ՀԱՊԿ հեքիաթը կամ Հայաստանը դառնում է «իզգոյ»

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ 16 Հոկտեմբեր, 2016 14:11

Հոկտեմբերի 14-ին Երևանում կայացած ՀԱՊԿ Հավաքական անվտանգության խորհրդի հերթական նստաշրջանն առավելապես աչքի ընկավ իր կցկտուր ու անշուք անցուդարձով։ Նստաշրջանին անգամ ինտրիգ չհաղորդեց Պուտինի այցը, որը նույնպես հատուկ ուշադրության չարժանացավ։ Ըստ էության, այստեղ հատուկ ուշադրության որևէ հիմք էլ չկար, քանի որ այցը տևեց ընդամենը մի քանի ժամ։ ՀԱՊԿ անդամ երկրների ղեկավարների հանդիպումն անցավ խիստ գաղտնիության պայմաններում, և լրատվամիջոցներն անգամ մեծ ջանքերի գնով չէին կարող որևէ տեղեկություն ստանալ քննարկվող հարցերի կամ խնդիրների շրջանակների մասին։

Այս ամենով հանդերձ, Հավաքական անվտանգության խորհրդի երևանյան նստաշրջանը հերթական անգամ ցույց տվեց վաղուց արդեն ակնհայտ այն իրողությունը, որ ՀԱՊԿ-Հայաստան շահերը ոչ միայն չեն համընկնում, այլև որոշ դեպքերում տրամագծորեն հակառակ բևեռներում են գտնվում։ Ըստ էության, իր ստեղծման օրվանից ՀԱՊԿ-ն գործնականում որևէ կերպ չի աջակցել կամ օժանդակել կազմակերպության լիիրավ անդամ Հայաստանին։ Ավելին, վերջին իրադարձություններից կարելի էենթադրել, որ ՀԱՊԿ անդամ երկրների մեծ մասի համար Հայաստանը ցանկալի գործընկեր չէ։ Մասնավորապես, նստաշրջանին Երևան չէր ժամանել Նազարբաևը՝ հիվանդության պատրվակով, սակայն սա դեռ ամենը չէ։ Դեռևս ապրիլին կայանալիք նստաշրջանում պետք է որոշվերՀԱՊԿ քարտուղարի հարցը, որը պետք է փոխարիներ Բորդյուժային։ ՀԱՊԿ քարտուղարին, կարգի համաձայն, այս տարի պետք է ներկայացնի Հայաստանը, որի թեկնածությունը պետք է հաստատվի կոնսենսուսով։ Ապրիլյան նստաշրջանը, ինչպես հայտնի է, հետաձգվեց գլխավորապեսԱդրբեջանի հետ պատերազմական գործողությունների պատճառով։

Հոկտեմբերի 14-ին ևս, նստաշրջանի արդյունքների մասին Սերժ Սարգսյանի կցկտուր ելույթից հայտնի դարձավ, որ ՀԱՊԿ քարտուղարի հարցի քննարկումը տեղափոխվել է տարեվերջին Սանկտ Պետերբուգում կայանալիք հերթական նստաշրջան։ Սա նշանակում է, որ կա՛մ Հայաստանը չի կարողանում ներկայացնել իր թեկնածուին, կա՛մ վերջինիս շուրջ առկա են արմատական հակասություններ։ Ամեն դեպքում, հայտնի չէ անգամ, թե ում թեկնածությունն է առաջադրում հայկական կողմը։

Հաջորդ կարևոր կետը, որն այդպես էլ իրականություն չդարձավ, ԼՂՀ կարգավորման շուրջ համատեղ հայտարարության բացակայությունն էր։ Այս կապակցությամբանորոշ կերպով նշվեց, որ ՀԱՊԿ ղեկավարներն աջակցում են Վիեննայի և Սանկտ Պետերբուրգի պայմանավորվածություններին։ Այս աջակցությունը, բնականաբար, ոչինչ չի նշանակում և որևէ արժեք չունի գործնական և տեսական առումներով :

Նստաշրջանի փոքրիշատե ինտրիգային դրվագը Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի էմոցիոնալ հայտարարություններն էին առ այն, որ վերջապես պետք է ստիպել աշխարհին ու ՆԱՏՕ-ին ճանաչել ՀԱՊԿ-ը՝ որպես լուրջ կառույց։ Թերևս Լուկաշենկոյի հենց այս պնդումից էլ ակնհայտ երևում է, որ ՀԱՊԿ-ն ընդամենը թղթի վրա և զուտ ֆորմալ առումով կազմակերպություն է, որի գործնական դերակատարությունը առնվազն կասկածելի է։

Ի հավելումն՝ ռուսական մամուլի անդրադարձը երևանյան նստաշրջանին խիստ բացասական շեշտադրումներով էր, իսկ որոշ դեպքերում էլ շրջանցում էր կոռեկտության ու լրագրողական էթիկայի նորմերը, մասնավորապես Սերժ Սարգսյանի եզրափակիչ ելույթի վերաբերյալ հրապարակումներում։

Նման պայմաններում տպավորություն է ստեղծվում, որ Հայաստանը ՀԱՊԿ-ի կազմում վերածվում է «իզգոյի», ինչն արդեն իսկ հարց է առաջացնում, թե ինչքանով է նպատակահարմար շարունակել անդամակցությունը մի կառույցին, որը գործնականում ոչ միայն չի կատարում իր պարտավորությունները Հայաստանի նկատմամբ, չի աջակցում որևէ գործնական հարցում, այլև հաճախ գործում է Հայաստանի շահերի դեմ։

Հ. Գ. Վերջապես պարզապես աբսուրդ է, երբ Հայաստանը միայն ՀԱՊԿ անդամ լինելով՝ պետք է սպառնալիք դիտարկի ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի հակահրթիռային պաշտպանության համակարգը։

Աղասի Մարգարյան

Pressmedia.am վերլուծաբան