Երևան, 20.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Վեգանական սննդակարգը կարող է օգտակար լինել երեխաների համար, բայց կա մի խնդիր․ Հետազոտություն

ՖՈՏՈ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Նոր լայնածավալ հետազոտությունը ցույց է տվել, որ վեգետարիանական կամ վեգանական սննդակարգը կարող է օգտակար լինել երեխաների համար, սակայն նրանք ստիպված կլինեն հարստացված մթերքներ կամ հավելումներ օգտագործել՝ բոլոր անհրաժեշտ սննդարար նյութերը ստանալու համար:

Համաձայն Critical Reviews in Food Science and Nutrition ամսագրում հրապարակված ակնարկի՝ բուսական սննդակարգը կարող է երեխաներին առողջական որոշակի առավելություններ տալ, այդ թվում՝ սիրտ-անոթային համակարգի աշխատանքի ավելի բարենպաստ ցուցանիշներ՝ համեմատած մսակեր երեխաների հետ:

«Ստացված տվյալները վկայում են այն մասին, որ «լավ պլանավորված և անհրաժեշտության դեպքում՝ հավելումներով լրացված վեգետարիանական ու վեգանական սննդակարգը կարող է բավարարել սննդարար նյութերի պահանջարկը և նպաստել երեխաների առողջ աճին»,— հայտարարության մեջ նշել է ակնարկի առաջատար հեղինակ, Իտալիայի Ֆլորենցիայի համալսարանի հետազոտող Մոնիկա Դինուն:

Հետազոտողները նշում են, որ սա մինչ օրս երեխաների բուսական սննդակարգի վերաբերյալ ամենահամապարփակ ակնարկն է, հայտնում է Euronews-ը:

Նրանք վերլուծել են 18 երկրներից մոտ 49,000 երեխաների և դեռահասների տվյալներ՝ հետևելով նրանց սննդային սովորություններին, առողջական ցուցանիշներին, աճին և սնուցման վիճակին: Ընտրանքում ներառվել են վեգետերիաններ (նրանք, ովքեր օգտագործում են կաթնամթերք և ձու, բայց չեն ուտում միս, ձուկ կամ թռչնամիս), ինչպես նաև վեգաններ և ամենակերներ:

Վեգետարիան երեխաները, որպես կանոն, ավելի շատ բջջանյութ, երկաթ, ֆոլաթթու, վիտամին C և մագնեզիում են ստացել, քան ամենակերները, սակայն ստացել են ավելի քիչ էներգիա, սպիտակուց, ճարպ, վիտամին B12, վիտամին D և ցինկ:

Վեգանական սննդակարգերի վերաբերյալ տվյալներն ավելի քիչ են եղել, սակայն միտումները նման են եղել: Ինչպես ցույց է տվել ակնարկը, վեգան երեխաների մոտ հատկապես ցածր է եղել կալցիումի սպառման մակարդակը:

Հետազոտողների խոսքով՝ բուսական սննդակարգով սնվող երեխաներին կարող են անհրաժեշտ լինել հավելումներ կամ հարստացված մթերքներ՝ մի շարք առանցքային սննդարար նյութերի դեֆիցիտից խուսափելու համար։

«Կարևոր է, որ առանց հավելումների կամ հարստացված մթերքների օգտագործման վիտամին B12-ի մակարդակը չի հասել բավարար արժեքների, իսկ կալցիումի, յոդի և ցինկի սպառումը հաճախ հավասարվել է առաջարկվող միջակայքերի ստորին սահմանին»,— ասել է ակնարկի հեղինակներից մեկը՝ Նյու Յորքի համալսարանի (ԱՄՆ) դոցենտ Ժանետ Բիսլին։

Թե՛ վեգան, թե՛ վեգետարիան երեխաների մոտ սիրտ-անոթային առողջության ցուցանիշներն ավելի լավ են եղել, քան միս ուտողների մոտ։ Վեգետարիանները, որպես կանոն, եղել են մի փոքր ավելի ցածրահասակ և նիհարակազմ. նրանց մոտ գրանցվել են մարմնի զանգվածի ինդեքսի (ՄԶԻ), ճարպային զանգվածի և ոսկրային հյուսվածքի հանքային պարունակության ավելի ցածր ցուցանիշներ։

