Պատմական Արմավիր մայրաքաղաքի տարածքում աղբակույտեր են գոյացել. հնագետները մտահոգված են
ՎԻԴԵՈՍեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին
Պատմական Արմավիր մայրաքաղաքի տարածքում, որտեղ տասնամյակներ շարունակ հնագիտական պեղումներ են իրականացվել, աղբակույտեր են ձևավորվել: NEWS.am–ի հետ զրույցում ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի Հին Հայաստանի հնագիտության բաժնի գիտաշխատող Ինեսա Կարապետյանը պատմում է՝ վերջերս է այցելել հուշարձանի տարածք և աղբակույտերի տակ չի կարողացել գտնել այն վայրը, որտեղ ժամանակին իր ղեկավարած արշավախումբը պեղումներ էր իրականացնում։
«Շրջապատի 6-7 գյուղերի բնակիչները ամբողջ կենցաղային ու շինարարական աղբը բերում- լցնում են հուշարձանի վրա։ Աղբն ամբողջությամբ ծածկել է պատմական Արմավիրի բուն քաղաքային թաղամասերը»,–ասում է հնագետը։
Հնագետի խոսքով, հնարավոր է, որ տարիների դադարից հետո այդ տարածքում կրկին պեղումներ իրականացվեն. Լեհաստանից հնագետներ են ժամանելու՝ հայկական արշավախմբի հետ համագործակցութամբ Արմավիր քաղաքի տարածքում պեղումներ իրականացնելու համար։ Ինեսա Կարապետյանը, սակայն մտահոգված է՝ ինչպե՞ս պիտի պեղեն, եթե հողը ծածկված է նման քանակի աղբով:
«Հնագիտական շերտը սկսվում է 80-120 սմ խորությունից, հիմա էլ դրա վրա ավելացել է այդ ահռելի քանակությամբ աղբը։ Վերջիվերջո, լեհ հնագետները կարող են ասել՝ ինչու՞ պիտի գանք, ձեր աղբանոցը մաքրենք։ Մենք ցնցված էինք ուղղակի, երբ ժամանեցինք հուշարձանի տարածք, ու տեսանք, թե ինչ է կատարվում այնտեղ»,–պատմում է Ինեսա Կարապետյանը։
Հնագետը մտահոգված է, ասում է՝ խնդիրը ոչ միայն այն է, որ հարակից գյուղերի բնակիչների կողմից այդտեղ ձևավորված աղբակույտերը գրեթե անհնարին են դարձնում հետագա պեղումների իրականացումը, այլև այն, որ կարող է վարակների տարածման վտանգ առաջանալ:
«Ամենասարսափելին այն է, որ կենդանիների լեշերն այդտեղ նեխում են, և զարհուրելի հոտ է տարուծվել։ Կարծում եմ՝ եթե միջոցներ չձեռնարկվեն, ամռանը կարող է խոլերա տարածվել։ Նման դեպք 7-8 տարի առաջ էլի է եղել, և մարդկային զոհեր են եղել։ Անհանգստությունս ոչ միայն մշակութային ժառանգությունը պահելու, այլև այդ տարածքում մեր հետագա գոյությունը պահելու մեջ է»,–ասում է նա։
Պատմության և մշակույթի հուշարձանների պահպանության վարչությունից NEWS.am–ին հայտնում են՝ խնդրին քաջատեղյակ են, քայլեր են ձեռնարկում հուշարձանն իր նախկին տեսքին բերելու և հետագա պեղումները հնարավոր դարձնելու համար։
«Դա տարիներով կուտակված հարց է։ Ցավոք սրտի, տարբեր հուշարձանների տարածքներում աղբի կուտակումներ միշտ եղել են, ջանքեր գործադրվում են այդ խնդիրը լուծելու ուղղությամբ։ Կոնկրետ այս դեպքի հետ կապված նամակներով դիմել ենք մարզպետարանին և քաղաքապետարանին, որովհետև իրենց իրավասությունների սահմանում է նաև խնդիրը. նրանք նույնպես անելիքներ ունեն։ Տեղեկացրել ենք, որ դա անընդունելի է, և պետք է մաքրել տարածքը։ Բացի այդ նախարարությունը ժամանակ առ ժամանակ շաբաթօրյակներ է կազմակերպում հուշարձանների տարածքներում, նախատեսում ենք, որ այդպիսի մի շաբաթօրյակ էլ գարնանն այդտեղ կկազմակերպենք»,–ասաց ԿԳՄՍՆ պատմության և մշակույթի հուշարձանների պահպանության պետը՝ Հարություն Վանյանը։
Նախարարությունից հայտնում են՝ հայ–լեհական արշավախմբի հետ իրենք էլ են այցելել հուշարձանի տարածք, ու իրենց համար էլ է կարևոր պատմական հուշարձանի տարածքում նոր պեղումներ իրականացնելու հնարավորությունը։
«Սա նոր համագործակցություն է, որը տարիներ է տևելու։ Ինչ վերաբերվում է կոնկրետ աղբի կուտակումների հատվածներին, դրանք բուն հուշարձանի՝ բլուրների վրա չեն, այսինքն տեխնիկապես չեն խանգարի պեղումներին։ Բայց դա ձեռնարկվելիք միջոցառումների հետ կապ չունի, այդ հարցը պիտի լուծվի»,–հայտեցին ԿԳՄՍ նախարարությունից։
Նախարարությունից նաև հայտնում են, որ նամակներ են ուղղել Արմավիրի մարզպետարանին, սակայն դեռևս պատասխան չեն ստացել։ Այնուամենայնիվ, նշում են՝ բազմաթիվ նման դեպքեր եղել են, և մշտապես համայնքների ղեկավարության հետ համագործակցության արդյունքում կարողացել են խնդրի լուծումը գտնել։ Ասում են՝ հույս ունեն, որ այս անգամն էլ բացառություն չի լինի, ու շուտով պատմական Արմավիր մայրաքաղաքի տարածքը կմաքրվի, ու հնարավորություն կտրվի արշավախմբին այդտեղ պեղումներ իրականացնելու։
Առավել մանրամասն` այստեղ.
https://t.me/armenia24live