Yerevan, 06.December.2025,
00
:
00
BREAKING


Ինչպես դաստիարակել հաջողակ երեխաներ. 10 կանոն ծնողների համար

LIFE

168.am-ը գրում է.

Լրագրող և գրող Բիլ Մյորֆին նոր հետազոտություն է կատարում՝ երեխաների դաստիարակության և խթանելու կանոնների վերաբերյալ։ Ահա այն 10 գլխավոր կանոնները, որոնք հայտնաբերել է լրագրողը՝ ուսումնասիրելով հաջողակ երեխաներ ունեցող ծնողների կանոնները և ներկայացնելով դրանք իր «Ինչպես հաջողակ երեխաներ դաստիարակել» գրքում։

1. Նրանք տեղափոխվում են ավելի լավ թաղամաս

Տեղափոխությունը կարող է թանկ ու կործանարար լինել։ Բայց այն ծնողները, որոնք ցանկանում են երեխաներին ոտքի կանգնեցնել և դնել հաջողության ուղու վրա, արմատական փոխոխություն են անում իրենց կյանքում, եթե դա անհրաժեշտ է։ Առաջինը, որ նրանք կարող են անել՝ նոր թաղամաս տեղափոխվելն է, որտեղ կան ավելի մեծ հնարավորություններով, լավ դպրոցներ։ Դա վիճելի, բայց էֆեկտիվ խորհուրդ է։ Հենց դրա համար են զարգացող երկրների ծնողները փորձում արտագաղթել առավել հարուստ երկրներ, և հենց դրանով է բացատրվում «գնել ամենաէժան տունը, որը կարելի է գտնել լավագույն թաղամասում» խորհուրդը։

«Թաղամասի ընտրությունը, երևի, ամենակարևոր քայլերից է, որ կարող ենք անել մեր երեխայի համար»,- պարզաբանում է Կալիֆոռնիայի համալսարանի սոցիոլոգ Էն Օուենսը, ով հետազոտել է, թե ինչպես են հարուստ մարդիկ օգտագործում իրենց հնարավորությունները՝ երեխաների կյանքն էֆեկտիվորեն լավացնելու համար։

2. Նրանք նախագծում և խրախուսում են լավ հարաբերություններ

1938 թվականից Հարվարդի համալսարանի գիտնականները հետազոտում են Հարվարդում սովորած 400 մարդուց բաղկացած խմբի որոշումներն ու փորձը։ Այդ նախագիծը ստացել է Grant Study անվանումը, իսկ մասնակիցների խմբում եղել են նախագահ Ջոն Քենեդին ու Բեն Բրեդլին, ով հետագայում դարձավ The Washington Post-ի խմբագիրն Ուոթերգեյթի ժամանակ։

Դոկտոր Ռեբերտ Վալդինգերը, որը ղեկավարում է  Grant Study-ն 2003 թվականից, ասում է. «Խոսքը հարստության, փառքի կամ քրտնաջան աշխատանքի մասին չէ։ Ամենահստակ ուղերձը, որ մենք ստացել ենք այդ 75 տարվա հետազոտությունից, այն է, որ լավ հարաբերություններն օգնում են մեզ լինել ավելի երջանիկ և առողջ։ Վերջ։

Հաջողակ երեխաների ծնողները նախագծում են լավ հարաբերություններ ընկերների և ընտանիքի հետ և իրենց երեխաներին էլ պատվիրում են պահպանել այդ լավ հարաբերությունները։

3. Նրանք իրենց երեխաներին ճիշտ են գովաբանում

Չպետք է գովել երեխային այն բանի համար, որ նա թեստից ստանում է բարձր գնահատական, այլ պետք է գովել այն բանի համար, որ սովորել է, և դա տվել է արդյունք։

Չպետք է գովել խաղում կամ մրցույթում տարած նրա հաղթանակի համար, այլ դրա փոխարենը՝ պետք է գովել այն ջանքերը, որ նա դրել է պարապմունքների ժամանակ, որը նույնպես բերել է արդյունքի։

Չպետք է ասել՝ դու այնքան խելացի, այնքան տաղանդավոր ես։ Դրա փոխարեն՝ պետք է միջոց գտնել և ասել այսպես՝ դու մեծ աշխատանք ես կատարել՝ լուծելով այդ խնդիրը, կամ՝ դու այնքան լավ ես երգում. երգիդ պարապմունքները լավ են անցել։ Նպատակը  երեխաների մոտ զարգացող մտածողության խթանումն է։

4. Նրանք խրախուսում են աշխատանքը

Տարիներ առաջ «Ինչպես դաստիարակել մեծահասակներին» գրքի հեղինակ Ջուլիա Լիթքոթ-Հեյմսն ասել է, որ կյանքի լավագույն դասերից մեկը, որը նա ստացել է ծնողների հետ շփումից, այն է, որ նրանք ստիպում են երեխաներին՝ անել տան գործեր, և երբեք նրանց փոխարեն չեն անում տնային հանձնարարությունները։

5. Նրանք երեխաներին հասկացնում են, որ միշտ նրանց կօժանդակեն

Խոսքը երեխաների փոխարեն բոլոր խնդիրները լուծելու մասին չէ։ «Այն ծնողների երեխաները, որոնք հանգստացնում են երեխաներին՝ ի պատասխան նրանց էմոցիաների, ավելի շփվող են, քան այն ծնողների երեխաները, որոնք կամ ասում են իրենց երեխաներին, թե նրանք շատ կտրուկ են արձագանքում, կամ պատժում են նրանց»,- ասում է Արիզոնայի պետական համալսարանի հոգեբան Նենսի Այզենբերգը։

