Երևան, 05.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Պիրենեյան թերակղզում հայտնաբերվել է նեանդերթալյան խեժի 65000-ամյա գործարան

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Պիրենեյան թերակղզու հնագետները հայտնաբերել են 65,000 տարվա հնության խեժի «գործարան», որը ստեղծվել է նեանդերթալցիների կողմից, սխրանք, որն իրականացվել է ժամանակակից մարդկանց (Homo sapiens) տարածքում ոտք դնելուց 20,000 տարի առաջ, ասվում է նոր հետազոտության մեջ:

Կպչուն խեժն օգնել է նեանդերթալցիներին սոսինձ արտադրել զենք և գործիքներ պատրաստելու համար: Այսպես կոչված գործարանը` խնամքով կառուցված օջախը, թույլ է տվել նեանդերթալցիներին ճշգրիտ կառավարել կրակը և կարգավորել կրակի ջերմաստիճանը, որից էլ ստացվել են իրենց կպչուն ստեղծագործությունները:

Հնագետներն արդեն գիտեին, որ նեանդերթալցիները սոսինձներ են պատրաստել, ներառյալ խեժ և կուպր, ինչպես նաև կպչուն նյութեր օխրաից՝ կարմրավուն միներալից, որը հաճախ օգտագործվում է քարանձավային նկարների համար։ Նեանդերթալցիներն օգտագործում էին այս կպչուն նյութերը՝ քարե շեղբերը կամ կետերը փայտե բռնակներին ամրացնելու համար՝ զուգակցված բույսի մանրաթելերի փաթաթվածների հետ:

Բայց օջախի հայտնաբերումը, որը, ըստ երևույթին, փորված է այժմյան Ջիբրալթարում գտնվող քարանձավի հատակում, ցույց է տալիս, որ նեանդերթալցիները հմուտ ինժեներներ են եղել, որոնք կատարելագործել են սոսինձ պատրաստելու գործընթացը:

«Այս կառուցվածքը բացահայտում է նախկինում անհայտ եղանակ, որով նեանդերթալցիները կառավարում և օգտագործում էին կրակը», - գրում են գիտնականները նոր հետազոտության մասին հոդվածում, որը հրապարակվել է «Qaternary Science Reviews» ամսագրում:

Նեանդերթալյան օջախն առաջին հայացքից խաբուսիկորեն պարզ է թվում. այն շրջանաձև փոս է՝ գրեթե 9 դյույմ լայնությամբ և 3,5 դյույմ խորությամբ (22 x 9 սանտիմետր), կտրուկ կտրված ուղղահայաց պատերով:

Երկու կարճ խրամատ մոտ մեկ դյույմ երկարությամբ անցնում են փոսի հյուսիսից և հարավից:

Օջախի ներսում թիմը հայտնաբերել է փայտածուխի և մասամբ այրված ժայռի հետքեր, ծաղկած թփեր, սառեցված բույսերի խեժի մանր բյուրեղային կտորներ և հայրենի թփերի բարակ ճյուղեր:

Նրանք վերլուծել են օջախի սևացած պատերից և հատակից վերցված նմուշները՝ օգտագործելով գազային քրոմատոգրաֆիա-զանգվածային սպեկտրոմետրիա, որը նույնականացնում է առանձին քիմիական նյութեր նյութի նմուշում: Արդյունքները հայտնաբերել են միզանյութի և ցինկի հետքեր գուանոյից (թռչունների կամ չղջիկների կղանք), այրման հետ կապված քիմիական նյութեր և բույսերի տերևների վրա պաշտպանիչ մոմի մնացորդներ:

Առավել մանրամասն` այստեղ. 

