Մարսի ջրի առեղծվածը. գիտնականները բացահայտում են հնագույն ջրային ցիկլը

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Օսթինի Տեխասի համալսարանի գիտնականները կարևոր բացահայտում են կատարել, որը լույս է սփռում Մարսի հնագույն ջրային ցիկլի վրա: Նրանց հետազոտությունը, որը հրապարակվել է Geophysical Research Letters ամսագրում, ցույց է տալիս, որ միլիարդավոր տարիներ առաջ Կարմիր մոլորակի վրա ջուրը ներթափանցում էր ընդերք տասնյակ անգամ ավելի դանդաղ, քան Երկրի վրա՝ ձևավորելով ընդարձակ ստորգետնյա ջրամբարներ: Այս բացահայտումը բացատրում է, թե ինչու Մարսը վերածվեց չոր անապատի:

Ինչպե՞ս էր աշխատում Մարսի ջրային ցիկլը

Հետազոտողների ստեղծած համակարգչային մոդելը ցույց է տալիս, որ 3–4 միլիարդ տարի առաջ Մարսի վրա ջուրը խորքային ջրաշերտեր էր ներթափանցում 50–200 տարվա ընթացքում: Ի համեմատություն, Երկրի վրա նման գործընթացները տևում են ընդամենը մի քանի օր: Ներթափանցման այս դանդաղ տեմպը հանգեցրեց նրան, որ ջրի զգալի մասը «փակվեց» մոլորակի ընդերքում:

Գիտնականների գնահատմամբ, ստորգետնյա ջրի ընդհանուր ծավալը կարող էր ծածկել Մարսի ամբողջ մակերեսը մոտ 90 մետր հաստությամբ շերտով: Սակայն, ի տարբերություն Երկրի, որտեղ ջուրը ակտիվորեն վերադառնում է մթնոլորտ գոլորշիացման և տեղումների միջոցով, Մարսի վրա այս շրջապտույտը խիստ սահմանափակ էր: Խոնավությունը կա՛մ մնում էր ընդերքում, կա՛մ գոլորշիանում էր տիեզերք՝ մոլորակի թույլ մթնոլորտի պատճառով:

Ինչու՞ Մարսը չորացավ

Մոդելը բացատրում է Կարմիր մոլորակի մակերեսի արագ չորացումը: Քանի որ ընդերք ներթափանցած ջուրը գրեթե չէր վերադառնում մթնոլորտ, գոլորշիացման և տեղումների գործընթացները նվազագույն էին: Սա խաթարեց ջրային ցիկլը՝ Մարսը դարձնելով անպիտան գետերի, լճերի և օվկիանոսների պահպանման համար, որոնք, ենթադրաբար, գոյություն են ունեցել հեռավոր անցյալում:

Հետազոտությունների հեռանկարներ

Այս բացահայտումը ոչ միայն բացահայտում է Մարսի չորության պատճառը, այլև հույս է տալիս թաքնված ջրային ռեսուրսների հայտնաբերման համար: Միլիարդավոր տարիներ առաջ ձևավորված ստորգետնյա ջրամբարները կարող են պահպանել զգալի քանակությամբ ջուր՝ սառույցի կամ հեղուկի տեսքով: Սա նոր հնարավորություններ է բացում ապագա առաքելությունների համար, որոնք ուղղված են կյանքի հետքերի կամ գաղութացման համար ռեսուրսների որոնմանը:

Գիտության և տիեզերագնացության համար նշանակությունը

Հետազոտությունը հաստատում է, որ անցյալում Մարսը եղել է շատ ավելի խոնավ մոլորակ, քան այսօր, սակայն նրա յուրահատուկ ջրային ցիկլը հանգեցրել է մակերեսային ջրերի կորստի: Այս գործընթացների հասկանալը օգնում է գիտնականներին ավելի լավ վերակառուցել Կարմիր մոլորակի պատմությունը և գնահատել կյանքը պահպանելու նրա ներուժը: Բացի այդ, ստորգետնյա ջրային պաշարների մասին գիտելիքները կարող են առանցքային դառնալ ապագա արշավախմբերի և Մարսի վրա բազաների կառուցման պլանավորման համար:

Հետևեք մեզ՝ այստեղ