Երևան, 05.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Не такая уж тёмная материя? Загадочное вещество может оставлять красные и синие «отпечатки» на свете

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Тёмная материя, составляющая более 80% всей массы Вселенной, остаётся одной из величайших загадок космоса: она не излучает, не поглощает и не отражает свет, что делает её невидимой. Однако новое исследование учёных из Йоркского университета (Великобритания), опубликованное в журнале Physics Letters B, предполагает, что свет, проходящий через области, богатые тёмной материей, может приобретать едва уловимый оттенок — красный или синий, в зависимости от её типа. Об этом сообщает Space.com.

Цветные «отпечатки» света

Эффект настолько тонкий, что современные телескопы не могут его зафиксировать, но будущие сверхчувствительные обсерватории, такие как Европейский экстремально большой телескоп или телескоп Нэнси Грейс Роман от NASA, возможно, справятся. «Это необычный вопрос для науки, ведь все согласны, что тёмная материя — тёмная, — отметил соавтор исследования Михаил Башканов из Йоркского университета. — Но мы показали, что даже самая тёмная материя может иметь цветной сигнатур».

Учёные сравнивают этот феномен с «правилом шести рукопожатий», где любые два человека на Земле связаны через цепочку не более чем из шести знакомых. Аналогично, тёмная материя, не взаимодействующая со светом напрямую, может делать это косвенно через «посредников», таких как бозон Хиггса — «частица Бога», отвечающая за массу других частиц. Это взаимодействие позволяет фотонам (частицам света) слегка рассеиваться на частицах тёмной материи, оставляя цветной или поляризационный «отпечаток».

Красный или синий: что расскажет о тёмной материи?

Расчёты Башканова и его команды — первые детальные оценки того, как сильно свет может рассеиваться на тёмной материи. Если она состоит из WIMP (Weakly Interacting Massive Particles), взаимодействующих через слабую ядерную силу, свет в богатых WIMP зонах теряет высокоэнергичные синие фотоны, приобретая красноватый оттенок. Если же тёмная материя взаимодействует только через гравитацию, рассеяние даёт лёгкий синий сдвиг. Эти эффекты микроскопичны, но не нулевые, и могут проявляться в плотных областях, таких как центры галактик или их скопления.

Такой «отпечаток» может слегка искажать спектр света от далёких объектов. Например, сияние галактики может казаться чуть краснее или синее в зависимости от типа тёмной материи на пути света. Это могло бы помочь учёным различать модели тёмной материи — WIMP или гравитационные — по цветовым сдвигам.

Почему это важно?

«Миллиарды тратятся на эксперименты по поиску WIMP, аксионов или тёмных фотонов, — говорит Башканов. — Наши результаты указывают, где и как искать в небе, что может сэкономить время». Обнаружение этих сдвигов потребует сверхточных телескопов и анализа света, прошедшего миллиарды световых лет. Если гипотеза подтвердится, это откроет новое окно для изучения тёмной материи, приблизив нас к разгадке одной из главных тайн космологии.

Вкратце...

Тёмная материя, невидимая для света, может оставлять красные или синие «отпечатки» на фотонах, проходящих через её плотные скопления. Это зависит от её типа: WIMP дают красный сдвиг, гравитационные частицы — синий. Эффект слабый, но будущие телескопы, такие как Roman, могут его уловить. Это новый путь к пониманию 80% массы Вселенной.

