Դանակամարտ. նախնադարից մինչև... մարզաձև. «Փաստ»
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Դանակամարտն, ըստ էության, սուսերամարտի տեսակ է: Այն կարճ շեղբանի զենքով (դանակ կամ նման այլ առարկա) մենամարտ է։ Դանակամարտն ի հայտ է եկել գրեթե անմիջապես այն բանից հետո, երբ մեր հին նախնին իր համար սրած քարե դանակ է պատրաստել և մխրճել այն հակառակորդի կուրծքը։ Դանակն իր ողջ պատմության ընթացքում առկա է եղել մարդու առօրյա կյանքում, թեև նիզակների, սրերի, թրերի և շեղբերով այլ զենքերի հայտնվելուց հետո այն, որպես զինատեսակ, մղվել է երկրորդ պլան: Հիմնականում դանակը մարտերում օգտագործվում էր միայն որպես օժանդակ զենք հակառակորդին վերջ տալու կամ «լուռ» սպանությունների համար։
Դանակամարտում վարպետությունը ձեռք է բերվում հակառակորդին խոցող և կտրող հարվածներ հասցնելու միջոցով՝ միաժամանակ արգելափակման և պայքարելու տեխնիկայի կիրառմամբ: Դանակը անփոխարինելի առարկա է եղել մերձամարտում: Հարձակումն իրականացվում է մարդու կենսական օրգանների, ինչպես նաև ձեռքերի և մատների վրա։ Հաջորդիվ գալիս է թշնամուն վերջ տալը: Որքան էլ տարօրինակ է, կան կարծիքներ, թե դանակներով կռիվը գեղեցիկ և հուզիչ տեսարան է: Սակայն դա չի կարող ճիշտ լինել։ Իրականում նման մարտերը դաժան են, հաճախ ճակատագրական։ Դանակամարտից առաջ և ընթացքում պետք չէ թերագնահատել մրցակցին, ուստի հաղթելու համար պետք է օգտագործել միայն ամենաարդյունավետ տեխնիկան: Կռվի ժամանակ ոտքերը կարևոր դեր են խաղում։ Մեկ բաց թողնված հարվածը կարող է լինել վերջինը, ուստի շարժվելն ու հարվածներից խուսափելը պայքարի հիմնական բաղադրիչներից են:
Կարևոր է նաև ճիշտ դիրք ընտրելը և հարվածելը հակառակորդի կենսական օրգաններին: Դանակներով պայքարում շարժման արագությունն է կարևոր: Որքան արագ և շարժունակ է մարտիկը, այնքան մեծ են նրա հաջողության հնարավորությունները: Կռվողները դանակի բռնակը բռնելու համար օգտագործում են տարբեր տեխնիկաներ, որոնք հաճախ փոխում են կռվի ժամանակ։ Այնուամենայնիվ, չնայած իր հնությանը, դանակամարտը համեմատաբար վերջերս է ստացել սպորտային զարգացում: Կան դանակամարտի տարբեր տեսակներ՝ կազակական (դանակամարտի ամենահին տեսակը), ֆիլիպինյան և արևել յան (տանտո-ջուցու): Դանակամարտի ամենաարդյունավետ դպրոցը համարվում է ֆիլիպինյան դպրոցը, այնտեղ օգտագործվում են շեղբերով զենքերի տարբեր տեսակներ, սակայն ամենատարածվածը կարամբիթն ու բալիսոնգն են։
Սկսնակներից պահանջվում է վեցամսյա ծանր մարզում, որպեսզի տիրապետեն պայքարի հիմնական կանոններին և տեխնիկային: Սպորտային դանակամարտի ժամանակ օգտագործվում է կեղծ դանակ, որն առավել հաճախ պատրաստված է լինում փայտից կամ ճկուն պլաստիկից: Պաշտպանիչ սարքավորումները բաղկացած են սաղավարտից, ձեռնոցներից և նախաբազուկների կաշվե պաշտպանիչներից: Նպատակը մարտական բախման ժամանակ ծակող-կտրող զենքի հետ աշխատելու և ճիշտ գործողությունների մոդելավորման ցուցադրությունն է։
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում