Yerevan, 23.November.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Արցախը՝ նոր քաղաքական իրավիճակի շեմին. թեժ, բայց հուսադրող մեկնարկ

ANALYSIS

2020թ. Արցախում սպասվող նախագահական ընտրությունների նախապատրաստական աշխատանքները կարելի է համարել սկսված արդեն նաև պաշտոնապես, քանի որ առնվազն չորս գործիչ հայտարարել է առաջադրման մասին: Ոչ պաշտոնապես քարոզարշավը մեկնարկել էր Հայաստանում թավշյա հեղափոխությունից հետո, որն իր արձագանքը գտավ Արցախում: Որոշակի դժգոհության ալիքը վերադասավորումներ առաջացրեց Արցախում, այդ վերադասավորումների ու դրանց ի պատասխան Հայաստանից հնչող տարբեր խմբերի, այդ թվում՝ իշխանության արձագանքները նախանշեցին Արցախում քաղաքական վերադասավորումների ակտիվ փուլ, որը դրսևորվելու է Արցախի ընտրություններով: 

Մասնակցության մասին առայժմ հայտարարել է չորս թեկնածու՝ Սամվել Բաբայան, Արայիկ Հարությունյան, Աշոտ Ղուլ յան, Վիտալի Բալասանյան: Առաջին իսկ հայացքից աչքի է ընկնում մի պարզ հանգամանք՝ չորս թեկնածուներից երեքը ներկայիս արցախյան քաղաքական վերնախավի կենտրոնական դերակատարներ են, իսկ Սամվել Բաբայանը այդպիսի դերակատար եղել է նախկինում: 

Այս օրերին շատերը հարց են տալիս, թե ով է լինելու արցախյան ընտրություններում Հայաստանի թեկնածուն: Քննարկվող տարբերակները երկուսն են. Նախ՝ Արայիկ Հարությունյանը, որ հետհեղափոխական իրավիճակում բավական լոյալ է դրսևորել իրեն հայաստանյան իշխանությունների հանդեպ: Երկրորդ տարբերակը Սամվել Բաբայանն է, այսպես ասած, նախահեղափոխական շրջանի դերակատարներից մեկը, որն ազատության մեջ հայտնվեց արդեն հեղափոխությունից հետո: Դժվար է ասել՝ այս թեկնածուների մասով հայաստանյան իշխանությունները կոնկրետ նախընտրություն ունեն, թե ոչ, կամ եթե ունեն, ապա ում վրա կկանգնի վերջնական ընտրությունը: 

Սակայն իրավիճակի նախնական պատկերը ցույց է տալիս, որ եթե նույնիսկ Հայաստանի իշխանությունն ունի նախընտրած թեկնածու, ապա չունի այդ թեկնածուին արցախյան վերնախավի ամբողջական կոնսենսուսով նախագահ դարձնելու ռեսուրս և հնարավորություն: Այդպիսի ռեսուրս և հնարավորություն, մեխանիզմ ուներ նախկին իշխանությունը: Միայն առաջին հայացքից կարող է թվալ, թե արցախյան վերնախավը միատարր է: Այն միշտ էլ եղել է բազմաբևեռ: Սակայն Հայաստանից կատարվել է ընտրություն, այնուհետ այդ ընտրությունն անցել է ներարցախյան խողովակներով: Եթե նույնիսկ եղել է մրցակցություն, ապա այն մնացել է աննկատ հանրության համար:

Այժմ, երբ այլևս չկա Հայաստան–Արցախ իշխանական նախկին ուղղահայացը, մյուս կողմից էլ քաղաքականությունն է մտել հրապարակային փուլ, ներվերնախավային մրցակցությունը ևս մտնում է հրապարակային դաշտ: Եվ այս դեպքում կարևոր, բայց վճռորոշ չէ, թե ում կնախընտրի Հայաստանի իշխանությունը: Այն հանգամանքը, որ միաժամանակ երեք բարձրաստիճան պաշտոնյա հայտարարում են առաջադրման մասին, ցույց է տալիս, որ այս անգամ լինելու է բնական մրցակցություն: 

