Բակուր Մելքոնյան. Հայաստանում բիզնեսը պետք է սերտորեն համագործակցի գիտության հետ
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑԱշխարհում արագ զարգացող բիզնեսների մեծ մասն ունի գիտական հիմք և կիրառում գիտական առաջադեմ նվաճումները: Այս մասին NEWS.am-ի հետ զրույցում ասաց ձեռներեց և «Արտ լանչ» սրճարանների ցանցի համասեփականատեր Բակուր Մելքոնյանը։ Նա նկատեց, որ Հայաստանում շատ քիչ բիզնեսներ կան, որոնք համագործակցում են գիտնականների հետ։ Նրա համոզմամբ, առանց գիտական հենքի և նոու-հաուի բիզնեսը միշտ հետ է մնալու և երբեք մյուսներից առաջ չի անցնելու, և եթե բիզնեսն ապահովի այդ կապը, ապա կհասնի հաջողության։ «Բիզնես գաղափարը պետք է լինի նորարարական, և ինչ-որ պահից բիզնեսը պետք է աշխատի ինքնուրույն՝ առանց հիմնադրի անմիջական մասնակցության»,- նշեց Մելքոնյանը։
Ի՞նչ է անհրաժեշտ հաջողակ գործարար դառնալու համար: Նա հավելեց, որ համաշխարհային մակարդակով հաջողության հասած գործարարների կենսագրություն ուսումնասիրելու դեպքում, կարելի է բացահայտել բնավորության 1-2 ընդհանուր գծեր՝ կազմակերպական ջիղը և հրապարակայնությունը։ «Իհարկե, լավ է նաև, եթե այն համակցված է քրտնաջան աշխատանքի և բնավորության այլ գծերի հետ: Ընդ որում, չկան հստակ օրենքներ, որոնց հետեւելով կարելի է դառնալ հաջողակ գործարար։
Բիզնեսով զբաղվելը նշանակում է տարբեր մարդկանց հետ շփվելու, նրանց հետ կապ հաստատելու և ակտիվ լինելու կարողություն»,- նշել է ձեռնարկատերը։ Բակուր Մելքոնյանը հայտնեց, որ եթե որոշ ժամանակ առաջ բիզնեսում հիմնական գործոնը փողն էր, իսկ ավելի ուշ գաղափարը դարձավ այդպիսի գործոն, ապա այժմ այդպիսին դարձել է գաղափարը կյանքի կոչողների թիմը։ «Այսօր հաջողակ բիզնեսի հիմքը հաջող թիմն է։ Բոլոր այն բիզնես նախագծերը, որոնք ես նախաձեռնել եմ վերջին տարիներին, կրում են թիմային և գործընկերային բնույթ»,- պարզաբանեց ձեռներեցը։
Ինչպե՞ս ընտրել բիզնեսի ճիշտ ուղղությունը: Մելքոնյանը գոհունակությամբ և միաժամանակ ափսոսանքով նշեց, որ Հայաստանում բիզնեսով զբաղվելը բավականին հեշտ է։ «Դժբախտաբար, քանի որ Հայաստանն աշխարհի ամենազարգացած երկրների տասնյակում չէ, և բարեբախտաբար, որովհետև Հայաստանում բիզնեսով զբաղվեու համար նոր հեծանիվ հորինելու կարիք չկա։ Զարգացած երկրներում այս կամ այն միտումը Հայաստանում, անշուշտ, կհայտնվի 1-2 տարվա ընթացքում, և ով առաջինը սկսի իրականացնել այդ գաղափարը, հաջողության կհասնի։ Միևնույն ժամանակ, կարևոր է այս կամ այն գաղափարը հարմարեցնել տեղական շուկային և արդիականացնել դրանք այնպես, որ ապրանքն այնուհետև արտահանվի՝ հաշվի առնելով, որ հայկական շուկան շատ փոքր է։ Ընդ որում, դուք կարող եք վաճառել ոչ միայն նյութական ապրանքներ, այլ նաև տեխնոլոգիաներ»,- ասաց ձեռնարկատերը։
Ի՞նչ տարբերություն կա Հայաստանում և արտերկրում բիզնես վարելու միջև: Այս առումով, ըստ նրա, լուրջ տարբերություն կա, և ոչ հօգուտ հայկական իրականության։ Գործարարը պարզաբանեց, որ դա վերաբերում է նույնիսկ մտածելակերպին. Նա նկատեց, որ Հայաստանում բիզնեսով զբաղվում են միայն մեծ գումարներ վաստակելու համար՝ հույս հայտնելով, որ այդ մտածողությունը կփոխվի։ Մելքոնյանը հստակեցրեց, որ բիզնես վարելը միայն փող աշխատել չի նշանակում. «Փող աշխատելու համար մարդը կարող է լավ աշխատանք գտնել, կարիերա կառուցել և երաշխավորված եկամտի աղբյուր ունենալ։ Բիզնեսը փոքր-ինչ ավելին է, քան պարզապես փող վաստակելը: Բացի այդ, Հայաստանում և արտերկրում գործարարների նկատմամբ վերաբերմունքը տարբեր է։ Հայաստանում գործարարի կերպարն ասոցացվում է քրեաօլիգարխիկ դեմքի, որը զբաղվում է մեքենայություններով։ Այս պատկերացումը պետք է փոխվի, քանի որ բիզնեսը երկրի ողնաշարն է։ Աշխարհում գործնականում չկա ուժեղ երկիր, որտեղ բիզնեսը թույլ է»,- հավելեց նա։ Նրա գնահատմամբ՝ գործարարի իմիջը բարելավելու համար պետությունը պետք է ստանձնի նաեւ ձեռներեցին պաշտպանելու գործառույթը։ «Դա իր հերթին կբարձրացնի բիզնեսի հետաքրքրության մակարդակը հրապարակայնության նկատմամբ։ Դրանում որոշակի դեր կարող է խաղալ նաեւ գրագետ մեդիա աշխատանքը, որը թիրախ չի դարձնի այս կամ այն ապրանքանիշը։ Սա կբարձրացնի գործարարի վստահության մակարդակը լրատվամիջոցների նկատմամբ՝ մղելով նրան հրապարակայնության։ Լրատվամիջոցների և բիզնեսի հարաբերությունները պետք է օրենսդրական մակարդակով կարգավորվեն, որպեսզի պարզ լինի, թե որ դեպքերում լրատվամիջոցներն իրավունք ունեն նշելու բիզնեսի անվանումը, որում՝ ոչ»,- ընդգծեց ձեռնարկատերը։
Ինչպե՞ս զարգացնել բիզնեսի կորպորատիվ կառավարման մշակույթը Հայաստանում: Բակուր Մելքոնյանի կարծիքով, հայ գործարարը համախմբված աշխատանքի խնդիր ունի, չկա գործընկերային փոխգործակցության մշակույթ։ Նա կոչ արեց հաշվի առնել, որ երբ թիմի այս կամ այն անդամը գաղափար է առաջարկում, թիմի մյուս բոլոր անդամները, որոնք այլ մոտեցումներ են առաջ քաշել, պետք է ջանասիրաբար աշխատեն ընտրված հայեցակարգը հաջողությամբ իրականացնելու համար։ Դա պայմանավորված է նրանով, որ ընդունված որոշման արդյունքը կզգան թիմի բոլոր անդամները։ «Եվրոպայում կան ռեստորանների կամ հյուրանոցների փողոցներ, և այդ հանգամանքը ձեռնտու է այնտեղ գործող բոլոր օբյեկտներին՝ ենթակառուցվածքների զարգացման և շուկայավարման առումով: Մեկ բիզնեսը չի կարող միայնակ հանրահռչակել Դիլիջանը օտարերկրյա զբոսաշրջիկների համար, դրանով պետք է զբաղվեն քաղաքում գործող բոլոր բիզնեսները:
Պետություն-մասնավոր հատված համագործակցության մակարդակում ի՞նչ խնդիրներ պետք է լուծվեն։ Գործարարն ասաց, որ արտասահմանում հարկերը հաճախ շատ ավելի բարձր են, քան Հայաստանում։ «Այս դեպքում ինչո՞ւ են հայ գործարարները դժգոհում Հայաստանում ստեղծված պայմաններից։ Խնդիրն այն է, որ դրսում բարձր հարկերը ոչ թե պատժիչ, այլ բիզնեսին աջակցելու մեխանիզմ են։ Այս մեխանիզմն օգնում է բիզնեսին զարգանալ, որպեսզի հետագայում այն ավելի մեծ հարկեր վճարի։ Մենք նոր ենք սկսել հասկանալ, որ գոյություն ունեցող մոտեցումը պետք է փոխել։ Պետք է օգնել բիզնեսին, որպեսզի նա կարողանա ավելի շատ հարկեր վճարել պետությանը»,- եզրափակեց Մելքոնյանը։