Ֆասթ Բանկը վերանորոգել է Կապանի թատրոնի ենթակառուցվածքներն ու մուտքըԱրմավիրում «Mitsubishi Pajero»-ն վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին Օդի ջերմաստիճանը կնվազի 2-5 աստիճանով 75 տարեկանում կյանքից հեռացել է «Mortal Konbat» սերիալի դերասան Քարի-Հիրոյուկի Տագավան Հայաստանում հիմնավորված է անորակ քաղաքական մշակույթը, մի բան, որ էդպես էլ չի ստացվում փոխել. Աննա ԿոստանյանՀայաստանը մտնում է նոր ռեպրեսիվ փուլ, որտեղ ազգային ինստիտուտները և հանրային հեղինակությունը դառնում են իշխանության վերարտադրության թիրախ․ Սուրենյանց Ռուբլին թանկացել է․ փոխարժեքն՝ այսօր Օրվա աղոթք Այն մասին, թե ինչպես է գործող վարչախումբը փաստացի կրճատում բանակը, և երկիրը անպաշտպան թողնում հնարավոր նոր թշնամական ագրեսիայի առաջ. Ա. ՉալաբյանԱրտակարգ դեպք՝ Արմավիրի մարզում․ հրշեջներին հաջողվել է կանխել Բամբակաշատ գյուղի տներից մեկում առաջացած կրակի տարածումը Սրբուհի Գալյանը դեկտեմբերի 15-19-ը կգործուղվի ԿատարԲեքսթեյջ լուսանկարներ «Մարդամեկը» սիթքոմի նկարահանման հրապարակից Մեր խնդիրն այժմ Ռուսաստանում կայացած հանդիպման ժամանակ հնչածի մասին ամբողջական տեղեկատվություն ստանալն է. Զելենսկի Ռուանդայի և Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության միջև խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումը պատմական պահ է. Թրամփ Բռնցքամարտի ԱԱ․ 3 հայ բռնցքամարտիկ սկեցին հաղթանակով Visa-ն կսկսի գործել Սիրիայում Բաքվում «դատվող» Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության փաստաբանները խնդրել են արդարացնել նրանց Բեննու աստերոիդի նմուշներում հայտնաբերվել են խորհրդավոր «տիեզերական մաստակ» և կյանքի համար անհրաժեշտ շաքարներ Մհեր Ավետիսյանը Տավրիչեսկի պալատում հանդես է եկել «Հայրենական մեծ պատերազմը ԱՊՀ ժողովուրդների հավաքական հիշողության մեջ․ Հաղթանակի 80-ամյակին» նվիրված միջազգային կոնֆերանսումՊուտինն ասել է, թե ով է մեղավոր ԽՍՀՄ փլուզման համար 30-ամյա վարորդը «Ford»-ով վրաերթի է ենթարկել ամուսինների․ վերջինները տեղափոխվել են հիվանդանոց ՀՀ-ում հաշվառված տրանսպորտային միջոցներով ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտում կատարած օտարերկրացիները տուգանքը կվճարեն սահմանին Միրզոյանը Հադադի հետ է հանդիպել Իսպանիան, Նիդերլանդները և Իռլանդիան կբոյկոտեն «Եվրատեսիլը» Իսրայելի պատճառով ԱԱ. Արարատ Հարությունյանը մեկնարկեց հաղթանակով Հայաստանն ու Պորտուգալիան պատրաստ են խորացնել քաղաքական և տնտեսական կապերը Վրաստանը ՌԴ քաղաքացիներից բժշկական ապահովագրություն կպահանջի՝ երկիր մուտք գործելու համար Պուտինը` ԽՍՀՄ վերականգնման մասին «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժումը՝ Վայոց Ձորում․ մարզում բացվեցին շարժման երկու գրասենյակներԸնդունվել է «Կենդանիների նկատմամբ պատասխանատու վերաբերմունքի մասին» օրենքի նախագիծը. ինչ է այն նախատեսում Արտառոց դեպք Երևանում․ տղամարդ է դանակահարվել, կասկածյալը վիրավորի կինն է «Hyundai Elantra»-ն վերածվել է մոխրակույտի, իսկ «Mercedes»-ը դարձել է ոչ շահագործելի Ադրբեջանն ակնկալում է, որ 2026 թվականին Հայաստանի հետ խաղաղության համաձայնագիրը կստորագրվի․ Ամիրբեկով Որևէ մեկին չփոխանցե՛լ անձնական կամ բանկային տվյալներ․ ԿԲ-ն զգուշացնում է Ձյուն կտեղա՞․ ինչ եղանակ սպասել դեկտեմբերի 5-ից 8-ը Հայաստանի և Թուրքիայի միջև սահմանի ամբողջական բացումը «ԹՐԻՓ ուղուց» հետո հաջորդ կարևոր օղակն է, որը կամբողջացնի տարածաշրջանի վերափոխման գործընթացը․ Միրզոյան Պետության կողմից տներ կառուցելն ու արցախցիներին տրամադրելն ամենաճիշտ տարբերակն է․ Արցախի ՄԻՊ Սպիտակի «Cloud Dancer» երանգը հայտարարվել է 2026 թվականի տարվա գույն Թբիլիսին աջակցում է Երևանի և Բաքվի միջև խաղաղությանը. Վրաստանի ԱԳ նախարար ՊԵԿ նախագահ Էդուարդ Հակոբյանի անունով WhatsApp հավելվածում ստեղծվել են կեղծ օգտահաշիվներ ԱԺ-ն հաստատել է Հայաստանի 2026 թվականի պետական բյուջեն Վեց տարվա ընթացքում առաջին անգամ երկնքում ձևավորվում է մոլորակների արեգակնային շքերթ Հաստատվել է արտադպրոցական հաստատությունների մանկավարժական աշխատողների կամավոր ատեստավորման ժամանակացույցը Անահիտ Մանասյանը ՄԹ դեսպանին է ներկայացրել ՄԻՊ աշխատանքի կարևոր ուղղությունները Արցախի ժողովրդի պայքարի երկու տարին. Արցախի Ազգային ժողովը հայտարարություն է տարածել Երևանում թալանել են շենքի բակում կայանված «Chevrolet Volt» մակնիշի ավտոմեքենա․ վնասը կազմել է 1 մլն Օնլայն վարկեր ձևակերպելու միջոցով առանձնապես խոշոր չափերի հափշտակություն կատարած անձը դատապարտվել է 4 տարի ժամկետով ազատազրկման Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն՝ Նալբանդյան փողոցում Սարգիս Փարսադանյանը որոնվում է որպես անհետ կորած Պուտինը ժամանել է Հնդկաստան․ ո՞վ է դիմավորել (տեսանյութ)