«Մայրության բերկրանք». կայացել է ասմունքող Լիանա Զուրաբյանի գրական-երաժշտական երեկոն (լուսանկարներ)

Աստված չէր կարող լինել ամեն տեղ՝ Տեղակալ ստեղծեց մորը հանճարեղ,

Ահա թե ինչու, երբ վերք է տեսնում, Աստըծուց առաջ մայրն է մեզ հասնում…

Հովհաննես Շիրազ Մա՜յր՝ ընտանիքի սյուն ու ամրոց… Մա՜յր՝ ազգի, լեզվի ու մշակույթի պահապան… Քո առջև խոնարհվել են բոլոր ժամանակների և բոլոր քաղաքակիրթ ժողովուրդների հանճարեղ գլուխները… Քե՛զ են ձոնվել հազարավոր պոեմներ, բանաստեղծություններ, բայց՝ քիչ է էլի…

Հազարամյակներ շարունակ մեր ժողովուրդը հայ կնոջ և մոր իր իդեալն արտահայտել է դիցաբանության և էպոսի միջոցով՝ Անահիտ աստվածուհուց մինչև Ծովինար, օջախի պահապան Նանե դիցուհուց մինչև Խանդութ և Լույս Արմաղան, սիրո և գեղեցկության դիցուհի Աստղիկից մինչև թշնամու բանակի դեմ դուրս ելած Այծեմնիկ, որը Անիի պարիսպների վրա պաշտպանում էր մեր հավատն ու Հայրենին...

Հայ գրականությունը հարուստ է Սերը, Մորն ու Կնոջը փառաբանող ստեղծագործություններով, որոնք համաշխարհային գրականության անգին գոհարներ են՝ սկսած Նարեկացու տաղերից և Քուչակի հայրեններից, մինչև Եղիշե Չարենց, Հովհաննես Երզնկացուց մինչև Հովհաննես Շիրազ, Վահան Տերյանից մինչև Պարույր Սևակ… Եվ դեռ էլի կգան հանճարներ և դեռ բազում գործեր կգրվեն Մոր մասին, բայց՝ քիչ կլինի էլի…

Ապրիլի 7-ը Հայ Առաքելական եկեղեցու տոնացույցում Աստվածածնի Ավետման տոնն է, որը Հայաստանի անկախացումից հետո մեր ազգային օրացույցում ամրագրվեց որպես Մայրության և գեղեցկության օր: Ամենուր կազմակերպվում են գեղեցիկ միջոցառումներ, իսկ եկեղեցու հայրերը օրհնում են այն կանանց, ովքեր նոր են պատրաստվում վայելել մայրության բերկրանքը...

Արդեն մի քանի տարի շարունակ ճանաչված ասմունքողուհի Լիանա Զուրաբյանը ապրիլի 7-ին հանդես է գալիս գրական-երաժտական երեկոներով՝ ներկայացնելով Սիրո և Մայրության սրբազան թեմաները: Այս տարվա ապրիլի 7-ը ևս բացառություն չէր: Միջոցառման խորագիրը՝ «Մայրության բերկրանք», ևս պատահական չէր. 2016թ. օգոստոսին ծնվել է ասմունքողուհու որդին՝ փոքրիկ Լևոնը…

Գրական-երաժշտական երեկոն բաղկացած էր երկու բաժնից՝ «Սիրո էջ» և «Մայրության պոեզիա»: Ամբողջ երեկոյի ընթացքում ասմունքողուհու ինքնտիպ մատուցմամբ հնչում էին հայ գրականության անգին գոհարները՝ ունկնդիրների առջև բացելով պոեզիայի դռները՝ Վահան Տերյանի քնարական աշխարհից մինչև Պարույր Սևակի խոհափիլիոսփայական աշխարհը, Եղիշե Չարենցի սիրո քնարից մինչև Հովհաննես Շիրազի մայրերգություն, Վահագն Դավթյանից, Համո Սահյանից մինչև այսօր մեր կողքին ապրող արվեստագետների սեղծագործություններ՝ Կորյուն Առաքելյան, Սասուն Պասկևիչյան… Իսկ առանց Սիլվա Կապուտիկյանի և Ալիսա Կիրակոսյանի բանաստեղծությունների գրական–երաժշտական երեկոյի սցենարում կպակասեր մի շատ կարևոր բան՝ մոր և կնոջ խոսքը՝ իր նուրբ մտորումներով և ապրումներով, ինչն առավել ամբողջական դարձրեց միջոցառումը:

Գրական երեկոյի ընթացքում Լիանա Զուրաբյանին նվագակցում էին դաշնակահար Վազգեն Տեր-Հարությունյանը և ջութակահար Արսեն Հակոբյանը, ովքեր իրենց հրաշալի կատարումներով հնչեցնում էին հայ և արտասահմանցի կոմպոզիտորների ստեղծագործությունները: Իսկ երեկոն վարում էր երգիչ Վարդան Բարսեղյանը:

Կան բանաստեղծներ, որոնք իրենց ամբողջ ստեղծագործական կյանքի ընթացքում գրել են ընդամենը մի քանի բանաստեղծություններ և դրանցից ընդամենը մեկով անմահացել են գրականության պատմության մեջ: Եվ այդ միակ ստեղծագործությունը շարունակելու է ապրել սերունդների հիշողության մեջ. խոսքը Սմբատ Շահազիզի «Երազ» բանաստեղծության մասին է, որը չքնաղ երգ դարձած՝ սավառնում է բոլորիս հոգիներում.

Ես լսեցի մի անուշ ձայն, Իմ ծերացած մոր մոտ էր…

Եվ ամեն անգամ, երբ յուրաքանչյուր ասմունքող սկսում է կարդալ այդ ստեղծագործությունը, նրան արձագանքում է ամբողջ դահլիճը: Լիանա Զուրաբյանի դեպքում էլ բացառություն չէր. «Երազ» բանաստեղծությունը՝ Լիանա Զուրաբյանի մեկնաբանությամբ և դաշնակահար Վազգեն Տեր-Հարությունյանի նվագակցությամբ, նվիրվեց բոլոր այն մայրերին, որոնք հեռացել են կյանքից, բայց երկնքից հսկում են իրենց սերունդների անցնելիք ճանապարհը…

«Մայրության բերկրանք» գրական-երաժշտական երեկոյին իրենց մասնակցությունը բերեցին «Լիանա Զուրաբյան» ասմունքի կենտրոնի սաները, բազմաթիվ պարային համույթներ:

Եթե որևէ հայի հարցնելու լինեք, թե ամբողջ համաշխարհային գրականության մեջ ո՞րն է մորը նվիրված ամենահանճարեղ բանասեղծությունը, շատերը նախևառաջ կմտաբերեն Պարույր Սևակի «Մոր ձեռքերը».

…Եկեք այսօր մենք համբուրենք որդիաբար

Մեզ աշխարհում ծնած-սնած,

Մեզ աշխարհում շահած-պահած,

Մեզնից երբեք չկշտացած,

Փոշի սրբող, լվացք անող,

Անվերջ դատող, անվերջ բանող

Ա՛յս ձեռքերը,

Թո՛ղ որ ճաքած ու կոշտացած,

Բայց մեզ համար մետաքսի պես Խա՜ս ձեռքերը…

Այս բանաստեղծության յուրաքանչյուր տողը մեզ ուղեկցում է դեռ վաղ մանկության տարիքից: Եվ այս չքնաղ բանաստեղծությունը, որը Մորը նվիրված եզակի հուշարձաններից է, Լիանա Զուրաբյանը ներկայացրեց իր սաներից մեկի՝ Աննա Դավթյանի հետ միասին, որը խորհրդանշեց սերունդների փոխկանչը…

Տարիներ առաջ Հայոց բանակում ծառայող մեր տաղանդավոր արվեստագետներից մեկը՝ երգահան Հրայր Ղարիբյանը, Պարույր Սևակի «Մոր ձեռքերը» բանաստեղծության հիման վրա գրել է հրաշալի երաժշտություն, որը, ցավոք, նրա գրած բազմաթիվ երգերից վերջինն էր. արվեստագետն այն նվիրել էր ժողովրդական երգչուհի Անահիտ Սահակյանին, ով այդ երգի անզուգական կատարողն է:

Հենց նա էլ իր կատարումով եզրափակեց «Մայրության բերկրանք» գրական-երաժշտական երեկոն:

 

 

Հասմիկ Պողոսյան