Արտեմ Փաթափության. Առաջին հայազգի Նոբելյան մրցանակակիրը
ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ
2021 թվականի Նոբելյան մրցանակաբաշխությունը նշանակալի իրադարձություն էր ոչ միայն բեյրութահայ նյարդաբան և մոլեկուլային կենսաբան Արտեմ Փաթափությանի, այլև ողջ հայ ժողովրդի համար, քանի որ Փաթափությանն առաջին հայազգի նոբելյան դափնեկիրն էր:
Փաթափությանը ծնվել է Բեյրութում, այնուհետև Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի ընթացքում ընտանիքի հետ տեղափոխվել է ԱՄՆ։ Այժմ ղեկավարում է կենսաբանական և բժշկական հետազոտություններ իրականացնող SCRIPPS հաստատության «Փաթափության փորձագիտական լաբորատորիան»:
«Մեզ հետաքրքրում է այն, ինչ կոչվում է մեխանիկական զգացողություն, այն է, թե ինչպես են բջիջները ուժի միջոցով զրուցում միմյանց հետ: Սա այն է, ինչ մենք սովոր ենք զգալ՝ մեղմ քամին ձեր թևին կամ մուրճի հարվածը ձեր մատին: Սրանք մեխանիկական ուժեր են, որոնք կարող են վերածվել ազդանշանների, որոնք մենք օգտագործում ենք մեր միջավայրն իմաստավորելու համար: Այսպիսով, մեր հետազոտությունը վերաբերում է ոչ միայն հպմանն ու ցավի զգացողությանը, այլև նյարդագիտությունից դուրս այլ հիվանդություններին և կենսաբանական գործընթացներին»,- այսպես էր նկարագրում իր հայտնագործությունը անվանի գիտնականը: Փաթափությանի հայտնագործությունը հսկայական քայլ է մի շարք հիվանդությունների, տրավմաների, սուր ու քրոնիկ ցավերի բուժման նոր մեթոդներ կիրառման համար:
Այս հայտնագործությունը անվիճելի վկայությունն է նրա, որ գիտությունը կոչված է մարդու կյանքն առավել անվտանգ ու որակյալ դարձնելու համար: Գիտությունը չի կարող լինել ինքնանպատակ, այն պետք է լինի կիրառական և նպաստի ոչ միայն մարդու այլև պետությունների և հասարակությունների զարգացմանը:
Արտեմ Փաթափությանը 2022 թվականին առաջին անգամ Երևանում կազմակերպված «Գիտության և գործարարության օրեր 2022» լայնամասշտաբ համաժողովի հատուկ հյուրերից ու բանախոսներից էր: Համաժողովն իր հարկի տակ է համախմբում հազարավոր գիտնականների, հետազոտողների ու գործարարների աշխարհի տարբեր ծայրերին: Այս տարի ՀՀ Էկոնոմիկայի նախարարության նախաձեռնած «Գիտության և գործարարության օրեր 2023» համաժողովը կանցկացվի դեկտեմբրի 1-2-ին՝ Երևանի Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոնում:
Միջոցառման մանրամասներն՝ այստեղ:
Հարավ-արևմուտքից ակտիվ ցիկլոնի ներթափանցմամբ պայմանավորված՝ հանրապետության ամբողջ տարածքում սպասվում են տեղումներ
«Բարսելոնան» հաղթել է «Բետիսին», Տորեսը՝ հեթ-տրիկի հեղինակ
Ի՞նչ չի կարելի նվիրել 2026-ի Նոր տարվան. Էթիկետի մասնագետը թվարկում է անհաջող նվերները
Դեկտեմբերի 7-ը մեր ցավի, բայց նաև մեր միասնականության օրն է․ այն հիշեցնում է, որ վերքերից հետո մենք գտել ենք ուժ՝ կրկին կանգնելու ու շարունակելու․ Նաիրի Սարգսյան
Մենք երբեք մեր հայրենակիցներին չենք թողնի միայնակ․ «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժում
Կճոյանը Գյումրիում. Պահանջում եմ առնվազն պաշտոնանկ անել․ Էդմոն Մարուքյան 
Մենք ներկա էինք պատարագին, և մեր ներկայությամբ քաջալերում էինք մեր հոգևոր հայրերին
Ինձ հեռացրին Եկեղեցուց, քանի որ Վեհափառի և Միքայել Սրբազանի անուննները հնչեցրի. Յոթ Վերք եկեղեցուց քաղաքացու են դուրս հրավիրել
Մոհամեդ Սալահը հայտարարություն է արել
Տավուշի դպրոցներից մեկի հետնամասում 4-րդ դասարանի աշակերտները բռնnւթյшն են ենթարկել իրենց համադասարանցուն․ 10-ամյա երեխան տեղափոխվել է հիվանդանոց
