Yerevan, 16.December.2025,
00
:
00
BREAKING


Անո­րո­շու­թյան և ռիս­կե­րի «խաչ­մե­րու­կում»

ANALYSIS

Համաշխարհային ընդգրկումով կորոնավիրուսի տարածումը դրսևորվում է երկու բաղադրիչով՝ առողջապահական և տնտեսական ճգնաժամերով։ Եվ պատահական չէ, որ պետությունների կառավարությունները փորձում են կառավարելիության և հավասարակշռության սահմանագծում պահել առողջապահական և տնտեսական ճգնաժամերը, որոնք փոխադարձ կախված են միմյանցից։

Սակայն այլ հարց է, թե դա որքանով է հաջողվում, որովհետև համավարակի տարածման տեմպերը և մարդկանց վարքագիծը այս պայմաններում հիմնականում կանխատեսելիության սահմաններից դուրս են։ Ու ամենամտահոգիչն այն է, որ որոշակի ընդմիջումներով կարող են տեղի ունենալ վարակի երկրորդ կամ երրորդ բռնկումները։

Բազմաթիվ վերլուծաբաններ տարբեր գնահատականներ են հնչեցնում ստեղծված իրավիճակի կապակցությամբ։ 

Փորձագետների մի մասը կարծում է, թե համավարակի հետևանքների հաղթահարմանը կարելի է հասնել մեկ տարվա ընթացքում, սակայն մյուս մասը կարծում է, որ ժամանակի ընթացքում տեղի կունենան կորոնավիրուսի նոր բռնկումներ, իսկ ճգնաժամի հաղթահարման համար ուղղակի տարիներ են պահանջվելու։

Դեռ շաբաթներ առաջ միջազգային տարբեր փորձագետներ գրեթե համոզված էին, որ սահմանափակումների աստիճանական թուլացումը պայմաններ կապահովի համաշխարհային տնտեսության արագ և կտրուկ վերականգնման համար, սակայն որքան ժամանակն անցնում է, այնքան կանխատեսումները փոխվում են, իսկ համաշխարհային տնտեսությունը շարունակում է կրել ճգնաժամի բեռը։

Մի խոսքով, իրավիճակը մնում է անորոշ։ Հենց այս անորոշությունն է, որ թույլ չի տալիս մեծ ու փոքր տնտեսվարողներին կողմնորոշվել և ռացիոնալ որոշումներ ընդունել ճգնաժամային իրավիճակում։

Անորոշությունն ու զգուշավորությունը դարձել են ոչ միայն տնտեսության, այլև բանկային համակարգի հիմնական մարտահրավերը։ Չնայած Հայաստանի բանկերը միայն այս տարվա առաջին եռամսյակում մոտ 45 տոկոս շահույթ են ունեցել, որը հուսադրող ցուցանիշ է, այնուամենայնիվ, հայաստանյան բանկային համակարգի կայունության ապահովման տեսանկյունից որոշակի ռիսկեր են ի հայտ գալիս։

Խնդիրն այն է, որ մոտեցել է իրավաբանական և ֆիզիկական անձանց համար հայտարարված վարկային արձակուրդների ավարտը։ 

Եվ վարկառուների որոշակի մասը, բնականաբար, դժվարություններ է ունենալու իր վարկային պարտավորությունները կատարելու հարցում։

Մեծ թվով անձինք և ընկերություններ արտակարգ դրության ռեժիմի սահմանափակումների պարագայում ուղղակի կասեցրել են իրենց տնտեսական գործունեությունը և չեն կարողացել շահույթ ապահովել։ Սրան զուգահեռ՝ նվազել են քաղաքացիների եկամուտները, հետևաբար նաև վարկունակությունը։

Այս պարագայում վարկառուներն ի վիճակի չեն լինի առանց լրացուցիչ խթանող աջակցության պատշաճորեն կատարել վարկային պարտավորությունները, և միայն տույժ-տուգանքների հերթական համաներումը խնդրի լուծում չի կարող լինել։ Մյուս կողմից էլ բանկերն իրենց հերթին ի վիճակի չեն վարկառուներին անվերջ արձակուրդ տրամադրել, քանի որ նրանք էլ ունեն իրենց պարտավորությունները։

Բանկերը մասնավորապես ավանդատուների միջոցների վերադարձման խնդիր ունեն և չեն կարող երկար սպասել, թե որքան ժամանակ հետո վարկառուն կկարողանա վարկային մարումներ իրականացնել։

Եվ այս պայմաններում կառավարության խնդիրն է՝ տարբեր ծրագրերի միջոցով այնպես անել, որ տնտեսության մեջ և ֆինանսական հատվածում վերականգնվի աշխուժությունը, որպեսզի հնարավոր լինի առավել սահուն և առանց ցնցումների դուրս գալ այս իրավիճակից։ Պետք է զբաղվել ոչ թե մեկերկու կոնկրետ դեպքով, այլ արմատական լուծումներ են պետք։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Ucom and Armflix Present “13 Seconds” at KinoPark How to Choose a Career Path and What Skills are Considered Crucial: AraratBank on the GoTeach Platform Unibank Issues a New Tranche of Perpetual Bonds with 13.75% Coupon Unibank Became a Member of BAFTThe December beneficiary of “The Power of One Dram” initiative is the “City of Smile” Foundation EBRD lends US$ 40 million to Acba bank for youth-led firms in ArmeniaHeading Into 2026 at Ucom Speed։ New Year Offers Are Now Live Bvik and Idram Standing by Young ReadersIDBank participated in the conference dedicated to the 10th anniversary of the Armenian Institute of Directors AxelMondrian Wins Three Major International Awards for Branding, PR and Film Production in 2025Ucom Promotes Space Engineering Education Global Finance names AraratBank Best Sub-Custodian Bank 2025 in ArmeniaAraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnershipTeam Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three YearsApply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMDEuromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospectA Brand-New Section on Idram&IDBankSeveral real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and IdramAraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in LjubljanaIDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.” Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad AnnouncedUnibank's VISA DIGITAL cards are now free Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of UnderstandingIdram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant InternationalSTEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s SupportSolar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of Ucom and SunChild Idram Announces Partnership with WeChat PayAraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US