Yerevan, 17.December.2025,
00
:
00
BREAKING


Հատ­վա­ծա­կան լու­ծում­նե­րը կա­րող են փա­կու­ղա­յին վի­ճակ ստեղ­ծել. հա­մա­լիր տար­բե­րակ­ներ են անհ­րա­ժեշտ

ANALYSIS

Ներկայիս արտակարգ դրության շարունակությունը մի շարք խնդիրներ է ի հայտ բերում։ Առաջին հերթին նկատի ունենանք, որ տնտեսվարողների գործունեության կասեցման հետ լուրջ տնտեսական խնդիրներ են ի հայտ գալու՝ սկսած հարկերի և վարկերի վճարումից վերջացրած հաստիքների կրճատումով։

Տնտեսական խնդիրներն էլ իրենց հերթին բերելու են երկրում սոցիալական դրության վատացման և լարվածության դրսևորումների։ Խնդիրն այն է, որ ներկայիս ինքնամեկուսացման պայմաններում մեծ թվով մարդիկ, որոնք չեն կարողանալու իրենց աշխատանքը կատարել առցանց կամ հեռահար եղանակով, կարող են զրկվել իրենց աշխատավարձից կամ եկամուտից։

Ճիշտ է՝ ոմանց հաջողվում է հեռակա աշխատել ու աշխատավարձ ստանալ, սակայն մասնավոր սեկտորի ներկայացուցիչներից, անհատ ձեռներեցներից, օրավարձով աշխատողներից շատերն առանց եկամտի են մնացել։ Եվ քաղաքացիների այն մասը, որը այս ամսվա համար աշխատավարձ կամ եկամուտ չի ստանալու, բնականաբար, չի կարողանալու մասնավորապես կատարել այս ամսվա կոմունալների վճարումները։

Իսկ երբ բնակչության մեծ մասը անհրաժեշտաբար ստիպված է տանը նստել կանխարգելման միջոցների ու երկրում հայտարարված արտակարգ դրության ռեժիմի պատճառով, ապա սա ենթադրում է, որ, ամենայն հավանականությամբ, քաղաքացիները մեծ քանակով էլեկտրականություն, գազ ու ջուր են սպառելու, ինչը հանգեցնելու է կոմունալ ծառայությունների վճարի աճին՝ նախորդ տարվա մարտի համեմատ։ Իսկ կոմունալների մեծ վճարների մարումը լուրջ խնդիր է բնակչության համար։

Այնպես չէ, որ այսպիսի իրավիճակ է ստեղծվել միայն Հայաստանում։ Աշխարհի տարբեր երկրներում, որտեղ համավարակի պատճառով բարդ իրավիճակ է ստեղծվել, փորձում են որոշակիորեն մեղմել կարանտինի և սահմանափակումների հետևանքները, որպեսզի այն սոցիալապես լուրջ հարված չհասցնի բնակչությանը։

Այսպես, օրինակ, Իտալիայում, կորոնավիրուսի հետ կապված հարկերը ժամանակավոր չեղարկել են։ Ֆրանսիայում բնակչության կոմունալ բոլոր վճարումներն իր վրա է վերցրել պետությունը, և քաղաքացիներից պահանջվում է միայն մնալ տանը։ Ուկրաինայում կարանտինի ժամանակ արգելվել է պարտքերի պատճառով անջատել լույսը կամ գազը։ Իսկ ԱՄՆ-ում որոշել են յուաքանչյուր քաղաքացու 1000-ական դոլար գումար տրամադրել։

Հասկանալի է, որ Հայաստանը չունի Ֆրանսիայի կամ ԱՄՆ-ի տնտեսական հնարավորությունները, որ կարողանա քաղաքացիների կոմունալ վճարումները ամբողջովին վերցնել իր ուսերին, սակայն դա չի նշանակում, որ մեր կառավարությունը պետք է ձեռքերը ծալած նստի։

Եթե բազմաթիվ քաղաքացիներ այս պայմաններում չկարողանան կատարել իրենց կոմունալ վճարումները, բացառված չէ, որ կանջատվի նրանց լույսը, գազը կամ ջուրը, որը խիստ անցանկալի է։ Իհարկե, ՀԷՑ-ն արդեն հայտարարել է, որ վճարումներ չկատարելու պատճառով էլէներգիայի անջատումներ չեն լինի: Երեկ ԱԺ-ում վարչապետն էլ հայտարարեց, որ չվճարումների պատճառով գազի անջատումներ չեն լինի անապահովների համար:

Սակայն սա հատվածական լուծում է: Նախ և առաջ կառավարությունը պետք է այս խնդրի լուծման ուղղությամբ մտածի և այնպիսի տարբերակներ առաջ քաշի, որոնց արդյունքում ոչ միայն քաղաքացիները չտուժեն, այլև լուրջ վնասներ չկրեն նաև էլեկտրաէներգիա, ջուր ու գազ մատակարարող ընկերությունները։

Պետք է հաշվի առնել, որ եթե հանկարծ այդ (ու ոչ միայն այդ) ընկերությունները չկարողանան շարունակել իրենց աշխատանքը կամ մեծ վնասներ կրեն, ապա չեն կարողանալու մատակարարումներ կատարել նաև բնակչությանը, մյուս կողմից՝ արդեն իրենք դժվարություններ կունենան իրենց աշխատակիցներին պահելու և վճարելու հարցում, ու կարող է փակուղային իրավիճակ ստեղծվել։ Ուստի խնդրի լուծումը պետք է լինի համալիր և շղթայական, որպեսզի օղակներից ոչ մեկը չտուժի։

Տարբերակներից մեկն այն է, որ պետությունը կարողանա գոնե ժամանակավորապես և գոնե թիրախային խմբերի համար հետաձգել կոմունալների վճարումները և կոմպենսացնի էլեկտրաէներգիա, ջուր ու գազ մատակարարող ընկերությունների կրած վնասները, մինչև որ երկրում կաշխուժանա տնտեսական անցուդարձը, և քաղաքացիներն ի վիճակի կլինեն վճարել իրենց կոմունալների պարտքերը։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Widest 5G Coverage, the Launch of the Uplay Platform, and the Integration of Cerillion: Ucom Summarizes 2025 Ucom and Armflix Present “13 Seconds” at KinoPark How to Choose a Career Path and What Skills are Considered Crucial: AraratBank on the GoTeach Platform Unibank Issues a New Tranche of Perpetual Bonds with 13.75% Coupon Unibank Became a Member of BAFTThe December beneficiary of “The Power of One Dram” initiative is the “City of Smile” Foundation EBRD lends US$ 40 million to Acba bank for youth-led firms in ArmeniaHeading Into 2026 at Ucom Speed։ New Year Offers Are Now Live Bvik and Idram Standing by Young ReadersIDBank participated in the conference dedicated to the 10th anniversary of the Armenian Institute of Directors AxelMondrian Wins Three Major International Awards for Branding, PR and Film Production in 2025Ucom Promotes Space Engineering Education Global Finance names AraratBank Best Sub-Custodian Bank 2025 in ArmeniaAraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnershipTeam Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three YearsApply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMDEuromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospectA Brand-New Section on Idram&IDBankSeveral real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and IdramAraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in LjubljanaIDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.” Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad AnnouncedUnibank's VISA DIGITAL cards are now free Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of UnderstandingIdram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant InternationalSTEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s SupportSolar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of Ucom and SunChild Idram Announces Partnership with WeChat Pay