Թրամփը մեդալներ է հանձնել Ստալոնեին, Kiss ռոք խմբին և Գեյնորին
Ազգային ժողովի մոտ բախվել են նախագահի աշխատակազմում հաշվառված համարանիշերով «Renault»-ը և «Honda»-ն․ կա տուժած
Հավայան կղզիներում գտնվող Կիլաուեա հրաբուխը ժայթքել է (տեսանյութ)
Փաշինյանն ու մի շարք պաշտոնյաներ Գյումրու Յոթ վերք եկեղեցում մասնակցում են պատարագին
Միշտ չէ, որ մեծամասնությունը ճիշտ է և դա պատմությունը բազմիցս ապացուցել է․ Էդմոն Մարուքյան
Կենսաթոշակները 50%-ով բարձրացնելու հարցով ստորագրահավաք կսկսվի
Վթարային ջրանջատում. ո՞ր հասցեներում ջուր չի լինի
Առավոտյան իրավապահները բացել են Գյումրու Յոթ Վերք եկեղեցին
Nissan ընկերությունը արևային վահանակներ կտեղադրի էլեկտրական մեքենաների տանիքներին
Ռուսաստանը բազմաթիվ պատճառներ ունի` ոչ մեկին չվստահելու․ Թուրքիայի ԱԳ նախարար
Ի՞նչ փոխարժեքներ են սահմանվել այսօր
Երեկոյան կնքվել են Գյումրու Յոթ Վերք եկեղեցու դռները, եկեղեցին բռնшզшվթվել է որոշակի մարդկանց կողմից․ հոգևորական (տեսանյութ)
«Ինտերը» հաղթել է «Կոմոյին», Մխիթարյանը՝ գոլային փոխանցման հեղինակ
Վարդենյաց լեռնանցքում և Սարավան-«Զանգեր» կոչվող հատվածում ձյուն է տեղում
Ռոբերտ Քոչարյանի անունից ծաղկեպսակ է դրվել Սպիտակի երկրաշարժի զnhերին նվիրված հուշարձանին
Այսօր Սպիտակի երկրաշարժի 37-րդ տարելիցն է
Երջանկությունը կբացի իր դռները. Թամարա Գլոբան կանխատեսում է կյանքի երկար սպասված առաջընթաց 2 կենդանակերպի նշանների համար՝ սկսած դեկտեմբերի 7-ից
Առաջիկա օրերին Մոսկվա է մեկնելու գործարարների մեծ պատվիրակություն. Օրբան
Բռնցքամարտի ԱԱ. Դավիթ Եգորյանի հաղթանակը՝ 5:0
Թրամփը շնորհակալություն է հայտնել Փաշինյանին և Ալիևին իրեն Նոբելյան մրցանակի առաջադրելու համար
Մեծ մարդ, Մեծ բժիշկ, Մեծ Հայրենասեր...Լույսերի մեջ լինես, Բժիշկ ջան. Հրանտ Թոխատյան
Մենք դիտարկում ենք նավթի եւ նավթամթերքների՝ Հայաստան արտահանման հնարավորությունը․ Հաջիեւ
Անսպասելի էվոլյուցիա. շների ուղեղը մեծանում է՝ ընտելացման դասական տեսություններին հակառակ
«Բարսելոնան» պարտության մատնեց «Բետիսին»՝ 5:3
Գիտնականը՝ ադրբեջանական թեզերի քարոզիչ․ Մայքլ Գանտեր
Հնդկաստանի 11 քաղաքացիներ ծեծել են իրար Երևանում
Հերթական վիճաբանությունը՝ Երևանում․ պարզվել է ծեծկռտուքի մասնակիցների ինքնությունը
Երևանի քաղաքապետարանը հրավիրում է գլխավոր տոնածառի լույսերի վառման արարողությանը
Ձյուն կտեղա՞․ ի՞նչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին
Ի՞նչ իրավիճակ է ՀՀ ավտոճանապարհներին՝ 21։30-ի դրությամբ
Թրամփը հայտնել է ֆուտբոլիստ Քրիշտիանու Ռոնալդուի հետ ունեցած հեռախոսազրույցի մասին
Չի լինելու նման բան, որ օդանավակայանից Վեհափառին տանեն. Հրայր Կամենդատյան
«Հոռոմի խաչմերուկ»-ի էստակադայի վրա բեռնատար է կողաշրջվել
Նարեկ Կարապետյանի հարցազրույցը Թաքեր Կարլսոնի հետ քննադատել են միայն ՔՊ-ականներն ու Ալիևի օգնական Հիքմեդ Հաջիևը. Մարիաննա Ղահրամանյան
Հաղթանակ են տոնել Արթուր Բազեյանն ու Վախթանգ Հարությունյանը. բռնցքամարտի ԱԱ
ԵՄ-ը 120 մլն եվրոյով տուգանել է Իլոն Մասկի սոցցանցը․ ԱՄՆ-ը արձագանքել է
Վեհափառ Հայրապետը վերադարձավ հայրենիք
Իշխանությունները Գյումրիի վաղվա պատարագի մարդաշատությունն ապահովելու համար գործի են անցել
«40 անց եմ, բայց դա չի նշանակում, որ ծեր եմ ու ոչ մի բանի պետք չեմ». Ռաֆայել Երանոսյան
Արդարությունը հաղթելու է, և իրենք արդարացված դուրս են գալու. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս
