Երևան, 05.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Քաղցկեղը կանխել կարելի է․ բժիշկների խորհուրդներ, որոնք կարող են փրկել կյանքեր

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Քաղցկեղը մնում է 21-րդ դարի ամենածանր և տարածված հիվանդություններից մեկը։ Սակայն մասնագետները մեկ բան շեշտում են անընդհատ՝ այս հիվանդությունը միշտ չէ, որ դատավճիռ է։ Բժշկական առաջընթացը և առողջ կենսակերպը հնարավորություն են տալիս զգալիորեն նվազեցնել քաղցկեղի առաջացման վտանգը, իսկ որոշ դեպքերում՝ ամբողջությամբ կանխել այն։

 Առողջ սնունդ՝ առաջին պաշտպանական գիծը

Սննդակարգը քաղցկեղի դեմ պայքարի ամենաարդյունավետ գործիքներից է։ Բժիշկները խորհուրդ են տալիս նվազեցնել վերամշակված մսամթերքի, շաքարի և ճարպային սննդի քանակը՝ փոխարինելով դրանք բանջարեղենով, մրգերով և ամբողջական հացահատիկով։
«Մեր ամենօրյա ընտրությունները ձևավորում են մեր օրգանիզմի պաշտպանական կարողությունը», – ասում է սննդաբան Արփինե Գասպարյանը։ Նրա խոսքով՝ բջջանյութով հարուստ սնունդը նվազեցնում է հաստ աղիքի և ստամոքսի քաղցկեղի առաջացման ռիսկը։

 Ծխախոտի և ալկոհոլի հրաժարումը՝ պարզ, բայց վճռական քայլ

Համաշխարհային առողջապահական կազմակերպության (ՀԱԿ) տվյալներով՝ քաղցկեղի բոլոր դեպքերի շուրջ 30%-ը կապված է ծխախոտի օգտագործման հետ։ Ծխելը մեծացնում է ոչ միայն թոքերի, այլև բերանի խոռոչի, կոկորդի և միզապարկի քաղցկեղի վտանգը։
Ալկոհոլը նույնպես կարևոր ռիսկային գործոն է․ չափից շատ սպառումը վնասում է լյարդը և մեծացնում է կրծքագեղձի ու լյարդի քաղցկեղի հավանականությունը։

 Շարժումը օրգանիզմի բնական զենքն է

Ֆիզիկական ակտիվությունը նվազեցնում է ավելորդ քաշը, որը, իր հերթին, կապված է մի շարք քաղցկեղների զարգացման հետ։ Բժիշկները խորհուրդ են տալիս օրական առնվազն 30 րոպե քայլել, լողալ կամ կատարել թեթև մարզանք։
«Ամեն օր շարժվելը նույնքան կարևոր է, որքան առողջ սնվելը», – ընդգծում են օնկոլոգները։

Արևից պաշտպանվելը նույնպես կանխարգելում է

Մաշկի քաղցկեղի դեպքերը շարունակ աճում են ամբողջ աշխարհում։ Մասնագետները խորհուրդ են տալիս խուսափել արևի տակ երկար մնալուց, հատկապես կեսօրին, և միշտ օգտագործել արևապաշտպան քսուք SPF 30 և ավելի բարձր գործակցով։

Պարբերական զննումներ՝ կանխարգելման կարևոր պայման

Քաղցկեղի վաղ հայտնաբերումն էականորեն բարձրացնում է բուժման արդյունավետությունը։ Օրինակ՝ մոլեկուլային թեստավորումը կամ մոմոգրաֆիան կարող են հիվանդությունը բացահայտել այն փուլում, երբ դեռ լիովին բուժելի է։


Եզրակացություն․
Քաղցկեղի դեմ պայքարի ամենահզոր միջոցը սեփական առողջության նկատմամբ գիտակցված վերաբերմունքն է։ Առողջ սնունդ, շարժում, վատ սովորությունների բացառում և պարբերական բժշկական ստուգումներ — սա այն պարզ բանաձևն է, որը կարող է փրկել հազարավոր կյանքեր։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը։

Հետևեք մեզ՝ այստեղ

Քաղբանտարկյալ տերմինը Արշակ սրբազանի նկատմամբ այնքան էլ կիրառելի չէ Ադրբեջանական մշակութային ժառանգության վերականգնումն ու պաշտպանությունը Հայաստանում մեր ժողովրդի օրինական պահանջն է. Ալիև Ռուսներին այլևս թույլ չեն տա մուտք գործել Վրաստան առանց այս փաստաթղթիԱդրբեջանցիները վնաuել են Արցախում գտնվող 17-րդ դարի Սուրբ Ամենափրկիչ Վանքը Վաշինգտոնյան հուշագրի իրական գինն ու Հայաստանի համար աճող վտանգները Փաշինյանի իշխանությունն ուժեղացնում է ճնշումը եկեղեցու վրա Բլոգերը թաղված է գտնվել անտառում. ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՆԵՐՖասթ Բանկը վերանորոգել է Կապանի թատրոնի ենթակառուցվածքներն ու մուտքըԱրմավիրում «Mitsubishi Pajero»-ն վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին Օդի ջերմաստիճանը կնվազի 2-5 աստիճանով 75 տարեկանում կյանքից հեռացել է «Mortal Konbat» սերիալի դերասան Քարի-Հիրոյուկի Տագավան Հայաստանում հիմնավորված է անորակ քաղաքական մշակույթը, մի բան, որ էդպես էլ չի ստացվում փոխել. Աննա ԿոստանյանՀայաստանը մտնում է նոր ռեպրեսիվ փուլ, որտեղ ազգային ինստիտուտները և հանրային հեղինակությունը դառնում են իշխանության վերարտադրության թիրախ․ Սուրենյանց Ռուբլին թանկացել է․ փոխարժեքն՝ այսօր Օրվա աղոթք Այն մասին, թե ինչպես է գործող վարչախումբը փաստացի կրճատում բանակը, և երկիրը անպաշտպան թողնում հնարավոր նոր թշնամական ագրեսիայի առաջ. Ա. ՉալաբյանԱրտակարգ դեպք՝ Արմավիրի մարզում․ հրշեջներին հաջողվել է կանխել Բամբակաշատ գյուղի տներից մեկում առաջացած կրակի տարածումը Սրբուհի Գալյանը դեկտեմբերի 15-19-ը կգործուղվի ԿատարԲեքսթեյջ լուսանկարներ «Մարդամեկը» սիթքոմի նկարահանման հրապարակից Մեր խնդիրն այժմ Ռուսաստանում կայացած հանդիպման ժամանակ հնչածի մասին ամբողջական տեղեկատվություն ստանալն է. Զելենսկի Ռուանդայի և Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության միջև խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումը պատմական պահ է. Թրամփ Բռնցքամարտի ԱԱ․ 3 հայ բռնցքամարտիկ սկեցին հաղթանակով Visa-ն կսկսի գործել Սիրիայում Բաքվում «դատվող» Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության փաստաբանները խնդրել են արդարացնել նրանց Բեննու աստերոիդի նմուշներում հայտնաբերվել են խորհրդավոր «տիեզերական մաստակ» և կյանքի համար անհրաժեշտ շաքարներ Մհեր Ավետիսյանը Տավրիչեսկի պալատում հանդես է եկել «Հայրենական մեծ պատերազմը ԱՊՀ ժողովուրդների հավաքական հիշողության մեջ․ Հաղթանակի 80-ամյակին» նվիրված միջազգային կոնֆերանսումՊուտինն ասել է, թե ով է մեղավոր ԽՍՀՄ փլուզման համար 30-ամյա վարորդը «Ford»-ով վրաերթի է ենթարկել ամուսինների․ վերջինները տեղափոխվել են հիվանդանոց ՀՀ-ում հաշվառված տրանսպորտային միջոցներով ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտում կատարած օտարերկրացիները տուգանքը կվճարեն սահմանին Միրզոյանը Հադադի հետ է հանդիպել Իսպանիան, Նիդերլանդները և Իռլանդիան կբոյկոտեն «Եվրատեսիլը» Իսրայելի պատճառով ԱԱ. Արարատ Հարությունյանը մեկնարկեց հաղթանակով Հայաստանն ու Պորտուգալիան պատրաստ են խորացնել քաղաքական և տնտեսական կապերը Վրաստանը ՌԴ քաղաքացիներից բժշկական ապահովագրություն կպահանջի՝ երկիր մուտք գործելու համար Պուտինը` ԽՍՀՄ վերականգնման մասին «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժումը՝ Վայոց Ձորում․ մարզում բացվեցին շարժման երկու գրասենյակներԸնդունվել է «Կենդանիների նկատմամբ պատասխանատու վերաբերմունքի մասին» օրենքի նախագիծը. ինչ է այն նախատեսում Արտառոց դեպք Երևանում․ տղամարդ է դանակահարվել, կասկածյալը վիրավորի կինն է «Hyundai Elantra»-ն վերածվել է մոխրակույտի, իսկ «Mercedes»-ը դարձել է ոչ շահագործելի Ադրբեջանն ակնկալում է, որ 2026 թվականին Հայաստանի հետ խաղաղության համաձայնագիրը կստորագրվի․ Ամիրբեկով Որևէ մեկին չփոխանցե՛լ անձնական կամ բանկային տվյալներ․ ԿԲ-ն զգուշացնում է Ձյուն կտեղա՞․ ինչ եղանակ սպասել դեկտեմբերի 5-ից 8-ը Հայաստանի և Թուրքիայի միջև սահմանի ամբողջական բացումը «ԹՐԻՓ ուղուց» հետո հաջորդ կարևոր օղակն է, որը կամբողջացնի տարածաշրջանի վերափոխման գործընթացը․ Միրզոյան Պետության կողմից տներ կառուցելն ու արցախցիներին տրամադրելն ամենաճիշտ տարբերակն է․ Արցախի ՄԻՊ Սպիտակի «Cloud Dancer» երանգը հայտարարվել է 2026 թվականի տարվա գույն Թբիլիսին աջակցում է Երևանի և Բաքվի միջև խաղաղությանը. Վրաստանի ԱԳ նախարար ՊԵԿ նախագահ Էդուարդ Հակոբյանի անունով WhatsApp հավելվածում ստեղծվել են կեղծ օգտահաշիվներ ԱԺ-ն հաստատել է Հայաստանի 2026 թվականի պետական բյուջեն Վեց տարվա ընթացքում առաջին անգամ երկնքում ձևավորվում է մոլորակների արեգակնային շքերթ Հաստատվել է արտադպրոցական հաստատությունների մանկավարժական աշխատողների կամավոր ատեստավորման ժամանակացույցը