https://t.me/armenia24live

Բոլոր քննիչները, դատավորները Աստծո անեծքին ու պատժին են արժանանալու, մղկտալու են ամբողջ կյանքում Հայաստանի երրորդ գյուղում մարդիկ ոչ մի բանով չեն զբաղվում, իշխանությունն ասում է` Սերժ Սարգսյան, Ռոբերտ Քոչարյան. Նարեկ Կարապետյան (տեսանյութ) Կենսաթոշակները 50%- ով պետք է բարձրանան. «Հայաքվեն» ստորագրահավաք է նախաձեռնում. ասուլիսՀորոսկոպի 3 նշան, որոնց կայցելի դժբախտությունը այս տարվա վերջինՓաշինյանի ձեռամբ ադրբեջանցի հատուկ ջոկատայինները, պատրաստված խմբերը գալու են ու շատ «խաղաղ» տեղավորվելու են Հայաստանում. ադրբեջանագետ Եվրամիության արևային հզորությունները հինգ տարում կրկնապատկվելու են Արշակ Սրբազանը կալանավորվեց 2 ամսով Խաղաղության պատրանք․ Փաշինյանի խոստումներն ու մեր իրականությունըՔաղբանտարկյալ տերմինը Արշակ սրբազանի նկատմամբ այնքան էլ կիրառելի չէ Մոսկվայում տեղի է ունեցել Արևելագիտության ինստիտուտի ուսանողական ինտելեկտուալ մրցույթ Ռուսներին այլևս թույլ չեն տա մուտք գործել Վրաստան առանց այս փաստաթղթիԱդրբեջանցիները վնաuել են Արցախում գտնվող 17-րդ դարի Սուրբ Ամենափրկիչ Վանքը Վաշինգտոնյան հուշագրի իրական գինն ու Հայաստանի համար աճող վտանգները Փաշինյանի իշխանությունն ուժեղացնում է ճնշումը եկեղեցու վրա Բլոգերը թաղված է գտնվել անտառում. ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՆԵՐՖասթ Բանկը վերանորոգել է Կապանի թատրոնի ենթակառուցվածքներն ու մուտքըԱրմավիրում «Mitsubishi Pajero»-ն վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին Օդի ջերմաստիճանը կնվազի 2-5 աստիճանով 75 տարեկանում կյանքից հեռացել է «Mortal Konbat» սերիալի դերասան Քարի-Հիրոյուկի Տագավան Հայաստանում հիմնավորված է անորակ քաղաքական մշակույթը, մի բան, որ էդպես էլ չի ստացվում փոխել. Աննա ԿոստանյանՀայաստանը մտնում է նոր ռեպրեսիվ փուլ, որտեղ ազգային ինստիտուտները և հանրային հեղինակությունը դառնում են իշխանության վերարտադրության թիրախ․ Սուրենյանց Ռուբլին թանկացել է․ փոխարժեքն՝ այսօր Օրվա աղոթք Այն մասին, թե ինչպես է գործող վարչախումբը փաստացի կրճատում բանակը, և երկիրը անպաշտպան թողնում հնարավոր նոր թշնամական ագրեսիայի առաջ. Ա. ՉալաբյանԱրտակարգ դեպք՝ Արմավիրի մարզում․ հրշեջներին հաջողվել է կանխել Բամբակաշատ գյուղի տներից մեկում առաջացած կրակի տարածումը Սրբուհի Գալյանը դեկտեմբերի 15-19-ը կգործուղվի ԿատարԲեքսթեյջ լուսանկարներ «Մարդամեկը» սիթքոմի նկարահանման հրապարակից Մեր խնդիրն այժմ Ռուսաստանում կայացած հանդիպման ժամանակ հնչածի մասին ամբողջական տեղեկատվություն ստանալն է. Զելենսկի Ռուանդայի և Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության միջև խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումը պատմական պահ է. Թրամփ Բռնցքամարտի ԱԱ․ 3 հայ բռնցքամարտիկ սկեցին հաղթանակով Visa-ն կսկսի գործել Սիրիայում Բաքվում «դատվող» Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության փաստաբանները խնդրել են արդարացնել նրանց Բեննու աստերոիդի նմուշներում հայտնաբերվել են խորհրդավոր «տիեզերական մաստակ» և կյանքի համար անհրաժեշտ շաքարներ Մհեր Ավետիսյանը Տավրիչեսկի պալատում հանդես է եկել «Հայրենական մեծ պատերազմը ԱՊՀ ժողովուրդների հավաքական հիշողության մեջ․ Հաղթանակի 80-ամյակին» նվիրված միջազգային կոնֆերանսումՊուտինն ասել է, թե ով է մեղավոր ԽՍՀՄ փլուզման համար 30-ամյա վարորդը «Ford»-ով վրաերթի է ենթարկել ամուսինների․ վերջինները տեղափոխվել են հիվանդանոց ՀՀ-ում հաշվառված տրանսպորտային միջոցներով ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտում կատարած օտարերկրացիները տուգանքը կվճարեն սահմանին Միրզոյանը Հադադի հետ է հանդիպել Իսպանիան, Նիդերլանդները և Իռլանդիան կբոյկոտեն «Եվրատեսիլը» Իսրայելի պատճառով ԱԱ. Արարատ Հարությունյանը մեկնարկեց հաղթանակով Հայաստանն ու Պորտուգալիան պատրաստ են խորացնել քաղաքական և տնտեսական կապերը Վրաստանը ՌԴ քաղաքացիներից բժշկական ապահովագրություն կպահանջի՝ երկիր մուտք գործելու համար Պուտինը` ԽՍՀՄ վերականգնման մասին «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժումը՝ Վայոց Ձորում․ մարզում բացվեցին շարժման երկու գրասենյակներԸնդունվել է «Կենդանիների նկատմամբ պատասխանատու վերաբերմունքի մասին» օրենքի նախագիծը. ինչ է այն նախատեսում Արտառոց դեպք Երևանում․ տղամարդ է դանակահարվել, կասկածյալը վիրավորի կինն է «Hyundai Elantra»-ն վերածվել է մոխրակույտի, իսկ «Mercedes»-ը դարձել է ոչ շահագործելի Ադրբեջանն ակնկալում է, որ 2026 թվականին Հայաստանի հետ խաղաղության համաձայնագիրը կստորագրվի․ Ամիրբեկով Որևէ մեկին չփոխանցե՛լ անձնական կամ բանկային տվյալներ․ ԿԲ-ն զգուշացնում է Ձյուն կտեղա՞․ ինչ եղանակ սպասել դեկտեմբերի 5-ից 8-ը