Պոպկորնն ունի հազարամյա պատմություն, իսկ ե՞րբ է առաջին անգամ հորինվել դա պատրաստելու սարքը. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Բոլորն են ծանոթ եգիպտացորենի՝ պոպկորի՝ ադիբուդիի յուրայատուկ համին ու բույրին: Իրականում պոպկորնը (անգլերենից թարգմանաբար՝ «կրակող հացահատիկ») եգիպտացորենի որոշակի տեսակի հատիկ է, որը տաքանալու ժամանակ ունի պայթելու հատկություն։ Պոպկորնը հազարամյա պատմություն ունի, ամերիկյան հնդկացիներն են հայտնաբերել եգիպտացորենի մեկ տեսակի հետաքրքիր հատկանիշը, այն է՝ պայթելը տաքացնելիս։ Դա հաստատում են 4-րդ հազարամյակի պոպկորնի մնացորդները, որոնք հայտնաբերվել են Չղջիկների քարանձավում (Նյու Մեխիկոյի մոտ): Հնագիտական վայրում, բացի այդ, հայտնաբերվել են նաև կավե անոթներ՝ փոքրիկ անցքով և կողքի բռնակով։ Ամենայն հավանականությամբ, հատիկները դրել են անոթի մեջ և պարբերաբար թափահարել կրակի վրա։

Միջուկները պայթել են, և պոպկորնը պատրաստ է: Եվրոպայում պոպկորնի մասին մարդիկ իմացել են 17-րդ դարի սկզբին, երբ ճանապարհորդները սկսել են այն զանգվածաբար բերել Ամերիկայից։ Պոպկորնի առաջին շարժական մեքենան հայտնագործել է Չիկագոյի ձեռնարկատեր Չարլզ Քրիտորսը 1885 թվականին, որը նախկինում ուներ գետնանուշով կոնֆետների խանութ։ Չարլզն իր գյուտը անվանել է «popper»: Սարքն այնքան էլ հարմար չէր, քանի որ տպավորիչ չափսեր ուներ։ Դա բռնակով գլան էր, որը շարժման մեջ էր դնում «popper»-ը, որն էլ սկյուռի անիվի նման պտտվում էր տաք գոլորշու մոտ։ Եվ չնայած նրա գյուտը հեռու էր իդեալական լինելուց, նա այն ներկայացրել է Չիկագոյի ցուցահանդեսում 1893 թվականին։

Ընդամենը երկու տարի անց՝ 1895 թվականին, Չարլզը ստեղծել է իր սեփական ընկերությունը «poppers» արտադրության համար (Cretors & Company-ն դեռ գոյություն ունի): Հետագայում նա մի քանի անգամ կատարելագործել է պոպկորնի իր մեքենան՝ դարձնելով այն ավելի կոմպակտ։ Հյուսիսային Ամերիկայում և շատ եվրոպական երկրներում 1912 թվականից ի վեր պոպկորնը դարձել է անփոխարինելի ատրիբուտ կինոթատրոն այցի համար: Եգիպտացորենի պայթած հատիկները ամենատարածվածն են եղել 20-րդ դարի 30-ականներին Միացյալ Նահանգներում՝ Մեծ դեպրեսիայի ժամանակ, երբ շատ դելիկատեսներ անհասանելի էին մարդկանց համար: Պոպկորնը ոչ միայն մատչելի էր, այլ նաև սննդարար։ Այն ժամանակ պոպկորնի վաճառքի վայրը ավելի շատ նման էր արագ սննդի կետի:

1945 թվականին ստեղծվել է միկրոալիքային վառարանը, սակայն դրանց միջոցով պոպկորն սկսել են արտադրել միայն 1984 թվականից։ Մեր օրերում պոպկորնի սարքերը կոմպակտ են՝ բազմաթիվ գործառույթներով, այդ թվում՝ տարբեր համերով եգիպտացորեն պատրաստելու համար։ Օրինակ՝ Uniqum ընկերությունը պոպկորնից հուշանվերներ է պատրաստում։ Նման հուշանվերը կարող է հիանալի նվեր լինել ցանկացած առիթի դեպքում։ Մեր օրերում կան երկու տեսակի պոպկորնի սարքեր՝ հատակի և սեղանի: Առաջինները հարմար են սրճարանների, ռեստորանների և կինոթատրոնների համար։ Երկրորդները տան և փոքր հաստատությունների համար են։ Դրանք բաժանվում են ըստ էլեկտրաէներգիայի սպառման և հզորության:

Պոպկորնի խոշոր սարքը բաղկացած է հատիկի համար նախատեսված մոտ 7 կիլոգրամ տարողությամբ ամանից, օդափոխիչից, խցիկից, որը կարող է դիմակայել մինչև 240 աստիճան տաքացմանը, խառնիչից, օդատար խողովակից, յուղ լցնելու տարայից և պատուհանից, որի միջոցով կարելի է տեսնել այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում սարքի ներսում:

ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում