Երևան, 05.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Գիտնականները 60 տարի առաջ կորցրած համակարգչային ծածկագրից վերակենդանացրել են աշխարհի առաջին չաթբոտը

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Գիտնականները վերականգնել են աշխարհի առաջին չաթ-բոտը` ELIZA-ն, վաղուց մոռացված համակարգչային կոդից, և այն դեռ լավ է աշխատում, հաղորդում է Live Science-ը:

Օգտագործելով MIT-ի արխիվների փոշոտ տպագրությունները՝ այս «ծրագրային հնագետները» հայտնաբերել են հնացած ծածկագիրը, որը կորել էր 60 տարի և այն կյանքի կոչել:

ELIZA-ն մշակվել է 1960-ականներին MIT-ի պրոֆեսոր Ջոզեֆ Վեյզենբաումի կողմից և անվանվել է Էլիզա Դուլիթլի անունով՝ Պիգմալիոն պիեսի գլխավոր հերոսուհու։

Որպես լեզվական մոդել, որի հետ օգտատերը կարող էր փոխազդել, ELIZA-ն զգալի ազդեցություն ունեցավ ժամանակակից արհեստական ​​ինտելեկտի (AI) վրա, գրում են հետազոտողները arXiv նախնական տպագրության տվյալների բազայում հրապարակված հոդվածում:

ELIZA-ի համար գրված DOCTOR սցենարը ծրագրավորվել էր հարցերին պատասխանելու համար, ինչպես հոգեթերապևտը:

ELIZA չաթբոտը կյանքի կոչելը դժվար էր: Այն պահանջում էր մաքրել և կարգաբերել կոդը, ինչպես նաև ստեղծել էմուլյատոր, որը մոտ էր 1960-ականներին ELIZA-ի համակարգչին: Վերակառուցելով կոդը՝ հետազոտողների թիմը դեկտեմբերի 21-ին 60 տարվա մեջ առաջին անգամ գործարկեց ELIZA-ն:

«Դա գործի դնելով՝ մենք ցույց տվեցինք, որ սա իսկապես ELIZA-ի իրական գծի մի մասն է, և որ այն ոչ միայն աշխատում է, այլև շատ լավ է աշխատում», - ասում է հետազոտության համահեղինակ Ջեֆ Շրագերը:

Սակայն գիտնականների թիմը կոդի մեջ նաև սխալ է հայտնաբերել, որը նրանք որոշել են չշտկել: «Դա կկործանի արտեֆակտի իսկությունը», - բացատրեց Շրագերը, «կարծես մենք ուղղեցինք բնօրինակ Մոնա Լիզայի սխալը»: Ծրագիրը խափանում է, եթե օգտատերը մուտքագրի այնպիսի թիվ, ինչպիսին է «Այսօր դուք ունեք 999», գրում են հետազոտության հեղինակները։

«Չնայած ELIZA-ն ընկալվում էր որպես մարդ-համակարգիչ հաղորդակցության հետազոտական ​​հարթակ, այն ժամանակ այն այնքան նոր էր, որ նրա «չաթբոտի» բնույթը գերակայում էր իր հետազոտական ​​նպատակներից», - ասում է Շրագերը:

 Հետևեք մեզ՝ այստեղ

Եվրամիության արևային հզորությունները հինգ տարում կրկնապատկվելու են Արշակ Սրբազանը կալանավորվեց 2 ամսով Խաղաղության պատրանք․ Փաշինյանի խոստումներն ու մեր իրականությունըՔաղբանտարկյալ տերմինը Արշակ սրբազանի նկատմամբ այնքան էլ կիրառելի չէ Ադրբեջանական մշակութային ժառանգության վերականգնումն ու պաշտպանությունը Հայաստանում մեր ժողովրդի օրինական պահանջն է. Ալիև Ռուսներին այլևս թույլ չեն տա մուտք գործել Վրաստան առանց այս փաստաթղթիԱդրբեջանցիները վնաuել են Արցախում գտնվող 17-րդ դարի Սուրբ Ամենափրկիչ Վանքը Վաշինգտոնյան հուշագրի իրական գինն ու Հայաստանի համար աճող վտանգները Փաշինյանի իշխանությունն ուժեղացնում է ճնշումը եկեղեցու վրա Բլոգերը թաղված է գտնվել անտառում. ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՆԵՐՖասթ Բանկը վերանորոգել է Կապանի թատրոնի ենթակառուցվածքներն ու մուտքըԱրմավիրում «Mitsubishi Pajero»-ն վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին Օդի ջերմաստիճանը կնվազի 2-5 աստիճանով 75 տարեկանում կյանքից հեռացել է «Mortal Konbat» սերիալի դերասան Քարի-Հիրոյուկի Տագավան Հայաստանում հիմնավորված է անորակ քաղաքական մշակույթը, մի բան, որ էդպես էլ չի ստացվում փոխել. Աննա ԿոստանյանՀայաստանը մտնում է նոր ռեպրեսիվ փուլ, որտեղ ազգային ինստիտուտները և հանրային հեղինակությունը դառնում են իշխանության վերարտադրության թիրախ․ Սուրենյանց Ռուբլին թանկացել է․ փոխարժեքն՝ այսօր Օրվա աղոթք Այն մասին, թե ինչպես է գործող վարչախումբը փաստացի կրճատում բանակը, և երկիրը անպաշտպան թողնում հնարավոր նոր թշնամական ագրեսիայի առաջ. Ա. ՉալաբյանԱրտակարգ դեպք՝ Արմավիրի մարզում․ հրշեջներին հաջողվել է կանխել Բամբակաշատ գյուղի տներից մեկում առաջացած կրակի տարածումը Սրբուհի Գալյանը դեկտեմբերի 15-19-ը կգործուղվի ԿատարԲեքսթեյջ լուսանկարներ «Մարդամեկը» սիթքոմի նկարահանման հրապարակից Մեր խնդիրն այժմ Ռուսաստանում կայացած հանդիպման ժամանակ հնչածի մասին ամբողջական տեղեկատվություն ստանալն է. Զելենսկի Ռուանդայի և Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության միջև խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումը պատմական պահ է. Թրամփ Բռնցքամարտի ԱԱ․ 3 հայ բռնցքամարտիկ սկեցին հաղթանակով Visa-ն կսկսի գործել Սիրիայում Բաքվում «դատվող» Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության փաստաբանները խնդրել են արդարացնել նրանց Բեննու աստերոիդի նմուշներում հայտնաբերվել են խորհրդավոր «տիեզերական մաստակ» և կյանքի համար անհրաժեշտ շաքարներ Մհեր Ավետիսյանը Տավրիչեսկի պալատում հանդես է եկել «Հայրենական մեծ պատերազմը ԱՊՀ ժողովուրդների հավաքական հիշողության մեջ․ Հաղթանակի 80-ամյակին» նվիրված միջազգային կոնֆերանսումՊուտինն ասել է, թե ով է մեղավոր ԽՍՀՄ փլուզման համար 30-ամյա վարորդը «Ford»-ով վրաերթի է ենթարկել ամուսինների․ վերջինները տեղափոխվել են հիվանդանոց ՀՀ-ում հաշվառված տրանսպորտային միջոցներով ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտում կատարած օտարերկրացիները տուգանքը կվճարեն սահմանին Միրզոյանը Հադադի հետ է հանդիպել Իսպանիան, Նիդերլանդները և Իռլանդիան կբոյկոտեն «Եվրատեսիլը» Իսրայելի պատճառով ԱԱ. Արարատ Հարությունյանը մեկնարկեց հաղթանակով Հայաստանն ու Պորտուգալիան պատրաստ են խորացնել քաղաքական և տնտեսական կապերը Վրաստանը ՌԴ քաղաքացիներից բժշկական ապահովագրություն կպահանջի՝ երկիր մուտք գործելու համար Պուտինը` ԽՍՀՄ վերականգնման մասին «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժումը՝ Վայոց Ձորում․ մարզում բացվեցին շարժման երկու գրասենյակներԸնդունվել է «Կենդանիների նկատմամբ պատասխանատու վերաբերմունքի մասին» օրենքի նախագիծը. ինչ է այն նախատեսում Արտառոց դեպք Երևանում․ տղամարդ է դանակահարվել, կասկածյալը վիրավորի կինն է «Hyundai Elantra»-ն վերածվել է մոխրակույտի, իսկ «Mercedes»-ը դարձել է ոչ շահագործելի Ադրբեջանն ակնկալում է, որ 2026 թվականին Հայաստանի հետ խաղաղության համաձայնագիրը կստորագրվի․ Ամիրբեկով Որևէ մեկին չփոխանցե՛լ անձնական կամ բանկային տվյալներ․ ԿԲ-ն զգուշացնում է Ձյուն կտեղա՞․ ինչ եղանակ սպասել դեկտեմբերի 5-ից 8-ը Հայաստանի և Թուրքիայի միջև սահմանի ամբողջական բացումը «ԹՐԻՓ ուղուց» հետո հաջորդ կարևոր օղակն է, որը կամբողջացնի տարածաշրջանի վերափոխման գործընթացը․ Միրզոյան Պետության կողմից տներ կառուցելն ու արցախցիներին տրամադրելն ամենաճիշտ տարբերակն է․ Արցախի ՄԻՊ Սպիտակի «Cloud Dancer» երանգը հայտարարվել է 2026 թվականի տարվա գույն Թբիլիսին աջակցում է Երևանի և Բաքվի միջև խաղաղությանը. Վրաստանի ԱԳ նախարար ՊԵԿ նախագահ Էդուարդ Հակոբյանի անունով WhatsApp հավելվածում ստեղծվել են կեղծ օգտահաշիվներ