ՏՏ ոլորտը քայքայման եզրին է, պետությունն ուշացնում է քայլերի ձեռնարկումը
ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆԱրտարժույթի արժեզրկումը բացասական հետևանքներ է ունենում ՏՏ ոլորտի ընկերությունների վրա: Իսկ ի՞նչ է անում պետությունը: Իրավիճակը մեղմելու նպատակով հանրային քննարկման ներկայացված նախագիծը մինչ այժմ չի ընդունվել:
Լրագրողների հետ հանդիպմանն ԱՏՁՄ գործադիր տնօրեն Հայկ Չոբանյանն ասում է` այս տարվա փետրվարից արտարժույթի շուկայում կատարված փոփոխությունների արդյունքում առաջին հարվածը հասցվեց դոլարի կուրսին, հետո գահավիժեց եվրոյինը: «Բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտը 90 և ավելի տոկոսով արտահանող ոլորտ է, պատվերները ստացվում են արտարժույթով: Կազմակերպությունների կորուստների մեծ մասը, եթե ողջ ամբողջը, չվերականգնվող է: Ամբողջ ռիսկերը` 20-30 տոկոսի չափով, կրում են ընկերությունները: Արդեն ունենք փակված ընկերություններ, որոշները կրճատում են աշխատակիցներին: Սա հարված է Հայաստանի համար ռազմավարական նշանակություն ունեցող ոլորտին»,-նշում է նա: Տասնյակ հանդիպումներ են ունեցել տարբեր գերատեսչությունների հետ: Հունիս-հուլիս ամիսներին ներկայացվել է ոլորտի աջակցության նախագիծ: «Սեպտեմբերի 12-ին Էկոնոմիկայի նախարարությունը նախագիծ է շրջանառության մեջ դրել, որով նախատեսվում է սեպտեմբեր-դեկտեմբեր ամիսների եկամտահարկի վերադարձ, որով մասամբ կփոխհատուցվեն ընկերությունների կրած վնասները: Նախագիծն առ այսօր չի դրվել քննարկման պետական համակարգում և չի ընդունվել»,-եզրափակում է նա:
ԼայմՏեխ ՍՊԸ-ի տնօրեն Գևորգ Սաֆարյանը հավելում է` արտահանող բոլոր ընկերություններն այս իրավիճակում ունեն կորուստներ, վատթարանում են աշխատակիցների գործունեության պայմանները, նաև կրճատումներ են լինում: «Առաջարկվել են լուծումներ, սակայն ոչ պատշաճ արձագանք ենք ստանում: Ոլորտի խոսքը, որը երկրի կարևորագույն բնագավառներում` կրթությունից մինչև ռազմարդյունաբերություն, մեծ դեր ունի, ուշադրության չի արժանանում»,-ասում է նա: Ընդգծում է` պայմանների շարունակական վատթարացումը շատ ընկերություններին տանելու է կործանման:
ՎՕԼՕ ՍՊԸ տնօրեն Արմեն Քոչարյանը ևս ընդգծում է` բնական միջավայրում զարգացած և բարդ խնդիրներ լուծող, համակարգեր ու թիմեր ստեղծած կազմակերպությունները քայքայման եզրին են: «Իսկ վերականգնվելը տարիներ է պահանջելու: Մեր նպատակը կառավարությանը խնդրի հրատապությունը ցույց տալն է, բայց տեսնում ենք` չկա դրա գիտակցումը, տարբեր պատկան մարմինների հետ քննարկումներ ենք ունեցել, տպավորություն է, որ իրականությունից կտրված են»,-ասում է նա: Ընդգծում է` ամբողջ աշխարհում ամերիկյան դոլարի նկատմամբ բոլոր արտարժույթներն «ընկնում» են, իսկ Հայաստանում հակառակն է: «Սա արհեստական երևույթ է, ԵԱՏՄ երկրներից շատ բիզնեսներ և աշխատողներ եկել են Հայաստան, սթրեսային քանակի արտարժույթ է մտնում երկիր, ինչը հանգեցրել է դրամի արժևորման: Տնտեսական աննորմալ ժամանակավոր աճ է տեղի ունենում: Սա խնդիրներ է ստեղծում արտահանող ընկերությունների համար: Դրամի սթրեսային արժևորման պրոցեսներում պետությունը գործ ունի անելու»,-հավելում է նա:
Դատաարտ Հայաստան ընկերության տնօրեն Արսեն Բաղդասարյանը հավաստում է` խնդիրն օրհասական է, կառավարությունում չեն կարողանում խնդրի լուծման ճանապարհներ գտնել: «Եթե այս խնդիրներին լուծում չտանք, հետագայում երկարաժամկետ կտրվածքով ենք զգալու դրանց ազդեցությունը: Հիմա փակվում են կազմակերպությունները, աշխատավարձերն ու աշխատակիցներն են կրճատվում: Եթե լինի ոլորտի վիճակի վատթարացում, կունենանք նաև մասնագետների արտահոսք: 25 տարվա ընթացքում ոլորտը ոտքի ենք կանգնեցրել և այն բերել հարկային դաշտ»,-նշում է նա:
ԻՆստիգեյթ ՓԲԸ տնօրեն Արման Պողոսյանը հիշեցնում է` IT ոլորտում աշխատող ընկերությունները մեծ ներդրումներ ունեն կրթական, գիտահետազոտական և անվտանգությանը վերաբերող ոլորտներում: «Առնվազն անհասկանալի է, թե ինչու են հապաղում խնդրներին լուծում տալ, ինչը կհանգեցնի միջնաժամկետ կամ երկարաժամկետ տեսանկյունից մեծ վնասներից խուսափելուն»,-ասում է Պողոսյանը:
ԻՆստիգեյթ Մոբայլ ընկերության ներկայացուցիչ Սպարտակ Կյուրեղյանի համար էլ տարակուսելի է այն, որ տասը ամիս պաշտոնյաների կողմից հնչել են մտահոգված լինելու վերաբերյալ հայտարարություններ, սակայն գործնական քայլեր չեն արվել:
Դևսոֆթ ՍՊԸ տնօրեն Դավիթ Գրիգորյանն իր և գործընկերների զարմանքն է արտահայտում, թե ինչու չի բարելավվում միջավայրը, որ ընկերություններն ավելի զարգանան, Հայաստանում նոր մասնաճյուղեր բացվեն: «Կա ռիսկ, որ շատ ընկերություններ բացի փակվելուց կտեղափոխվեն ավելի լավ պայմաններ առաջարկող երկրներ»,-նշում է նա:
Էպամ ՍՊԸ տնօրեն Բենիամին Գյուրջյանը հիշեցնում է` ոլորտի բոլոր ընկերությունները կազմում են երկարաժամկետ պլաններ: «Եթե այսօր ճիշտ որոշումներ չկայացվեն, ճիշտ գործիքակազմ չներդրվի, ապա դուրս կմնանք երկարատև պլաններից»,-եզրափակում է նա:
Լուսինե Առաքելյան