Կեղծավորության և բազմերեսության չափանիշներ. «Փաստ»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ 22 Հուլիս, 2025 10:04

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Միջազգային հարաբերությունների առանցքում գտնվող բարձրագույն արժեքները, որոնք պետք է լինեին համընդհանուր և համապարփակ կիրառման ենթակա, հաճախ վերածվում են ճկուն գործիքների՝ աշխարհաքաղաքական ազդեցության գոտիներն ընդլայնելու, մրցակիցներին ճնշելու և սեփական ռազմավարական շահերն առաջ տանելու համար։

Երկակի (բազմակի) չափանիշների կիրառման դասական օրինակներից է Եվրամիության, Եվրախորհրդարանի ու միջազգային այլ կառույցների արձագանքները մարդու իրավունքների, ժողովրդավարական սկզբունքների խախտումներին՝ կախված խախտումն իրականացնող պետության աշխարհաքաղաքական կշռից և նրա հետ ունեցած հարաբերություններից։ Եկեք դիտարկենք Հարավային Կովկասի երկրներում ստեղծված իրավիճակի հետ կապված արևմտյան արձագանքները։

Եվրոպական խորհրդարանը հուլիսի 19ին սոցիալական X-ի իր էջում կատարված գրառման մեջ նշել է, որ «Վրաստանը չի կարող միանալ ԵՄ-ին, մինչև նրա կառավարությունը չփոխի իր ավտորիտար կուրսը», ապա հավելել, որ իրենք չեն ճանաչում Վրաստանի ներկայիս կառավարությանը, և «Վրաստանի՝ ԵՄ ուղին փաստացի կասեցված է մինչև արդար ընտրությունների անցկացումը»։

Հետաքրքիր է, թե ինչո՞ւ է Եվրամիությունը Վրաստանում իշխանական համակարգն անվանում ավտորիտար։ Միգուցե նրա համա՞ր, որ վրացական իշխանություններն իրենց երկրի շահերն են սպասարկում, փորձում են բալանսավորել իրենց հարաբերությունները, զարգացնել տնտեսությունը ու չեն պարում Արևմուտքի դուդուկի տակ։ Իսկ եթե, օրինակ՝ Վրաստանը երկրորդ ճակատ բացեր Ռուսաստանի դեմ ու հազարավոր զոհեր տար, Եվրամիության համար իսկույն ժողովրդավարական կդառնար։ Միգուցե նաև նրա համար է Վրաստանը «բռնատիրություն» որակվում, որ Վրաստանի կառավարությունը հանդես է գալիս իրենց ազգային արժեհամակարգի պաշտպանության դիրքերից ու կանգնած է վրացական Եկեղեցու թիկունքին։ Իսկ եթե ազգային արժեհամակարգի, Եկեղեցու դեմ հարձակումներ սկսվեին, ապա եվրոպական կառույցները կարձանագրեին, որ վրացական իշխանություններն էական առաջընթաց են արձանագրել ժողովրդավարության կայացման գործում։

Տեսեք, Հայաստանի իշխանությունների՝ ակնհայտ հակաժողովրդավական քայլերի մասով եվրոպական կառույցները չեն էլ ցանկանում անգամ որևէ ձայն հանել։ Փաշինյանի իշխանության օրոք մեր երկրում արդեն օրինաչափ երևույթ է դարձել, որ ցանկացած մարդ, ով հարցազրույց է տալիս կամ սոցցանցերում գրառում է կատարում՝ իր անհամաձայնությունը հայտնելով և քննադատելով իշխանությունների վարած քաղաքականությունը, իսկույն հայտնվում է քրեական հետապնդումների տիրույթում։ Ընդդիմությունն անընդհատ ճնշումների ու թիրախավորման ներքո է։ Նիկոլ Փաշինյանը, իրավապահ մահակը ձեռքը վերցրած, տարվել է ընդդիմադիրներին «չեզոքացնելու» գործով այն պարագայում, երբ ընտրություններին մեկ տարուց էլ քիչ ժամանակ է մնացել։ Սա ուղղակի աննախադեպ երևույթ է, որը հակասում է համընդհանուր ժողովրդավարական սկզբունքներին և Եվրամիության որդեգրած սկզբունքներին։ Բայց եվրոպացիները ոչ միայն չեն դատապարտում Փաշինյանի գործողությունները, այլև իրենց լռությամբ և ՀՀ իշխանությունների «ժողովրդավարական» նախաձեռնությունները ողջունելով՝ խրախուսում են դրանք։

Նույնպիսի պարագայի հետ գործ ունենք նաև Փաշինյանի կողմից Եկեղեցու գործերին միջամտելու դեպքում։ Կրոնական ազատության և Եկեղեցու ու պետության տարանջատման մասին «լեկցիաներ» կարդացող ու խորհուրդներ տվող եվրոպական կառույցները չտեսնելու են տալիս այն, ինչ տեղի է ունենում։ Կարծես թե ամեն ինչ իր հունով գնում է։ Հնարավոր է՝ իրենց հենց այդպես էլ պետք է, ու իրենց իմացությամբ և ցանկությամբ է այդ ամենը արվում:

Ինչ վերաբերում է Ադրբեջանին, ապա Եվրոպան փաստացի քարտ բլանշ է տվել այս երկրի իշխանություններին։ Ադրբեջանը, Արցախի նկատմամբ ագրեսիվ հարձակումներ նախաձեռնելով, իրագործեց պատերազմական ու ցեղասպանական հանցագործություններ՝ հայաթափելով ամբողջ Արցախը, սակայն ԵՄ-ում ոչ միայն չեն նկատում դա, այլև շարունակում են Ալիևին դիտարկել որպես «վստահելի գործընկեր»։ Հանուն ճշմարտության՝ պետք է նշել, որ Արցախի հետ կապված Եվրոպայից մի քանի կոչեր ու դատապարտող հայտարարություններ հնչեցին, որոնք, սակայն, ընդամենը ձևական բնույթ ունեին ու այդպես էլ մնացին հայտարարությունների մակարդակում։ Իսկ իրականում ԵՄ-ում սկսեցին ավելի շատ գնահատել Ադրբեջանին ու ավելացնել այդ երկրից գազի ներկրումները։

Եվրոպայում չեն ցանկանում անգամ կոշտ գնահատական հնչեցնել Ադրբեջանում բռնապետական ու հակաժողովրդավարական ռեժիմի ծայրահեղ դրսևորումների հետ կապված, երբ Ալիևն ընդհանրապես թքած ունի ժողովրդավարության վրա էլ, մարդու իրավունքների վրա էլ, իսկ միջազգային իրավունքն էլ սարքել է ոտքերը սրբելու շոր։ Ալիևի ռեժիմի «արժեքները» հիմնված են փողի ու կաշառքի վրա։ Այս ամենով հանդերձ (գուցե հենց դրա «շնորհիվ») Ադրբեջանը պատժամիջոցների չի ենթարկվում։ Ավելին՝ Արևմուտքից չեն զլանում անգամ խրախուսել Ալիևին՝ հատկապես այն դեպքում, երբ նա սկսում է հակառուսական քայլեր ձեռնարկել։