Երևան, 19.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Ամենախոր ծովային կենդանի համայնքը հայտնաբերվել է Մարիանյան իջվածքում՝ 10 կմ խորության վրա

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Չինական «Fendouzhe» բաթիսկաֆը բեկումնային հայտնագործություն է կատարել՝ արձանագրելով կենդանի օրգանիզմների եզակի համայնք Երկրի ամենախոր կետում՝ Մարիանյան իջվածքում, մոտ 10 կիլոմետր խորության վրա: Սա պատմության մեջ առաջին անգամ է, երբ նման ծայրահեղ խորության վրա կենսաբանական համայնք է հայտնաբերվել, ինչի մասին հաղորդվում է Nature ամսագրում:

Ի՞նչ են հայտնաբերել գիտնականները

Խաղաղ օվկիանոսի արևմտյան մասում անցկացված արշավախմբի ընթացքում «Fendouzhe»-ը բացահայտել է համայնք, որը բաղկացած է խողովակաձև որդերից, խեցգետնակերպերից, ծովային վարունգներից, խեցիավորներից և այլ անողնաշարավորներից: Այս օրգանիզմները գոյատևում են պայմաններում, որոնք նախկինում համարվում էին գրեթե անհամատեղելի կյանքի հետ՝ լիակատար խավար, 1-2 °C ջերմաստիճան և 1000 անգամ ավելի բարձր ճնշում, քան մակերևույթին է:

Նրանց գոյատևման բանալին քիմիոսինթեզն է: Ի տարբերություն ֆոտոսինթեզի, որն օգտագործում է արևի լույսը, այս կենդանիները էներգիա են ստանում քիմիական նյութերից, ինչպիսիք են մեթանը և ծծմբաջրածինը, որոնք արտանետվում են ծովի հատակի ճեղքերից: Այս հայտնագործությունը հաստատում է, որ կյանքը կարող է ծաղկել նույնիսկ ամենադաժան պայմաններում, որտեղ լույսը բացակայում է, և օրգանական նյութերի հասանելիությունը նվազագույն է:

Ինչպե՞ս է անցել արշավախումբը

«Fendouzhe» բաթիսկաֆը 23 սուզում է կատարել Մարիանյան իջվածքում, որի ամենախոր կետը՝ Չելենջերի անդունդը, հասնում է 10,984 մետրի: Նավի վրա գտնվող գիտնականները հավաքել են նմուշներ և տվյալներ հետագա հետազոտությունների համար: Սարքը հագեցած է առաջադեմ տեսախցիկներով և գործիքներով, որոնք հնարավորություն են տվել արձանագրել կյանքը խորություններում, որոնք նախկինում համարվում էին գրեթե ստերիլ:

Հետազոտողները նշում են, որ նման քիմիոսինթետիկ համայնքները կարող են շատ ավելի տարածված լինել, քան ենթադրվում էր: Հավանաբար, նման էկոհամակարգեր գոյություն ունեն նաև այլ խոր ծովային իջվածքներում, ինչպիսիք են Տոնգայի կամ Քերմադեքի իջվածքները, ինչը հետագա հետազոտություններ է պահանջում:

Հայտնագործության նշանակությունը

10 կմ խորության վրա համայնքի հայտնաբերումը փոխում է Երկրի վրա կյանքի սահմանների մասին պատկերացումները: Գիտնականները ընդգծում են մի քանի կարևոր եզրակացություններ.

  • Հարմարվողականություն ծայրահեղ պայմաններին. Մարիանյան իջվածքի օրգանիզմները ցույց են տալիս անհավանական դիմացկունություն՝ ընդլայնելով կենսաբանական հնարավորությունների մասին պատկերացումները:
  • Արտերկրային կյանքի անալոգներ. Քիմիոսինթետիկ էկոհամակարգերը նման են նրանց, որոնք կարող են գոյություն ունենալ Յուպիտերի (Եվրոպա) կամ Սատուրնի (Էնցելադ) արբանյակներում, որտեղ սառցե ընդերքի տակ ենթադրվում են օվկիանոսներ՝ քիմիական էներգիայի աղբյուրներով:
  • Էկոլոգիական նշանակություն. Խոր ծովային համայնքները կարող են կարևոր դեր խաղալ օվկիանոսում նյութերի շրջապտույտում՝ ազդելով գլոբալ բիոգեոքիմիական գործընթացների վրա:

Հետազոտությունների հեռանկարներ

Հայտնագործությունը նոր հարցեր է բարձրացնում խոր ծովային էկոհամակարգերի տարածվածության մասին: Գիտնականները պլանավորում են ուսումնասիրել, թե ինչպես են այս օրգանիզմները փոխգործակցում միմյանց և շրջակա միջավայրի հետ, ինչպես նաև հետազոտել նրանց հարմարվողականության գենետիկ մեխանիզմները: «Fendouzhe»-ի կողմից հավաքված տվյալները կվերլուծվեն լաբորատորիաներում՝ բացահայտելու քիմիոսինթեզի հիմքում ընկած կենսաքիմիական գործընթացները:

Բացի այդ, հայտնագործությունն ընդգծում է խոր ծովային էկոհամակարգերի պահպանման կարևորությունը, որոնք կարող են խոցելի լինել ռեսուրսների արդյունահանման կամ կլիմայի փոփոխության նկատմամբ: Հետազոտողները հույս ունեն, որ հետագա արշավախմբերը կընդլայնեն գիտելիքները ծայրահեղ պայմաններում կյանքի և դրա ներուժի մասին Երկրից դուրս:

Ամփոփում

Մարիանյան իջվածքում 10 կմ խորության վրա կենդանի օրգանիզմների ամենախոր համայնքի հայտնաբերումը պատմական իրադարձություն է, որը հաստատում է կյանքի անհավանական դիմացկունությունը: Խողովակաձև որդերը, խեցիավորները և խեցգետնակերպերը, որոնք օգտագործում են քիմիոսինթեզը, բացում են նոր հորիզոններ գիտության համար՝ կենսաբանությունից մինչև աստղակենսաբանություն: «Fendouzhe» բաթիսկաֆի արշավախումբը ցույց է տվել, որ նույնիսկ մոլորակի ամենադաժան անկյունները կարող են լի լինել կյանքով, իսկ հետագա հետազոտությունները կարող են բացահայտել օվկիանոսի խորքերի և, հնարավոր է, տիեզերքի էլ ավելի շատ գաղտնիքներ:

Հետևեք մեզ՝ այստեղ

ՀՇՖ-ն ամփոփել է տարվա արդյունքները 36 ժամ ջուր չի լինելու դեկտեմբերի 23-ին, 24-ին և 25-ին Աշխարհի ամենահայտնի և հեղինակավոր պարբերականներից մեկն անդրադարձել է Հայաստանում կառուցվող Հիսուս Քրիստոսի՝ աշխարհում ամենաբարձր մոնումենտալ արձան-համալիրին․ Իվետա Տոնոյան ՆԱՏՕ-ն հայտարարել է, որ երկարատև պատերազմի համար դաշինքը բավականաչափ դիմացկուն չէ Ռուսաստանը պատրաստ է համագործակցել Եվրոպայի, Մեծ Բրիտանիայի և Միացյալ Նահանգների հետ․ Պուտին Փոքրիկ խմբակի առաջնորդի հրահանգով տարբեր կառույցներ խոշորացույցով քրքրում են Նարեկ Կարապետյանի «դոսյեն» ու ոչ մի բան չեն գտնում․ Մարիաննա ՂահրամանյանԹուրքիայում անհայտ անօդաչու թռչող սարք է վթարի ենթարկվել Ավտովթար՝ Շիրակի մարզում. կա տուժած Սարմեն Բաղդասարյանը նշանակվել է Լիբանանում Հայաստանի դեսպան ՊՍԺ-ի դարպասապահ Մատվեյ Սաֆոնովը կոտրվածք է ստացել Քննարկվել է Երևանում կայանալիք Հրաձգության մեծահասակների ԵԱ-ի կազմակերպմանը վերաբերող հարցեր Ոստիկանության նախկին պաշտոնատար անձը կաշառքի միջնորդության պատրվակով տարբեր անձանցից գումար է ստացել. քրեական վարույթով նախաքննությունն ավարտվել է Արմավիրի մարզի Փարաքար համայնքին կվերադարձվի 0.2 հա մակերեսով հողամաս Դոլարի փոխարժեքը կայուն է. Եվրոն էժանացել է Այդ 10-ը ապաշխարությամբ պիտի վերադառնան, Սուրբ Էջմիածին երկպառակության եկածներն ամոթահար կհեռանան. Հայր Ասողիկ ԿարապետյանԵրևանի ավտոբուսի վարորդները պարգևավճար կստանան Ջրային պարեկները 42-ամյա սևանցու մեքենայում 100 կգ-ից ավելի սիգ են հայտնաբերել Ինչպես են ծեծում Դոն ՊիպոյինՆոշպայի թաքնված վտանգներըԵրեք երեխաների հայրը հանկարծամահ է եղել կոկորդի ցավիցԱրտակ Սրբազան, ինքնամխիթարանքով մի զբաղվիր, քանի որ քո գործած հանցանքն աններելի է․Դավիթ Սարգսյան ԵԶԲ-ն նախատեսում է 2026 թվականին Հայաստանում ներդրումների ծավալը հասցնել 500 մլն դոլարիՀայաստանում մշակույթը զարգանում է խիստ անհավասար․ Մենուա ՍողոմոնյանԿոնվերս Բանկի և Visa-ի արշավի հաղթողներին են հանձնվել մրցանակները (տեսանյութ) Նախ, ուզում եմ ներողություն խնդրել ձեզանից․ ՊուտինՓաշինյանը՝ հանուն մի օլիգարխի շահերի Փաշինյանի թափանցիկ ակնարկները երկաթուղու զավթման մասին Հասարակական առողջացման պրոցեսը. նոր իրականությունՏարեցներին դարձրել են փորձադաշտ՝ ավելացնելով սթրեսն ու անորոշությունը․ Ցոլակ ԱկոպյանՔաղաքի կենտրոնից փորձել են 11-ամյա աղջկա առևանգելՉինաստանում արևային էլեկտրակայանը «արթնացրել է» անապատըՀայաստանի բուհերը՝ համաշխարհային քարտեզից դուրս․ Ատոմ ՄխիթարյանԻնչո՞ւ են ազատվում Շիրակի մարզպետիցՌուբեն, իրականում դու և քո թիմակիցները հովանավորում եք ռազմական հանցագործ թշնամու բանակը․ Մարուքյան Ucom-ի աջակցությամբ «Արևորդի» ՀԿ-ն իրականացնում է «Խելացի թռչնադիտարկում» կրթական ծրագիրը Հովնան Սրբազան, բա որ Արցախի տեսիլքը չես ուզում կորցնել, ի՞նչ գործ ունես արցախուրացի և հայրենուրացի «սրտի եպիսկոպոսապետի» պաշտոնում. Դավիթ ՍարգսյանԻ՞նչ հանգամանքներում է 97 համարի ավտոբուսը հայտնվել ձորում Աղքատության հաղթահարումը պետք է լինի գերակա նպատակ․ Ավետիք ՔերոբյանԱնուշավան Սրբազան, լսիր այս խոսքերդ, հիշիր ասածներդ, ու զզվիր ինքդ քեզնից. Դավիթ ՍարգսյանՀայտնի են «Նոայի» հավանական մրցակիցները և խաղերի օրերը Բա քե՞զ դրսից ու ներսից ինչքան գումար են տվել Հայրապետին, եկեղեցին ու հայրենիքդ ուրանալու համար, տիրադա´վ․ Դավիթ ՍարգսյանԳևորգ Սրբազան, վեց ամիս առաջ սրտապատառ գոռգոռում էիր Մայր Աթոռի պատերի տակ. Դավիթ ՍարգսյանԶինված բանդա թե՞ ԱԱԾ, ո՞վ պետք է պատասխան տա․ ՄարուքյանՄարզին քաջատեղյակ, բնակիչների հոգսերը կիսող Կարապետյաններն անտարբեր չմնացին խնդրինԱյն մասին, թե ինչու ձախողված քաղաքական գաճաճը որևէ իրավունք չունի խոսել հայոց արքաների անունից. ՉալաբյանԳործող իշխանության գրոհը եկեղեցու դեմ՝ որպես համակարգված ծրագրի մասԵկեղեցուց հետո՝ պետությունը. ո՞րն է հաջորդ թիրախըԻ տարբերություն գործող ռեժիմի` ատելnւթյան և բախnւմներ հրահրող խոսույթի, Կաթողիկոսի խոսքը կառուցված էր հայրենիքի շուրջ համախմբվածության, հանդուրժողականության և սիրո մթնոլորտի վրա․ Աբրահամյան Եկեղեցու դեմ գրոհը որպես աշխարհաքաղաքական գործարքՌուբլին թանկացել է․ տարադրամն՝ այսօր