Նրանց մոտ ցածր է եղել նաև խոլեստերինի մակարդակը, ներառյալ ցածր խտության լիպոպրոտեինների (ՑԽԼ) խոլեստերինը՝ այսպես կոչված «վատ» կամ «ոչ առողջարար» խոլեստերինը, որը կարող է հանգեցնել զարկերակներում վահանիկների առաջացմանը:

Աշխատանքն ունի նաև սահմանափակումներ: Օրինակ՝ դժվար է ապացուցել, որ հենց երեխաների սննդակարգն է ուղղակիորեն առաջացրել նրանց առողջական ցուցանիշների տարբերությունները: Բուսական սննդակարգ ընտրող ընտանիքները կարող են տարբերվել միս ուտողներից իրենց սոցիալ-տնտեսական վիճակով կամ ապրելակերպով:

Հետազոտողները ծնողներին խորհուրդ են տալիս մանրակրկիտ պլանավորել երեխաների սնունդը, օրինակ՝ մանկաբույժների և դիետոլոգների աջակցությամբ:

Նրանք ասում են, որ ավելի շատ պաշտոնական ուղեցույցներ են անհրաժեշտ, որպեսզի բուսական սննդակարգին հետևող ընտանիքները կարողանան իրենց երեխաներին ապահովել աճի տարիներին անհրաժեշտ սննդանյութերով։

«Մենք հույս ունենք, որ այս արդյունքները ավելի հստակ ուղեցույցներ կտան ինչպես բուսական սննդակարգերի առավելությունների, այնպես էլ հնարավոր ռիսկերի վերաբերյալ՝ օգնելով ավելի մեծ թվով ծնողների, ովքեր նման սննդակարգ են ընտրում առողջական, էթիկական կամ բնապահպանական պատճառներով»,- ասել է Մոնիկա Դինուն:

Հետևեք մեզ՝ այստեղ

ԱՄՆ-ը առաջարկել է հանդիպում անցկացնել Ուկրաինայի, ԱՄՆ-ի, ՌԴ-ի եւ Եվրոպայի հետ. ԶելենսկիՌուսաստանի քաղաքացին Դուբայում դաժանաբար սպանել է ինքնաթիռի ուղեկցորդուհուն եւ վերադարձել հայրենիք«Մեր ձևով» շարժման համակարգող Նարեկ Կարապետյանը կրկին տաքսու ղեկին է ու շարունակում է ոչ սովորական ձևաչափով շփվել քաղաքացիների հետԻտալական ոստիկանությունը հատուկ գործողության ընթացքում ձերբակալել է 384 մարդու, առգրավվել է 1,4 տոննա թմրանյութՌուսաստանը պատրաստվում է համագործակցել Միացյալ Նահանգների հետ Արկտիկայում․ ԴմիտրիևՎանաձորում բախվել են «Nissan Teana»-ն և «ՎԱԶ 2121»-ը Ֆրանսիան հրաժարվել է հյուրընկալել «Մանկական Եվրատեսիլ»-ը՝ ֆինանսական պատճառներով. France TélévisionsԱրագածոտնում բախվել են «Mercedes»-ը և «Lexus LX 570»-ը, այնուհետև վերջինը բախվել է ասֆալտապատման աշխատանքների համար նախատեսված տեխնիկային․ կա տուժածՈչ-ոքի՝ Սեյնտ Ջեյմս Պարկում․ «Նյուքասլը» և «Չելսին» չպարզեցին հաղթողին Ուկրաինան և Պորտուգալիան պայմանավորվել են ռազմшծովային անօդաչու սարքեր արտադրելու վերաբերյալՊուտինը կարևոր ազդանշան է ուղարկել Արևմուտքին Ուկրաինայի վերաբերյալ իր հայտարարությամբ․ L’AntiDiplomaticoՁանձրալի երես առած երեխա․ Փիմբլեթը կրկին կոշտ է արտահայտվել Ծառուկյանի հասցեին Լոռիում բախվել են 2 «Opel Astra», որոնցից մեկն այնուհետև բախվել է երկաթե էլեկտրասյանը․ կան տուժածներՆԱՏՕ-ում հույս ունեն հաջորդ տարի համաձայնեցնել Հայաստանի հետ նոր գործընկերության շրջանակային փաստաթուղթըՎեգանական սննդակարգը կարող է օգտակար լինել երեխաների համար, բայց կա մի խնդիր․ ՀետազոտությունԽոստմանս համաձայն, մեծ շուքով նշեցինք Հայրենական մեծ պատերազմի հերոս լեգենդար Պետրոս Արտաշեսի Պետրոսյանի ծննդյան 102-րդ տարելիցը. Մհեր ԱվետիսյանNissan-ը նոր ավտոմեքենա է պատրաստում Վրաստանն Ադրբեջանի հետ քննարկել է նոր անցակետի կառուցման հարցը Հնդկաստանում արագընթաց ուղևորատար գնացքը մահացու վրաերթի է ենթարկել ասիական յոթ վայրի փղերիԱլլա Պուգաչովայի նոր երգն անվանել են «Ռուսաստանին ուղղված ևս մեկ մարտահրավեր» Էջմիածնի ճակատամարտը. խայտառակությունը ադրբեջանական բենզինով չի լվացվի. Էդմոն ՄարուքյանԿարգալույծ սարկավագի հուսահատ խոստովանությունը Ես դեռ կարծում եմ, որ «Արսենալը» Պրեմիեր լիգան հաղթելու գլխավոր ֆավորիտն է․ Ռունի Հայաստանում իրականացվել է առաջին ռոբոտային վիրահատությունը Բելգիայում թանգարանից գողացել են Նապոլեոնին պատկանող մատանին Պետք է մոռանանք այս խաղը. Մխիթարյանը մեկնաբանել է կիսաեզրափակչում «Բոլոնիայից» կրած պարտությունըՇերը չի ծերանում. երկրպագուները զարմացած են լեգենդի տեսքից Հարկերի մասին. Հրայր ԿամենդատյանՍա պատերազմի սկիզբ չէ, սա վրեժխնդրություն է․ ԱՄՆ-ն հարվածներ է հասցրել Սիրիայում «Իսլամական պետության» թիրախներինԽոշոր ու ողբերգական վթար, առնվազն 6 մարդ է մաhացել, վիրավnրներ կան․ (տեսանյութ, լուսանկար) Եկեղեցու դեմ պայքարում Փաշինյանի ձախողումները համատարած են․ Ավետիք ՉալաբյանԹուրքիան դեռ գործուն քայլեր չի անի սահմանը բացելու համար ՔՊ-ն մաքրելու է թեկնածուների կեսին Ոչ ոք չի հավատում Փաշինյանին ու իր ԱԱԾ-ին Ադրբեջանական բենզինը՝ իշխանական օլիգարխի լցակայաններում «Մոլ»-ի երեսպաշտություն ՔՊ-ականների կողմից Գիտությունը սարքել են կրթական համակարգի ծառան․ Ավետիք ՔերոբյանԽելացի մարդիկ այսպիսի Հայաստանում այլևս տեղ չեն ունենա․ Ատոմ ՄխիթարյանԱդրբեջանը չունի այնքան նավթ, որ Հայաստանին մատակարարի․ Արմեն Մանվելյան «Լատվեներգո». Բալթիկ երկրներում արևային էլեկտրակայանների մասնաբաժինը աճել է մինչև 26%Ո՞վ է տվել հրամանը. Голос АрменииՀանքարդյունաբերության ոլորտը Հայաստանի տնտեսության ինքնատիպ շարժիչ ուժն է. Վարդան Ջհանյան Քրիստոսի՝ աշխարհում ամենաբարձր արձանի նախագիծը՝ գերմանական SPIEGEL-ի ուշադրության կենտրոնում Ինչպես է «Գազել» մակնիշի միկրոավտոբուսը բախվել է ավտոբուսի կանգառին․ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹԻնչո՞ւ ֆինները որոշեցին նոր մեխ հորինել. «Փաստ»Իշխանությունը Եկեղեցու հարցում անցել է բոլոր կարմիր գծերը․ Դավիթ ՍարգսյանՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ( 20 դեկտեմբեր). Ուղևորատար լաստանավի խորտակումը, շիկացման լամպի գյուտը. «Փաստ»ՊԵԿ-ը պարզաբանում է ներկայացրել «Ժողովուրդ» օրաթերթի հոդվածում ներկայացված պնդումների վերաբերյալ300 մլրդ դրամով վերջին 7 տարիների ընթացքում արտաքին պարտքի տոկոսային ծախսն ավելացվել է և որևէ արժեք չի ստեղծվել․ Նաիրի ՍարգսյանՈ՞ւմ են արևմտամետները համարում Հայաստանի գլխավոր սպառնալիք. Ադրբեջանն ու Թուրքիան նրանց համար առաջին տեղում չեն. «Փաստ»