Էականն այն է, որ փաստացի Արցախը նոր քաղաքական շրջափուլ է մտնում էվոլ յուցիոն ճանապարհով, թեկուզև բավական բուռն մրցակցային պայմաններով: Նիկոլ Փաշինյանը քանիցս հայտարարել է, որ Արցախում արտահերթ ընտրության կարիք չի տեսնում: Այս հայտարարությունը հնչել է ի պատասխան «Սասնա ծռեր» խմբավորման արցախյան ակտիվության և Արցախում իրավիճակը թեժացնելու փորձերի: Արդեն հիմք կա ենթադրելու, որ այդ խումբը Արցախում աջակցելու է Սամվել Բաբայանին: Սա էլ իր հերթին տեղ է տալիս ենթադրելու, որ բնավ Բաբայանը չէ Հայաստանի նախընտրելի թեկնածուն, եթե, իհարկե, առաջնորդվենք պաշտոնական հռետորաբանությամբ:

Մեծ հաշվով, իհարկե, արցախցին է որոշում նախագահի անձը: Սակայն հաշվի առնելով Արցախի առանձնահատկությունը՝ Հայաստանի դերակատարությունը պակաս կարևոր չէ: Էականն այստեղ արդեն ոչ թե կոնկրետ անձերն են, այլ քաղաքական վերարտադրության ցիկլի բովանդակությունը: Կհաջողվի՞ արցախյան վերնախավին, չնայած ներքին թեժ մրցակցությանը, սահուն անցնել քաղաքական հաջորդ շրջափուլ՝ թույլ չտալով ապակայունացնող սուբյեկտներին օգտվել անցումային փուլի ընձեռած հնարավորություններից: Կհաջողվի՞ թեժ մրցակցությունից հետո ճանաչել միմյանց լեգիտիմությունն ու սուբյեկտությունը: Իրավիճակն առայժմ հուշում է, որ կհաջողվի:

 

ԼԵՎՈՆ ՄԱՐԳԱՐՅԱՆ

How Not to Go Bankrupt on Black Friday: 5 Smart Shopping TipsIDBank warmly hosted children from the "Music for Future" Foundation.Ucom’s 5G network launched in 11 new cities UPay has joined Idram's Open QR infrastructureA Free Mastercard and 10% idcoins with Cashless Payments. IDBankThe Results of the 19th Annual International Microelectronics Olympiad Summarized in Yerevan AraratBank Named Best Investor Relations Bank Armenia 2024General Director of Ucom participated in Silicon Mountains technological summit Saving together: IDBank and IdramARARATBANK AND SINGAPORE GFTN SIGN MEMORANDUM OF UNDERSTANDING FOR DIGITAL TRANSFORMATIONAndron Participates in the Tomorrow Mobility World Congress 2024: Driving Innovation in E-MobilityAcba bank and American Express Expand Collaboration in ArmeniaThe Silicon Mountains technology summit to be held with the support of Ucom Evocabank became the first bank to join Idram’s open QR infrastructure25% Off on RIA Money Transfers to Ukraine at AraratBank Yerevan to Host Unprecedented Serbian-Armenian Music ConcertAraratBank Stands with My Forest Armenia to establish Charles Aznavour Forest Ucom and Sunchild NGO install another solar plant in Areni 4,401,021 AMD to COAF. The November beneficiary is “Armenia Tree Project”Go Digital or Go Home: Sergey Arakelyan Yes to cashless! - cruises and gifts for AraratBank MC cardholders Ucom joins Armenian Internet Governance Forum as a platinum partner AraratBank: Five-Time Winner at AMX Awards 2024AraratBank Initiates a Panel Discussion on AI and LeadershipKhachaturian International Youth Competition launched in China with performance by “Music for Future” Foundation’s Cellist Mari HakobyanUcom Employees Participate in Forest Restoration Efforts in Vayots Dzor Fast Shift has joined Idram's open QR infrastructure New and modern. Arabkir branch of IDBank reopenedAraratBank: Unprecedented Consumer Loan Offer Starting from 14.5% Ucom launches 5G network across nine Armenian citiesLearn to save. World Savings Day with Idram JuniorAnother solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024 IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International TransfersIDBank participated in the HR Expo-24 conference Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at MatenadaranUcom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community The customer is always our top priority: IDBankThe October beneficiary of "The Power of a Dram" is the Children of Armenia FundAmeriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community The winners of the 2024 joint program between SIA Armenia and "The Power of One Dram" have been announced General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System10% idcoin with IDBank Mastercard cardsUcom Completes Network Modernization in Gyumri and Vanadzor Ameriabank’s Special Offer for New Mastercard Holders. 1% Cashback and Lots of GiftsGeneral Director of Ucom Delivers a Lecture at Leadership School