Երևան, 06.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (21 ՄԱՐՏԻ). Սաքսոֆոնի արտոնագրումը, «Թվիթթերի» ստեղծումը, գերձայնային արագության պայմաններում իրականացված առաջին կատապուլտացումը. «Փաստ»

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

ՏՈՆԵՐ ԵՎ ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ

Դաունի սինդրոմ ունեցողների համաշխարհային օր, Պոեզիայի համաշխարհային օր, Ռասայական խտրականության վերացման համաշխարհային օր, Տիկնիկային թատրոնի համաշխարհային օր, Անտառների համաշխարհային օր, Արաբական աշխարհ՝ Մայրերի օր, Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն՝ Մարդու իրավունքի օր, Վրաստան՝ Սահմանապահի օր, Նամիբիա՝ Անկախության օր, Իրաք՝ Գարնան օր, Ճապոնիա՝ Գարնանային գիշերահավասարի օր։

ՀԱՅ–ՀԱՅԱՍՏԱՆ

1763 –վախճանվել է Հայոց կաթողիկոս Հակոբ Ե Շամախեցին։

1828– Ռուսաստանի ցար Նիկոլայ Առաջինի հրամանագրով ստեղծվել է Հայկական մարզը Երևան կենտրոնով:

1878– ծնվել է թատրոնի դերասանուհի Հասմիկը։

1898 – ծնվել է հնագետ, պատմաբան, վիմագրագետ Սեդրակ Բարխուդարյանը։

1902 – ծնվել է հայ խորհրդային ֆիտոֆիզիոլոգ Միքայել Չայլախյանը։

1926 – ծնվել է վիրաբույժ–ուռուցքաբան Միքայել Հայրապետյանը։

1942 – վախճանվել է բանաստեղծ Վահան Միրաքյանը։

1981– գործարկվել է Արփա – Սևան ջրանցքը։

1988– տեղի է ունեցել ԽՄԿԿ ԿԿ Քաղբյուրոյի նիստ, որի ընթացքում քննարկվել է Հայաստանում աճող ազգային–ժողովրդական շարժումը և «Ղարաբաղ» կոմիտեի գործունեությունը։

1992–Ղարաբաղյան առաջին պատերազմի ժամանակ կողմերի միջև կնքվել է ժամանակավոր մեկշաբաթյա հրադադար, որի ավարտից անմիջապես հետո ադրբեջանական բանակը ձեռնարկել է լայնամասշտաբ հարձակում Ստեփանակերտի վրա։

2002–կառավարությունն իր համաձայնությունն է տվել Հայաստանի և Ռուսաստանի կառավարությունների միջև համաձայնագրի կնքման առաջարկությանը, որով մի շարք պետական ձեռնարկություններ փոխանցվել են Ռուսաստանին՝ այդ երկրին ունեցած 94 մլն դոլար պարտքի դիմաց: Դրանք են՝ Հրազդանի ՋԷԿ–ը, «Մարս» գործարանը և ռազմաարդյունաբերական համալիրի հետ կապված երեք գիտական հաստատություններ։

2006 – վախճանվել է դերասան Գևորգ Աշուղյանը։

2008 – Երևանում վերացվել է արտակարգ դրությունը։

2015–Հայաստանը թողարկել է 500 միլիոն դոլարի պարտատոմսեր՝ 10 տարի ժամկետով և 7,5 տոկոս եկամտաբերությամբ։

2016– Պոեզիայի համաշխարհային օրը Երևանում՝ Հայաստանի գրողների միության հարևանությամբ, բացվել է Լևոն Անանյանի անվան Պոեզիայի պուրակը:

2017–նախաստորագրվել է Հայաստան– ԵՄ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը։

2019– կառավարության որոշմամբ ապրիլի վերջին շաբաթ օրը համարվել է «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացու օր»:

2021–վախճանվել է Հայաստանի կոմպոզիտորների միության անդամ, կոմպոզիտոր Սուրեն Զաքարյանը:

2022– Ադրբեջանի ուղիղ միջամտության հետևանքով Արցախում կրկին դադարեցվել է գազամատակարարումը:

ԱՇԽԱՐՀ

630 – Բյուզանդիայի կայսր Հերակլիոս Ա–ն պարսիկներից հետ է վերցրել Հիսուս Քրիստոսի խաչափայտը և վերադարձրել այն Երուսաղեմ։

1098 –Ռոբերտ Մոլեմսկին Սիտոյում հիմնադրել է Ցիստերցիանցիների օրդենը։

1413 – Հենրիխ 5–րդը դարձել է Անգլիայի թագավոր։

1556 –Օքսֆորդում այրել են եպիսկոպոս Թոմաս Կրանմերին, որը Ավետարանը թարգմանել էր անգլերեն։

1666 –Կանադայում տեղի է ունեցել առաջին մարդահամարը, որի ժամանակ արձանագրվել է, որ երկրի բնակիչների թիվը կազմում է 3000 մարդ։

