«Ռուս խաղաղապահների մուտքը դանակ էր Փաշինյանի և նրա թիմի մեջքին, որովհետև նրանք 20 տարի ասում են, որ Ղարաբաղը բեռ է և պետք է դեն նետել». «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

politnavigator.net-ն «Ինչի՞ համար է պետք Փաշինյանի Հայաստանը Լեռնային Ղարաբաղին» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Հայաստանի իշխանությունները Ռուսաստանին ներկայացնում են որպես հավերժական թշնամի, որը Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ իբր նախապատրաստում է երկրի մասնատումը։ Այդ մասին Մոսկվայում կայացած կոնֆերանսի ժամանակ հայտարարել է ՄԳԻՄՕ-ի քաղաքագիտության ամբիոնի պրոֆեսոր Անդրանիկ Միհրանյանը։ «Ես այնքան էլ չեմ հասկանում Հայաստանի պաշտոնյաների հայտարարությունները։ Կարդալով հայկական համացանցը՝ ես անընդհատ հանդիպում եմ, այսպես կոչված, քաղաքագետների և փորձագետների հայտարարությունների, որոնք ասում են, որ իրենք Հայաստանի իշխանությունների ներկայացուցիչներ են, և անընդհատ քարոզում են այն միտքը, որ այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում 2020 թվականից ի վեր, արդյունք է ռուս- թուրք-ադրբեջանական դավադրության Հայաստանը մասնատելու նպատակով:

Ուզում եմ հասկանալ՝ սա իշխանությունների պաշտոնական դիրքորոշու՞մն է։ Եթե այո, ապա ի՞նչ է անում Հայաստանը այն տարբեր կառույցներում, որոնց նրա անդամակցությունը նման դիրքորոշմամբ տեղին չէ։ Հայկական քաղաքականության ուղեծրում պարադիգմային փոփոխություն է: Համարվում էր, որ 200 տարի լավ էր, քանի դեռ մենք Ռուսաստանի հետ էինք, իսկ հիմա ասում են, որ 200 տարի ամեն ինչ վատ էր, և վերջապես Եվրոպան ու Ամերիկան կգան ու ամեն ինչ կփոխեն։ Պետք է ապավինել միայն նրանց, միայն նրանք կարող են երաշխավորել Հայաստանի անվտանգությունը։ Հաշվարկվա՞ծ են նման փոփոխությունների հետևանքները»,- ասել է Միհրանյանը։ Նա հիշեցրել է, որ Վաշինգտոնը փաստաթուղթ է պատրաստել, ըստ որի, Երևանը Լեռնային Ղարաբաղը փոխանցում է Ադրբեջանին։ «Ես կարծում եմ, որ ռուս խաղաղապահների մուտքը դանակ էր Փաշինյանի և նրա թիմի մեջքին, որովհետև նրանք 20 տարի ասում են, որ Ղարաբաղը բեռ է և պետք է դեն նետել։ Եվ ամեն ինչ լավ ստացվեց, բայց հանկարծ ռուս խաղաղապահները կասեցրին այդ գործընթացը։

Հայաստանի իշխանությունն արդյո՞ք ասել է հասարակությանը, որ Ղարաբաղը հանձնում է, դա մեր հողը չէ։ Հայաստանի վարչապետն ինքն էր ասում, որ չի կարող դադարեցնել ռազմական գործողությունները։ Պետք էր ավելի շատ մարդ սպանել, խորացնել հայ հասարակության վախը, որպեսզի նա այդ վախի գերության մեջ կարողանար ընդունել իշխանությունների ցանկացած հրեշավոր գործողություն։ Եթե Հայաստանը հրաժարվի Ղարաբաղից, Ռուսաստանը չի կարող միայնակ բարձրացնել այդ հարցը։ Չնայած, կարծում եմ, որ եթե Ղարաբաղն ու Ռուսաստանը համաձայնության գան, ապա միգուցե առանց Հայաստանի դա հնարավո՞ր է։ Ղարաբաղի ինչի՞ն է պետք այդպիսի Հայաստանը»,- նշել է Միհրանյանը։ Նրա վերջին խոսքերին հանդիսատեսները ծափերով են արձագանքել։ ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Վազգեն Մանուկյանը հաստատել է, որ Հայաստանում իսկապես նման տրամադրություններ կան։ «Նրանք ասում են, որ Ռուսաստանը միավորվել է Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ ընդդեմ Հայաստանի, որ Արցախը կցորդ է և խանգարում է մեզ ապրել։

Իշխանությունն է հրահրում նման բաներ։ Սա այսօրվա Հայաստանի քաղաքականությունն է։ Մյուս կողմից՝ Ռուսաստանն էլ է անընդհատ հրահրում այդ կրակը՝ խոսքերով, գործերով կամ անգործությամբ: Երբեմն թվում է, թե Ռուսաստանը ցանկանում է, որ Հայաստանում նման տրամադրություն ստեղծվի»,ասել է Մանուկյանը։ Նրան միացել է տնտեսագետ Աշոտ Թավադյանը։ «Դա այդպես է ընկալվում։ Ռուսաստանն ասում է, որ Ադրբեջանն ու Թուրքիան գործընկերներ են, իսկ Հայաստանն, իհարկե, դաշնակից է։ Բայց նրանք առաջին կարգի գործընկերներ են, իսկ մենք երրորդ կարգի դաշնակից ենք, և մեր նկատմամբ վերաբերմունքը տեղին է։ Նման դիրքորոշումը ոչ մի լավ բանի չի բերում»,- ասել է Թավադյանը։ Պետդումայի պատգամավոր Կոնստանտին Զատուլինն էլ կարծիք է հայտնել, որ երկարաժամկետ հակամարտության միակ լուծումը կարող է լինել միայն Լեռնային Ղարաբաղի անկախության ճանաչումը։

«Ես եկել եմ այն եզրակացության, որ առանց նվաստացման, բռնաճնշումների, աղետի և, հնարավոր է, նոր ցեղասպանության, անհնար է ստիպել Լեռնային Ղարաբաղի հայերին ապրել Ադրբեջանի կազմում առանց անկախության երաշխիքների։ Հայաստանը չի ճանաչել Արցախի անկախությունը: Ենթադրվում էր, որ դա կխոչընդոտի կարգավորման գործընթացը։ Դա սխալ էր։ Որպեսզի Լեռնային Ղարաբաղի անկախության ճանաչումը պատրվակ չդառնար նոր բախումների համար, նրա կողմից բարի կամքի ժեստ էր պահանջվում՝ Ադրբեջանին փոխանցել հանրապետության պարագծի երկայնքով այն շրջանները, որոնք 1994 թվականին անցել էին հայկական կողմին», - ասել է Զատուլինը: Ըստ նրա, 2020 թվականի հակամարտության մեղավորը Ադրբեջանն է, բայց պատասխանատուն նաև Փաշինյանի իշխանությունն է, քանի որ Ղարաբաղը բեռ համարեց և թույլ տվեց նվաստացնել իր բանակը։ Զատուլինը միաժամանակ ընդունել է նաև Ռուսաստանի սխալները։ «Ո՞ւմ համար է զանգը հնչում, եթե ձեր դաշնակիցը պարտվում է պատերազմում: Այդ պատերազմը չպետք է թույլ տրվեր: Ասել, թե մեզ համար անակնկալ էին այդ ռազմական գործողությունները, ավելի վատ է, քան մտածել, թե մենք առաջին փուլում որոշել ենք մի կողմ քաշվել:

Ի վերջո, ամերիկացիները նախապես զգուշացրել էին իրենց քաղաքացիներին, որ նրանք պետք է հեռանան այդ տարածքներից»,- հիշեցրել է Զատուլինը։ Նա Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ Ռուսաստանի շփումները բացատրում է նրանով, որ Պուտինը ստիպված է մանևրել, որպեսզի այդ երկրները չմիանան արևմտյան ճամբարին։ Եվ, այնուամենայնիվ, նրա կարծիքով, Ռուսաստանը պետք է 2020 թվականին հայտարարեր Ադրբեջանի ագրեսիայի մասին և չհետաձգեր Ղարաբաղյան խնդրի լուծումը, ինչը հանգեցրել է նրան, որ Երևանը այլ միջնորդներ է փնտրում։ Պատգամավորը չի բացառել, որ «Վաշինգտոնի հռչակագիրը» ստորագրելուց հետո Փաշինյանը կխնդրի Ռուսաստանին հեռացնել իր խաղաղապահներին։ «Արևմուտքն ամեն գնով ձգտում է Ռուսաստանին հեռացնել բանակցային գործընթացից։ Հայաստանի համար դա վատ կավարտվի»,- եզրափակել է Զատուլինը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում