Ի՞նչ կարող է անել Հայաստանը, բայց չի անում
ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ![Ի՞նչ կարող է անել Հայաստանը, բայց չի անում](/timthumb.php?src=disc/03-07-24/83b44e0c97b6fb404eab7d31ffaa14c5.jpg&w=780)
Հայաստանի գործող ռեժիմը սեփական ձախողումները և դավաճանությունը սքողելու համար հաճախ է ճամարտակում «աշխարհում իրավիճակ է փոխվել» թեզի շուրջ:
Դնենք մի կողմ այն հանգամանքը, որ վերջին տասնամյակներում աշխարհը հա էլ փոխվել է, լարվել է, սրվել է, և Հայաստանը պարբերաբար հայտնվել է այդ փոփոխությունների ալիքի տակ: Սակայն ճշգրիտ արտաքին քաղաքականությունը մշտապես թույլ է տվել նվազեցնել դրանց ազդեցությունը Հայաստանի և Արցախի անվտանգության վրա և իրավիճակից դուրս գալ՝ առանց ճակատագրական կորուստների:
Այդպես էր 2008-ին ռուս-վրացական պատերազմի ժամանակ, այդպես էր 2012-13թթ. մեկնարկած սիրիական ճգնաժամի և դրա հետևանքների ժամանակ, այդպես էր 2014-ին Ղրիմի հարցի ժամանակ:
Այո՛, Արևմուտք-Ռուսաստան ներկայիս բախումն աննախադեպ է, սակայն Փաշինյանի կողմից տարվող գիծը նույնպես աննախադեպ է այդ համատեքստում, որովհետև ոչ մի այլ երկիր ընթացող գեոպոլիտիկ հրդեհում կամովին չի ինքնահրկիզվում, ինչպես նիկոլական Հայաստանը:
Ավելին, անգամ սրված կոնֆլիկտը ՌԴ-ի և Արևմուտքի միջև բացում է նոր հնարավորություններ հայկական շահերից բխող օրակարգն առաջ մղելու համար:
Հերթով թվարկենք կողմերի հիմնական փաստարկներն այդ գլոբալ հակամարտության մեջ և կհամոզվենք, որ ճիշտ աշխատանքի դեպքում ստեղծված իրավիճակը հայկական դիվանագիտության համար ուժեղ կռվաններ է պարունակում, որոնցից Փաշինյանը դիտավորյալ չի օգտվել և չի օգտվում:
Արևմուտք
1. Ուկրաինայի տարածքային ամբողջականությունը պետք է վերականգնվի և հարգվի:
Ակնհայտ է, որ նման մոտեցումը պիտի օգտագործվեր Հայաստանի կողմից արևմտյան հարթակներում մեր սուվերեն տարածքներից ադրբեջանական օկուպացիայի տակ գտնվող 200 քկմ-ի և թշնամու զորքերի հետքաշման հարցը կոշտ կերպով բարձրացնելու համար:
2. Պարտադրված խաղաղությունը պիտի բացառվի ռուս-ուկրաինական պատերազմում:
Այնինչ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների պարագայում նույն Արևմուտքը ջանք չի խնայում Ալիևի կողմից պարտադրվող պայմաններով «խաղաղության» պայմանագրին հասնելու համար, իսկ հայկական իշխանությունները հենց այդ նույն գծի ջատագովներն են:
3. Ուկրաինական ժողովրդավարությունն ագրեսիայի է ենթարկվում ռուսական բռնապետության կողմից, և դեմոկրատիան պետք է պաշտպանել:
Այս թեզի պրոյեկտումը մեր տարածաշրջանի վրա առավել զավեշտալի է դարձնում վիճակը: Չէ՞ որ Նիկոլը և նրա դրսի տերերն առայսօր տոնում են իբր ժողովրդավարական Հայաստանը, սակայն բացառապես մեր ներքին քաղաքական տրամաբանության մեջ: Այնինչ ռեալ քաղաքականության մեջ Արևմուտքը մատը մատին չի խփել բռնապետական Ադրբեջանին պատժելու համար: Նիկոլի «ժողովրդավարությունը» ոչ միայն չկա, այլև ունի զրո նշանակություն հայ-ադրբեջանական կոնֆլիկտում:
Ռուսաստան
1. Մոսկվան ստիպված է եղել սկսել СВО-ն՝ հայրենակիցներին պաշտպանելու և իրենց ինքնորոշման իրավունքը երաշխավորելու համար:
Դեռևս Ղրիմի հանրաքվեից սկսած ՌԴ-ն հետզհետե զարգացնում էր իր խոսույթը ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի թեզի շուրջ, իսկ 2022-ից այն դարձել է քաղաքական և լրատվական թրենդներից մեկը: Պուտինը, Լավրովը, Մեդվեդևը պարբերաբար բարձրացնում են Դոնեցկի, Լուգանսկի, Խերսոնի և Զապորոժիեի բնակիչների ինքնորոշման իրավունքի անքակտելիության մասին՝ հաճախ գրեթե բառացի օգտագործելով երկար տարիների ընթացքում Արցախի հարցով հայկական դիվանագիտության կողմից մշակված և բարձրաձայնված թեզերը: Այս ֆոնի վրա Նիկոլի թեթև, ավելի ճիշտ՝ դավաճան ձեռքով «Ղարաբաղը Ադրբեջան է» թեզը գրեթե անարգել շրջանառվում է ռուսական մեդիաներում: Ողջ հարգանքով հանդերձ՝ ո՞ւր էին Դոնեցկը, Լուգանսկը, Խերսոնն ու Զապորոժիեն, երբ Արցախի ժողովուրդը միջազգային իրավունքի համաձայն՝ ինքնորոշվել էր և պաշտպանում էր իր այդ իրավունքը:
2. Ուկրաինան աղավաղում է պատմությունը, խեղում է իրականությունը, կեղծիքներ է տարածում, և դրա դեմը պետք է առնել:
Ադրբեջանը վաղուց է դարձրել պատմության աղավաղումը պետական քաղաքականություն, որի գագաթնակետն է Հայաստանն «Արևմտյան Ադրբեջան» ներկայացնելը: Հայկական դիվանագիտության ճիշտ աշխատանքի դեպքում կարելի էր նաև այս ուղղությամբ ամրապնդել հայկական դիրքերը Մոսկվայում, այնինչ արվում է ճիշտ հակառակը:
3. Ուկրաինան ոչնչացնում է մշակութային և հոգևոր հուշարձանները, հատկապես՝ Հայրենական Մեծ պատերազմին նվիրված կամ Ռուս Ուղղափառ եկեղեցուն պատկանող:
Բառացի նույն բանն անում է Ադրբեջանն Արցախում՝ քանդելով Հայրենական Մեծ պատերազմի հերոսներին նվիրված հուշարձանները հայկական բնակավայրերում՝ ոչնչացնելով կամ ուծացնելով Հայ Առաքելական եկեղեցուն պատկանող հոգևոր կոթողները: Այս ֆոնին՝ զրո ջանք Երևանի կողմից՝ Մոսկվայում այս թեման բարձրացնելու ուղղությամբ:
Ես փորձեցի թվարկել կողմերի հիմնական քարոզչական և հակաքարոզչական թեզերը, որոնք սկզբունքայնորեն կարող էին օգտագործվել Հայաստանի կողմից սեփական շահերը պաշտպանելու համար: Համաշխարհային գլոբալ ճգնաժամը ստեղծել էր նաև նոր հնարավորություններ, որոնցից հայկական գործող ռեժիմը դիտավորյալ և գիտակցված չի օգտվել և չի օգտվում:
Ինչ վերաբերում է «հսկաներին», ապա նրանք կշարունակեն օգտվել Փաշինյանի անատամ և անպատիվ քաղաքականությունից՝ ելնելով սեփական շահերից և դրսևորելով կրկնակի ստանդարտներ Ուկրաինայի և հայ-ադրբեջանական հակամարտություններում:
Բայց նրանցից նեղանալ պետք չէ. Նիկոլին վարչապետ հանդուրժող ժողովուրդը ոչ մեկին պռոշ անելու իրավունք չունի…
ԱՐՄԵՆ ԱՇՈՏՅԱՆ
ՀՀԿ փոխնախագահ
«Նուբարաշեն» ՔԿՀ
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/e3e9a97cd0325ab84265f84b8c8d77bd.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/3b5d151ef6f8b5cc3391a6f904df1243.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/57300db88fa3d147b93ced9bbd334b0e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/8fb97d89fa753ad3a8663de129a26726.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/863c44cf6f17504a731dbcb26c9e16cb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/7d311f3a94795d7f413e24d23b5f0a5b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/468ce2ee5411cdbec76bf91007e8ca7c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/33c83c988dda26d77036aab2335ac1d0.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/b6e730676c8cbfca0ab7313ce051d86a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/06f6b29bc2a1314a979cf5181487053d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/0092e4267f1bc4c905989aeb4022224a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/0065e9ef3232346a6b9e6b803d7ba90f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/1dcb307cc2deafd9f6110081833587eb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/f3331a0d3e782bdd5af9f70ba5cf8bba.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/74dc7300cd0c4b0a92acb642cfb7495b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/20a94385ebb8594056d5c0db0284f4b7.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/34e14b7ae3f0d8245c663eb0ecc451e3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/17e7d5532b3518f5f8d3aa64ae10d299.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/3bc7d203aa043f61be6fae1d9eef23f3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/a4f0a7257c85faecbe2b2d81c28523b2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/5257b827a8aab4ac18a415587df054aa.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/8079b2f001e991094c6408088ac561da.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/0b3a2fed7cecd192690c54ebbd690f86.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/8a0e192ecc68f9e16a1a3e3ddd5b2b99.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/a38b0c50bee544a9d0ab737a3a6ca31f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/c0b6efaf153a57c5a6776dc15782e48e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/3f00b044f58bd2c6630bf27972082abe.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/c0b9258ed6ce3537dd87820704cc6bd1.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/06e55955a81f59739bf367ce4f9b6768.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/74587168872ee3940db2deb53788ea0c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/4e20caa7133eb23a0b9989a05aeaa9bf.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/51ee597432f1a37565d6e60098e4d392.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/d3eb2439d29c20c4d165de0cf39702c4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/452661877ae7ec737d0c232575843d8f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/d259f25a6159322d37133bfa96d8e4db.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/2b221c2d7e1752cb83239b8d321c5631.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/203755b6d373bcb7c652c7ce77358856.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/6e28023b9062628ab175238f1a6a7bb8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/3595ddc268e89ae93a49dbf496033b93.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/653ad1f095dbfec2141f98062a1a1a08.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/e2d6aa6108cec3f2d75cac60991fa7f6.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/ac350c0cd867658a9effdec3c278fb20.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/e8fbf7194e6e8fe78aefd10016869c03.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/e004c32ddbb11d186b3441392f769bd5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/b15b36016b31801e73be80b7b17d3fe6.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/2258a6369e0bbe305971b40bbbd6c5c1.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/f2976f76a9741e2c4a4b90ef4605fa2e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/13c2f8f1313d09360bc374de94a02ba3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/4a6e2aa899118e7103ac4672526ab08c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-07-24/cee0f68855feced2b7863766ef8b4863.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)
![](banners/venus.jpg?v3sd2s)