ին կամ այլ երկրների նախապես ծանուցում չի ուղարկել «Օրեշնիկ»-ի օգտագործման մասին․ Պեսկով Փաշինյանի ընտանիքին պատկանող թերթի տեղեկություններով՝ Փաշինյանը հարցազրույց կտա Վախենում ես՝ մի արա, անում ես՝ մի վախեցիր, իսկ եթե արել ես, մի ափսոսա․ Ռոմանոս ՊետրոսյանԲաց հարթակ. Կադրային փոփոխությունները նախընտրական PR չեն. ՀակոբյանԿարմիր կամուրջը վերականգնվում է․ Տիգրան Ավինյան Ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության որոշ մրցանակակիրներ պարգևատրվել են Մանկապարտեզներում բացառվում է անառողջ և անորակ սնունդըԿառավարության նոր որոշումը պարադոքս է. ինչպե՞ս գոյատևեն արցախցիները 24 ժամ ջուր չի լինի․ հասցեներ են նշվել «Ի՞նչ նպատակով է Նիկոլը իր կաբինետը կանացի դարձնում, արդյոք դա ֆեմինիստական շարժում կարելի՞ է կոչել»․ Մարգարիտ ԵսայանԱրարատ Միրզոյանը և Արաղչին են հեռախոսով զրուցել․ ի՞նչ են քննարկել Գույքահարկի թանկացումը՝ լրացուցիչ ֆինանսական բե՞ռ, թե անհրաժեշտություն. պարզաբանում են փորձագետները Փաշինյանը Բունդեսթագի պատվիրակության հետ սահմանազատման գործընթացն է քննարկել ԵՄ-ն, Նիդեռլանդները, ՀԱՄԱՍ-ն արձագանքել են Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուին ձերբակալելու օրդերի մասին որոշմանը ԱՄՆ-ը պատժամիջոցներ է սահմանել «Գազպրոմբանկի» և այլ խոշոր ֆինանսական կազմակերպությունների դեմ․ մանրամասներ Բացահայտվել է ծանր հանցագործություն, կասկածյալը Էրեբունու նախկին թաղապետի տեղակալ «Պույի Արմենի» որդին է․ Shamshyan «Սա լինելու է ներքին համերաշխության, միասնական աջակցության ու անմոռանալի տպավորություններով հարուստ մարզական երեկո». Հրաչյա ՌոստոմյանՔննիչները առգրավել են Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսը Թուրքիան ու Ռուսաստանը շահագրգռված են Զանգեզուրի միջանցքի բացմամբ, բայց դա կբերի՞ խաղաղություն Զինծառայող Արման Ավագյանը հաղթել է Իտալիայի մասնակցին 7։4 հաշվով և նվաճել բրոնզե մեդալ Ե՞րբ կավարտվի պատերազմը Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև Ամիօ բանկը ԵԴԹ «Երեք ընկեր» ներկայացման գլխավոր գործընկերն էԽոշոր հրդեհից հետո՝ դեկտեմբերի 7-ին, կբացվի Փարիզի Աստվածամոր տաճարը Երևանում փոշու պարունակությունը գերազանցել է թույլատրելի կոնցենտրացիան