6. Նրանք օգնում են երեխաներին՝ դառնալ սթրեսադիմացկուն

Սթրեսադիմացկունությունը, այսինքն՝ դժվարություններից հետո վերականգնվելու կարողությունը, ամրությունը, հաջողության հիմքն է։ Օրինակ ծառայեք, թույլ տվեք ձեր երեխաներին՝ ինքնուրույն լուծել իրենց խնդիրներից շատերը, դրդեք ռիսկի՝ միևնույն ժամանակ պահպանելով ձեր ծնողական հեղինակությունը, երբ պետք է։

7. Նրանք դպրոցում բարեխոսում են իրենց երեխաների համար

Այս գիտական խորհուրդը պահանջում է բավականաչափ առողջ միտք։ Մի կողմից՝ կարևոր է երեխաներին թույլ տալ լուծել սեփական խնդիրները, երբ դա հնարավոր է, մյուս կողմից՝ որպես ծնող, դուք պետք է գործեք՝ որպես հեղինակություն ունեցող կերպար։

Դա հատկապես վերաբերում է դպրոցին։ Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ դպրոցը շատ հաճախ արհամարհում է տաղանդավոր աշակերտներին՝ փորձելով բարձրացնել միջակ աշակերտների ցուցանիշները։

Այդ ամենը կատարվում է միայն այն պատճառով, որ հավատում են, թե տաղանդավոր աշակերտը, միևնույն է, հասնելու է իր նպատակներին, բայց, ցավոք, դա մեծ սխալ է։ Միակ ռեալ հակագործողությունը՝ ծնողների մասնակցությունն ու երեխաների հետաքրքրությունների առաջմղումն է։

8. Նրանք հիշեցնում են իրենց մեծ սպասելիքների մասին

Էսեքսի համալսարանի հետազոտություները ցույց են տալիս, որ այն ծնողների մոտ, որոնք գերբնական հույսեր են կապել իրենց երեխաների հետ, և որոնք միշտ հիշեցրել են նրան՝ իրենց սպասելիքների մասին, երեխաներն ավելի քիչ են հակված եղել վաղ հղիությանը, դպրոցից դուրս գալուն և դատարկապորտությամբ զբաղվելուն։

Այլ խոսքերով՝ որքան շատ պահանջեք, այնքան ավելի մեծ հաջողություն կլինի վերջին հաշվով։

9. Նրանք հույս են փայփայում, որ երեխաները հաջող ամուսնություն կունենան

Վաշինգտոնի համալսարանի հետազոտությունները պարզել են, որ ճիշտ մարդու հետ ամուսնությունը ստիպում է մարդկանց՝ ավելի լավ աշխատել, առաջ գնալ աշխատանքում, ավելի շատ գումար վաստակել և բավարարված զգալ սեփական աշխատանքից։

10. Նրանք խրախուսում են երեխաներին՝ նախաձեռնող լինել (և միգուցե՝ հարուստ դառնալ)

Այս կետը բոնուս է, քանի որ հիմնված է իմ սեփական հետազոտությունների վրա։ Թեկուզ մենք գիտենք, որ գումարը երջանկության բանալին չէ, բայց դրա բացակայությունը երբեմն բերում է դժբախտությունների։ Բոլորս էլ գիտենք մարդկանց, որոնք քիչ հաջողակ են, քան կարող էին լինել, որովհետև ամբողջ կյանքը վատնում են գումար աշխատելու վրա։ Նրանք ստիպված են երկարաժամկետ որոշումներ ընդունել՝ հաշվի առնելով կարճաժամկետ ֆինանսական իրավիճակները։

Եվ այսպես, ինչպե՞ս եք ձեր երեխաներին օգնում դուրս գալ այս ծուղակից։ Ֆինանսական կրթվածությունը կարևոր է, բայց ավելի կարևոր է նրանց մղել՝ նախաձեռնողականորեն գործել։ Մի քանի ամիս առաջ ես 118 հաջողակ գործարարներից հետաքրքրվեցի, թե ինչն է նրանց հաջողության հասցրել։ 118-ից 110-ի պատասխանը պարզ էր. մանկուց նրանց խրախուսել են՝ իրենց դրսևորել՝ որպես նախաձեռնողներ, և նրանք սկսել են այդպիսին լինել դեռևս շատ երիտասարդ տարիքից։

Թարգմանությունը՝ 168.am-ի

AraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnershipTeam Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three YearsApply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMDEuromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospectAn unprecedented Evening for the Armenian Fashion and Hospitality Industry: World-Renowned Dress Designer Jacob Meyer Presents His Masterpieces at the ONE&ONLY Antigravity Theatre in The Dvin HotelA Brand-New Section on Idram&IDBankSeveral real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and IdramAraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in LjubljanaIDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.” Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad AnnouncedUnibank's VISA DIGITAL cards are now free Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of UnderstandingIdram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant InternationalSTEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s SupportSolar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of Ucom and SunChild Idram Announces Partnership with WeChat PayAraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for NatureSpeed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube InvestIdram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition ConcludesLusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathonUcom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club