Yerevan, 16.December.2025,
00
:
00
BREAKING


Անհրաժեշտ են համապատասխան գործիքներ, որպեսզի երկարաժամկետ հեռանկարում ապահովվի դրամի կայունությունը

ANALYSIS

Past.am

Կորոնավիրուսի պանդեմիան անջնջելի հետք է թողնում համաշխարհային տնտեսության վրա։ Խորացող ճգնաժամի հետևանքները զգում են գրեթե բոլոր երկրները ինչպես իշխանության, այնպես էլ շարքային քաղաքացիների մակարդակով։

Հայաստանի տնտեսությունը ևս բարդ օրեր է ապրում։ Տնտեսության առանձին ճյուղերում գործունեությունն ուղղակի կաթվածահար է եղել։ Չնայած պետությունը բիզնեսին օգնելու նպատակով որոշակի միջոցառումներ է նախաձեռնում, սակայն դրանք բավարար չեն շարունակվող ճգնաժամի հարվածները մեղմելու համար։

Ու այս իրավիճակում լուրջ մտահոգության տեղիք է տալիս նաև Հայաստանի արժութային շուկայում ստեղծված անկայուն իրավիճակը։ Ինչպես հայտնի է, մարտի երկրորդ կեսից նկատվեց դրամի արժեզրկում։ Ազգային արժույթը կարճ ժամանակահատվածում բավական ինտենսիվ թուլացավ դոլարի նկատմամբ։

Մի քանի օրվա ընթացքում դոլարի փոխարժեքը բարձրացավ գրեթե 30 դրամով՝ հասնելով ընդհուպ 510 դրամի։ Արդյունքում դրամն արժեզրկվեց 6-7 տոկոսով։ Եվ դրամի արժեզրկման գործընթացը կանգնեցնելու նպատակով Կենտրոնական բանկը ստիպված էր տարադրամային ներարկումներ կատարել։ Մարտին վաճառվեց ավելի քան 120 մլն դոլար։

Ճիշտ է՝ տարադրամային ներարկումներից հետո դրամը սկսեց կայունանալ և աստիճանաբար ամրապնդվել 480 դրամի սահմաններում, սակայն վերջին օրերին դրամի փոխարժեքը նորից սկսել է տատանվել և արժեզրկվել դոլարի նկատմամբ։

 

Սակայն ֆինանսական կայունության տեսանկյունից մտավախության  տեղիք է տալիս այն հանգամանքը, որ Հայաստանի արժութային շուկայում արձանագրված դրամի արժեզրկումը և փոխարժեքի անկայունությունը բացասաբար է անդրադարձել ավանդների, ինչպես նաև քաղաքացիների կամ ֆիզիկական անձանց բանկային խնայողությունների վրա։

 

Պաշտոնական տվյալներով՝ մարտին դրամային ավանդները կրճատվել են ավելի քան 33 մլրդ դրամով, որոնց մասը բաժին է ընկնում բնակչության խնայողություններին։ Ըստ ամենայնի, ավանդատուները կա՛մ իրենց խնայողություները վերածել են տարադրամի ու այդ տեսքով են շարունակել իրենց ավանդները, կա՛մ էլ գումարները դուրս են հանել բանկերից։

Խնդիրն այն է, որ երբ դրամի կտրուկ արժեզրկման պայմաններում բնակչությունը, կորցնելով վստահությունը ազգային արժույթի նկատմամբ, արտարժութային ռիսկերից հեռավորվելու նպատակով դրամային ավանդները վերածում է դոլարայինի, դրա հետևանքով մեծանում է բանկերի կարճ արտարժութային դիրքը, ինչը կորուստների կհանգեցնի դրամի հետագա արժեզրկման պայմաններում:

Իսկ այսպիսի պայմաններում բանկերը արտարժութային ռիսկերի կրճատման նպատակով մեծացնում են արտարժութային վարկերի տեսակարար կշիռը իրենց պորտֆելում: Եվ այս տեսանկյունից նկատի ունենանք, որ դրամի կտրուկ արժեզրկման դեպքում տուժում են արտարժույթով վարկավորվածները, քանի որ մեծանում է նրանց պարտքային բեռը:

Ուստի ֆինանասական համակարգում բացասական զարգացումներից խուսափելու համար անհրաժեշտ է, որ կառավարությունը համապատասխան գործիքներ կիրառվի, որպեսզի երկարաժամկետ հեռանկարում ապահովի ազգային արժույթի՝ դրամի կայունությունը։

 Տարադրամային ներարկումներ իրականացնելու հետ մեկտեղ հարկ է, որ քայլեր կատարվեն, որպեսզի ֆինանսական շուկայում խուճապային տրամադրությունները գլուխ չբարձրացնեն, որոնք դրամի հետագա արժեզրկման սպասումներ են առաջ բերում, իսկ Հայաստանի ներսում տնտեսվարող սուբյեկտները լրացուցիչ օգուտներ ստանալու ակնկալիքով իրենց ազատ դրամական և վարկային միջոցները սկսում են վերածել արտարժույթի։

 

Արտակ Գալստյան

 

Widest 5G Coverage, the Launch of the Uplay Platform, and the Integration of Cerillion: Ucom Summarizes 2025 Ucom and Armflix Present “13 Seconds” at KinoPark How to Choose a Career Path and What Skills are Considered Crucial: AraratBank on the GoTeach Platform Unibank Issues a New Tranche of Perpetual Bonds with 13.75% Coupon Unibank Became a Member of BAFTThe December beneficiary of “The Power of One Dram” initiative is the “City of Smile” Foundation EBRD lends US$ 40 million to Acba bank for youth-led firms in ArmeniaHeading Into 2026 at Ucom Speed։ New Year Offers Are Now Live Bvik and Idram Standing by Young ReadersIDBank participated in the conference dedicated to the 10th anniversary of the Armenian Institute of Directors AxelMondrian Wins Three Major International Awards for Branding, PR and Film Production in 2025Ucom Promotes Space Engineering Education Global Finance names AraratBank Best Sub-Custodian Bank 2025 in ArmeniaAraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnershipTeam Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three YearsApply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMDEuromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospectA Brand-New Section on Idram&IDBankSeveral real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and IdramAraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in LjubljanaIDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.” Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad AnnouncedUnibank's VISA DIGITAL cards are now free Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of UnderstandingIdram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant InternationalSTEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s SupportSolar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of Ucom and SunChild Idram Announces Partnership with WeChat Pay