Yerevan, 16.December.2025,
00
:
00
BREAKING


Ոչ թե կարճաժամկետ, այլ շարունակական արդյունքներ ապահովելու անհրաժեշտություն

ANALYSIS

Past.am

 Կորոնավիրուսի համավարակի արդյունքում համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամը գնալով ավելի է խորանում։ Արդյունքում փոփոխություններ են տեղի ունենում աշխարհի քաղաքական և տնտեսական կառուցակարգում, իսկ այս հանգամանքն արդեն նախանշում է, որ համավարակից հետո աշխարհը բոլորովին ուրիշ է լինելու, քան կար նախկինում։ Սակայն ամենաբարդ խնդիրը համավարակից հետո մարդկության համար մնալու է տնտեսական ճգնաժամի հաղթահարումը։

 Եվ դեռևս շատ երկրներ չեն կողմնորոշվում, թե ինչ քայլերի միջոցով է հնարավոր դուրս գալ ստեղծված բարդ տնտեսական իրավիճակից՝ մանավանդ այն պարագայում, որ վերջին շրջանում լայն տարածում է ստանում այն տեսակետը, թե պետք է, որ երկրները համակերպվեն կորոնավիրուսի տարածման պայմաններում նորմալ և առանց լուրջ սահմանափակումների կյանք վարելու գործելակերպին։

 Հայաստանի կառավարությունը ևս հայտնվել է դեպրեսիայի մեջ և չի կարողանում հստակ կողմնորոշվել, թե ինչ տնտեսական քաղաքականության միջոցով է հնարավոր հաղթահարել ճգնաժամը։ Թերևս դա է պատճառը, որ իշխանությունների կողմից իրականացվելիք տնտեսական հեղափոխության մասին լոզունգներն արդեն մնացել են անցյալում, և այլևս չկան այն նպաստավոր պայմանները, որոնք հիմքեր էին ստեղծում հավելյալ տնտեսական աճի համար։

 Կառավարությունը  ժամանակի ընթացքում շարունակում է կիրառել բիզնեսին և հանրության որոշ հատվածներին աջակցություն տրամադրելուն միտված փաթեթների գործարկման պրակտիկան։ Սակայն հետաքրքրական է, որ բիզնեսին ուղղված հիմնական աջակցությունը տրամադրվում է միայն վարկերի տեսքով։

 Եվ դեռևս անհասկանալի է, թե ինչպես է կառավարությունը պաշտպանելու հայրենական արտադրողին՝ իր մրցունակությունը պահպանելու տեսքով։ Դա կարելի է անել, օրինակ՝ հարկային քաղաքականության, օրենսդրական դաշտի բարելավման և այլ խրախուսական ձեռնարկումների միջոցով։

 Սրա շուրջ կառավարությունը պետք է լուրջ քայլեր ձեռնարկի, այլապես Հայաստանից արտահանվող արտադրանքը կարող է կորցնել իր մրցունակությունը։ Հաշվի առնենք, որ մեր հիմնական տնտեսական գործընկեր Ռուսաստանի ազգային արժույթի՝ ռուբլու արժեզրկման արդյունքում զգալիորեն կրճատվում են հայաստանյան արտահանողների՝ ապրանքների վաճառքից ստացվող եկամուտները, ու սրա արդյունքում մեր ապրանքները կարող են լինել թանկ և ոչ մրցունակ։ Բացի դրանից, մեր ներքին շուկայում ամրապնդվում են ռուսական ապրանքների դիրքերը, որոնք էժանության շնորհիվ ավելի մրցունակ են դառնում, քան տեղական ապրանքները։

 Քանի որ արդեն որոշ չափով կանխատեսելի է, որ ճգնաժամը երկարաժամկետ բնույթ է կրելու, ապա կառավարությունը պետք է տնտեսական քաղաքականության հարցում որդեգրի ռազմավարական մոտեցում և փորձի տնտեսության ծանրության կենտրոնը առանց ցնցումների տեղափոխել այն ոլորտներ, որոնք ճգնաժամային պայմաններում մեծ աճ արձանագրելու պոտենցիալ ունեն (օրինակ՝ գյուղատնտեսության, սննդի արդյունաբերություն, հեռահաղորդակցության տեխնոլոգիաներ, բժշկություն և այլն)։

 Բայց կառավարությունը իր հիմնական հույսը դրել է անցյալ տարի թերակատարված կապիտալ ծախսերի իրականացման վրա։ Եվ պատահական չէ, որ վարչապետը խորհրդակցության ժամանակ հայտարարում է, թե ճգնաժամից դուրս գալու իրենց առաջնային գործիքը կապիտալ ծախսերի արդյունավետ իրականացումն է։

Նկատի ունենանք, որ իսկապես ենթակառուցվածքների և բնակարանաշինության ոլորտներում կապիտալ ծրագրերի իրականացումը տնտեսության համար որոշակի դրական էֆեկտ կարող է ապահովվել, բայց այդ էֆեկտը լինելու է կարճաժամկետ, քանի որ այդ ծրագրերը նախատեսված են որոշակի ժամանակահատվածի համար, բայց այս պայմաններում մեզ պետք է, որ կառավարությունը իր հիմնական ուշադրությունը սևեռի տնտեսական գործունեության այն ուղղությունների վրա, որոնք շարունակական արդյունքներ կապահովվեն տնտեսության համար։

 Արտակ Գալստյան

 

 

 

 

 

 

 

Widest 5G Coverage, the Launch of the Uplay Platform, and the Integration of Cerillion: Ucom Summarizes 2025 Ucom and Armflix Present “13 Seconds” at KinoPark How to Choose a Career Path and What Skills are Considered Crucial: AraratBank on the GoTeach Platform Unibank Issues a New Tranche of Perpetual Bonds with 13.75% Coupon Unibank Became a Member of BAFTThe December beneficiary of “The Power of One Dram” initiative is the “City of Smile” Foundation EBRD lends US$ 40 million to Acba bank for youth-led firms in ArmeniaHeading Into 2026 at Ucom Speed։ New Year Offers Are Now Live Bvik and Idram Standing by Young ReadersIDBank participated in the conference dedicated to the 10th anniversary of the Armenian Institute of Directors AxelMondrian Wins Three Major International Awards for Branding, PR and Film Production in 2025Ucom Promotes Space Engineering Education Global Finance names AraratBank Best Sub-Custodian Bank 2025 in ArmeniaAraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnershipTeam Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three YearsApply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMDEuromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospectA Brand-New Section on Idram&IDBankSeveral real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and IdramAraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in LjubljanaIDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.” Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad AnnouncedUnibank's VISA DIGITAL cards are now free Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of UnderstandingIdram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant InternationalSTEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s SupportSolar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of Ucom and SunChild Idram Announces Partnership with WeChat Pay