1685– ծնվել է գերմանացի հռչակավոր երգահան Յոհան Սեբաստիան Բախը։

1768 –ծնվել է ֆրանսիացի մաթեմատիկոս և ֆիզիկոս Ժոզեֆ Ֆուրիեն։

1839 – ծնվել է ռուս կոմպոզիտոր Մոդեստ Մուսորգսկին։

1843 –ըստ Յոթերորդ օրվա ադվենտիստների, այդ օրը պետք է հայտնվեր Հիսուս Քրիստոսը։

1844 –համարվում է Բահայի օրացույցի սկզբի օր։

1846 –բելգիացի փողային երաժշտական գործիքների վարպետ Ադոլֆ Սաքսը արտոնագրել է սաքսոֆոնը։

1857– Ճապոնիայում տեղի է ունեցել երկրաշարժ, որի հետևանքով զոհվել է ավելի քան 100 000 մարդ:

1871 – Օտտո ֆոն Բիսմարկը նշանակվել է Գերմանիայի առաջին կանցլեր։

1917 –բոլ շևիկների կողմից ձերբակալվել են Ռոմանովների ընտանիքի անդամները, որոնք հետագայում գնդակահարվել են։

1921– հռչակվել է Վրաստանի Հանրապետությունը, որի մեջ, համաձայն Իոսիֆ Ստալինի հրամանի, մտել են Աջարիան, Աբխազիան և Հարավային Օսիան։

1923 – Փարիզում ոմն բժիշկ Ռոժեն հանդես է եկել հայտարարությամբ առ այն, որ ծխելը օգտակար է առողջության համար, քանի որ նիկոտինը ունի հակամանրէային ազդեցություն։

1925– ԱՄՆ–ի Թենեսի նահանգում ընդունվել է մի օրենք, որն արգելել է Չարլզ Դարվինի էվոլ յուցիոն տեսության դասավանդումը, քանի որ այն հակասում է Աստվածաշնչին։

1936 – վախճանվել է ռուս կոմպոզիտոր և դիրիժոր Ալեքսանդր Գլազունովը։

1946 –Նյու Յորքում ստեղծվել է ՄԱԿ–ի ժամանակավոր շտաբ–բնակարանը։

1962 –ըստ ամերիկացիների, գերձայնային արագության պայմաններում իրականացվել է առաջին կատապուլտացումը, որը իրականացրել է գորշ արջը՝ դուրս նետվելով 10 կմ բարձրությունից մոտ 1400 կմ/ժամ արագությամբ և հաջողությամբ հասել գետնին։

1963 –փակվել է ԱՄՆ–ի Սան Ֆրանցիսկոյի ծովածոցում գտնվող մաքսիմալ անվտանգության Ալկատրաս բանտը։

1981 –ԱՄՆ–ում արձանագրվել է Լինչի դատաստանի վերջին դեպքը, որի զոհ է դարձել աֆրոամերիկացի Մայքլ Դոնալդը։

1990 –Նամիբիան հայտարարել է իր անկախությունը ՀԱՀ–ից։

1998 – վախճանվել է բալետի ռուս պարուհի Գալինա Ուլանովան։

2000 – Հովհաննես Պողոս 2–րդը կատարել է այց Իսրայել, որը որևէ Հռոմի պապ չէր իրականացրել։

2006 –Ջեկ Դորսին ուղարկել է առաջին հաղորդագրությունը առ այն, որ ստեղծել է «Թվիթթեր» սոցիալական ցանցը։

2012– վախճանվել է իտալացի բանաստեղծ և սցենարիստ Տոնինո Գուերան։

2014– Ռուսաստանի Դաշնային խորհուրդը հաստատել է Ղրիմը Ռուսաստանին միացնելու պայմանագիրը։

2022– Չինաստանի Տենսյանե նահանգում ընկել է Բոինգ–737 մարդատար ինքնաթիռը, զոհվել է 132 մարդ:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Երևանում տեղի է ունեցել «ԵԱՏՄ. ինտեգրացիա և հնարավորություններ» կրթական մարաթոնը Կենսաթոշակային համակարգը պետք է համապատասխանեցվի սպառողական զամբյուղին և գնաճին․ Ցոլակ ԱկոպյանԽորհրդային «բուլդոգներ». ինչպե՞ս ստեղծվեց ժամանակի ամենախոշոր բեռնատարներից մեկը. «Փաստ»Արցախից տեղահանված ընտանիքների բնակապահովման ծրագրում փոփոխություններ են տեղի ունեցել Տավրիչեսկի Պալատում ելույթ ունենալը մեծ պատիվ է. Մհեր ԱվետիսյանՓաշինյանը փորձում է խափանել Եպիսկոպոսաց ժողովը Բրիտանական ազդեցությունը աճում է Հարավային Կովկասում ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (6 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ).Հայաստանում կայացել է սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվե. «Փաստ»Կրեմլում բացահայտել են Ուկրաինայի հարցով խաղաղ պլանի հավանական հեղինակին Ինչպե՞ս փոխել երկրի զարգացման դինամիկան․ Արմեն Գևորգյան Բրյուսելում հիշել են «Մոլդովայի օրինակը» և խոստացել «աջակցել» Հայաստանին. նախընտրական ի՞նչ գումարներ է ուղարկում ԵՄ-ն. «Փաստ»18-ամյա մի երիտասարդ մետրոյի դատարկ վագոնում այրել է անծանոթի. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹԱշխարհաքաղաքական վեկտորները՝ ուկրաինական պատերազմի ֆոնին. «Փաստ»Tesla-ի արևային վահանակներ. Ընկերությունը վերադառնում է բիզնեսին և ԱՄՆ-ում թողարկում է նոր մոդել Մբապեն արձագանքել է ԱԱ-2026-ի վիճակահանությանը Կճոյան-Փաշինյան եղբայրություն, Եկեղեցին ԿԳԲ-ական մեղադրանքների լույսի ներքո Այն մասին, թե ինչպես կեղծ «ժողովրդավարության բաստիոնը» Եվրոպայի լրիվ իրական հակառեկորդ է սահմանել. Ավետիք ՉալաբյանԱյս անձնավորության համար մարդիկ կարծես պարզապես վիճակագրական ցուցանիշ են․ Հրայր Կամենդատյան Եթե Փաշինյանը հաջողության հասնի, Բաքվի և Անկարայի դիրքերն ակնհայտորեն կամրապնդվեն. «Փաստ»Ողբերգական վթար՝ Երևանում, 1 մարդ մաhացել է, ևս մեկը՝ վիրավnրվել, «Tesla»-ի 29-ամյա կին վարորդը եղել է ոչ սթափ. նոր մանրամասներ Shamshyan-ից Խոստացան ինքնիշխանություն, բերեցին ավելի մեծ կախվածություն և վտանգներՀԷՑ-ի լիցենզիայի չեղարկումը՝ քաղաքական ճնշման և գույքի բռնազավթման վտանգավոր նախադեպ Տարադրամի փոխարժեքները դեկտեմբերի 6-ին «Դավիթս ասում էր՝ երազանքս է, որ Ղարաբաղում ծառայեմ». Դավիթ Չաքրյանն անմահացել է հոկտեմբերի 16-ին. «Փաստ»Եկեղեցու վրա նոր ճնշումը՝ պետության ներգործության վտանգավոր սահմանում Ի՞նչն է Հայաստանում խանգարում կինոինդուստրիայի զարգացմանը. «Փաստ»Մի քանի ժամ ջուր չի լինելու Պռոշյան փողոցում 7 մեքենա է բախվել. կա զոհ 2026 թվականի սեղանի պարտադիր ուտեստը. հրե ձին է պարտադրումՎտանգավոր հուշագիր. ինչի՞ց է իրականում տուժում Հայաստանը. «Փաստ»Որո՞նք են դեկտեմբերի 4 անբարենպաստ օրերը, որոնց ընթացքում պետք չէ պլանավորել ոչինչ Օրվա աղոթք«Հրապարակված փաստաթղթերով իշխանության՝ մինչ այժմ առաջ քաշած թեզերը հօդս են ցնդել». «Փաստ»Խնայբանկում դրամական ավանդներ ունեցած ո՞ր քաղաքացիները փոխհատուցում կստանան 2026 թվականին. «Փաստ»Հաջորդ իշխանությունը ստիպված է լինելու ամեն ինչ սկսել զրոյից. «Փաստ»Ամբողջ երկիրը դարձել է Փաշինյանի վախերի ու տագնապների պատանդը. «Փաստ»Խիստ վտանգավոր մեսիջներ Արևմուտքից. «Փաստ»ԱԱ-2026. Կայացավ խմբային փուլի վիճակահանությունը Բաքվում շարունակվում է ապօրինաբար պահվող Ռուբեն Վարդանյանի դեմ դատական ֆարսը «Նուբարաշեն» ՔԿՀ-ի օպերատիվ բաժնի պետը ծեծի է ենթարկել ռեժիմի աշխատակցին Ռուսաստանը և Հնդկաստանը սկսում են համագործակցություն անօդաչու թռչող սարքերի ոլորտում Երմակի տան խուզարկության ժամանակ հայտնաբերվել է վուդու տիկնիկ, բազմաթիվ հայելիներ և տարօրինակ սրբապատկերներ Թրամփը մինչև Սուրբ Ծնունդ կհայտարարի Գազայում խաղաղության գործընթացի 2-րդ փուլի մեկնարկի մասին Անկարայում ԱՄՆ դեսպանը խոսել է հայ–թուրքական սահմանի բացման հնարավորությունից Կոտայքի մարզում «Kia»-ն կողաշրջվել է Արման Թաթոյանը առաջարկ է ներկայացրել Ալիևին Երևանյան միջազգային թատերական 3-րդ փառատոնը, հյուրերն ու հետաքրքիր դրվագները Ճակատ ճակատի բախվել են «Toyota»-ն ու «ՎԱԶ 2121»-ը․ կա վիրավոր Հայաստանի կալանավայրերը լի են դատավճիռ չունեցող մարդկանցով․ Ավետիք Չալաբյան Հովհաննես Բաչկովը տեխնիկական նոկդաունով հաղթեց մրցակցին