Yerevan, 25.December.2025,
00
:
00
BREAKING


Haaretz. Իսրայելի ՊՆ-ն թաքցնելու բան ունի, երբ խոսքը Ադրբեջանի հետ չափազանց սերտ հարաբերությունների մասին է․ news.am

SOCIETY

Լեռնային Ղարաբաղում ռազմական գործողությունների սկսվելուց մի քանի օր անց Amnesty International-ը հայտարարել է, որ Ստեփանակերտ քաղաքի մոտակայքում հայտնաբերվել է իսրայելական կասետային ռումբ: Հայտարարության համաձայն, ռումբն ընկել է բնակելի թաղամասում այն բանից հետո, երբ, ըստ ամենայնի, այն արձակել են ադրբեջանական զորքերը, գրում է Haaretz-ը։

«Կասետային ռումբերի օգտագործումը ցանկացած պարագայում արգելված է միջազգային մարդասիրական օրենսդրությամբ, ուստի դրանց օգտագործումը քաղաքացիական բնակավայրերի վրա հարձակվելու համար հատկապես վտանգավոր է եւ կհանգեցնի նոր զոհերի եւ վնասվածքների»,- ասել է Amnesty International-ի Արեւելյան Եվրոպայի եւ Կենտրոնական Եվրոպայի հարցերով ղեկավարի պաշտոնակատար Դենիս Կրիվոշեեւը:

«Կասետային ռումբերն իրենց բնույթով անխտիր գործողության զենք են, եւ բնակելի տարածքների դեմ օգտագործելը բացարձակ սարսափելի է ու անընդունելի: Քանի որ մարտերը շարունակում են սրվել, քաղաքացիական բնակչությանը պետք է պաշտպանել, այլ ոչ թե ենթարկել կանխամտածված հարձակումների»:

Հեղինակը դիմել է Իսրայելի Պաշտպանության նախարարությանը, Պաշտպանության ուժերին եւ Արտաքին գործերի նախարարությանը` հետաքրքրվելով, թե արդյոք Իսրայելը կասետային ռումբեր է մատակարարել, եւ եթե այո, ապա երբ, սակայն ոչ մի գերատեսչությունից պատասխան չի ստացել:

Կասետային ռումբը մի տեսակ տարա է, որտեղ պահվում է ոչ մեծ ռումբերի կապոց: Հիմնական ռումբը պայթում է որոշակի բարձրության վրա եւ ավելի փոքր ռումբեր է ցրում մեծ տարածքի վրա, որոնք կարճ ժամանակ անց պայթում են:

Իսրայելի կասետային ռումբերի երկու հիմնական արտադրողներից է Israel Military Industries-ը, որը դրանք մատակարարում էր ՑԱԽԱԼ-ի զրահատանկային եւ հրետանային կորպուսներին եւ Rafael Advanced Defense Systems-ը, որը դրանք տրամադրում է ռազմաօդային ուժերին:

Նախկինում Իսրայելը հաճախ է կասետային զինամթերք վաճառել այլ երկրներին: Տարբեր տվյալներով, դրանց թվում են՝ ԱՄՆ-ը, Գերմանիան, Հնդկաստանը, Ռումինիան, Շվեյցարիան, Թուրքիան, Մեծ Բրիտանիան, Ավստրիան, Դանիան, Նորվեգիան, Չիլին, Կոլումբիան եւ Վենեսուելան:

Բայց ըստ արտասահմանյան հաղորդագրությունների՝ կասետային ռումբերի ամենամեծ արտաքին շուկան Ադրբեջանն է՝ տարբեր թնդանոթներով եւ հրթիռային կայանքներով հանդերձ, որոնց մի մասը նույնիսկ ՑԱԽԱԼ-ը չի գնել: Այս վաճառքների մեծ մասը, եթե ոչ բոլորը, իրականացվել են նախքան միջազգային կոնվենցիայի ուժի մեջ մտնելը: Հաղորդվել է նաեւ, որ Իսրայելը վաճառում է երկակի օգտագործման զինամթերքի մասեր, որոնք նույնպես կարող են օգտագործվել կասետային ռումբերի մեջ այնպես, որպեսզի Իսրայելը կարողանա շրջանցել կոնվենցիան:

Միջազգային ճնշման ֆոնին, հատկապես՝ իրավական,  2018 թվականին ռազմաօդային ուժերը որոշել են վերանայել իրենց կասետային ռումբերի պաշարների ոչնչացման հնարավորությունը:

Այդ նպատակով նա տենդեր է կազմակերպել՝ CBU այսպես կոչված կասետային ռումբերի վնասազերծման նպատակով: Չնայած նրան, որ որոշման ընդունման պահից 2 տարի է անցել, գործընթացը, կարծես, չի սկսվել: Հակառակ դեպքում որեւէ բացատրություն չկա, որ ՑԱԽԱԼ-ը եւ ՌՕՈւ-ն չեն պատասխանում պարզ հարցերի՝ ո՞ր ընկերությունն է շահել տենդերը, արդյո՞ք գործընթացը մեկնարկել է, եւ եթե այո, ապա քանի՞ ռումբ է արդեն ոչնչացվել: Elbit Systems-ը, որը մոտ 2 տարի առաջ ձեռք է բերել Israel Military Industries-ը, հայտարարել է. «2018 թվականի նոյեմբերին IMI-ի գնումից հետո Elbit-ը դադարեցրել է կասետային զինամթերքի հետ կապված IMI-ի գործունեությունը»: Մինչ այդ IMI-ի սեփականատերն էր պաշտպանության նախարարությունը, որը հրաժարվում էր քննարկել կասետային ռումբերը, ներառյալ ցանկացած կապ Ադրբեջանի հետ: Rafael Advanced Defense Systems-ը հայտարարել է. «Որպես կանոն՝ մենք հաճախորդների հետ չենք քննարկում տրանզակցիաների դետալները, ինչ վերաբերում է հարցի վերանայմանը, ապա ընկերությունը նման տեսակի համակարգեր չի վաճառում»:

Պաշտպանության նախարարությունը ղեկավարվում է որպես պետություն պետության մեջ: Իսկ ավելի հստակ՝ նրան ղեկավարում է պետությունը, որը չի սիրում բացատրություններ տալ եւ հրաժարվում է հարցերից, որոնք նրան դուր չեն գալիս: Կարծես, գերատեսչությունը ինչ-որ բան է թաքցնում, հատկապես երբ խոսքը Ադրբեջանի հետ սերտ հարաբերությունների մասին է:

Ակնկալվում է, որ չորեքշաբթի ակտիվիստ Էլի Ջոզեֆը, ով մասնակցում է բռնապետական ռեժիմներին Իսրայելի կողմից զենքի վաճառքն արգելելու հարցով ջանքերին, խնդրագիր կներկայացնի Գերագույն դատարան՝ պահանջելով բացահայտել Բաքվի եւ Իսրայելի ռազմական կապերը: Բացի այդ, Ջոզեֆն ու «Հրեական սիրտ» կազմակերպությունից նրա գործընկերները ելույթ կունենան Քնեսեթում Ադրբեջան զենքի արտահանման դեմ՝ «Ո՛չ ռազմական հանցագործություններին, ո՛չ անմեղ զոհերին» կարգախոսով: Այդ կապակցությամբ կազմակերպությունը հիշեցրել է, որ Թուրքիան վարձկանների է ուղարկել Ադրբեջան Լեռնային Ղարաբաղում մարտի դաշտում կռվելու համար»:

AraratBank Receives Visa Trusted Partnership Award 2025 Secret Santa at idplus: Anonymous Gift CardsWe condemn the unlawful actions by Armenia’s Gov. against the Armenian Apostolic Church. Jan Figel Free Style issues Armenia’s first corporate bonds in the fashion retail sector, placed by Cube InvestUnibank Completed the Placement of Its Third Issuance of Perpetual BondsScholarship for 100 Artsakh Students as Part of IDBank’s “Side by Side” Program The results of the second Junius financial literacy competition have been summarized From idea to implementation: Ameriabank Presents the Programs Implemented under My Ameria, My Armenia CSR Campaign Ucom and SunChild Launch the “Smart Birdwatching” Educational Program AraratBank Supports Digitization of "Karin" Scientific Center ArchiveWelcome to the ID booth: Big Christmas MarketWidest 5G Coverage, the Launch of the Uplay Platform, and the Integration of Cerillion: Ucom Summarizes 2025 Ucom and Armflix Present “13 Seconds” at KinoPark How to Choose a Career Path and What Skills are Considered Crucial: AraratBank on the GoTeach Platform Unibank Issues a New Tranche of Perpetual Bonds with 13.75% Coupon Unibank Became a Member of BAFTThe December beneficiary of “The Power of One Dram” initiative is the “City of Smile” Foundation EBRD lends US$ 40 million to Acba bank for youth-led firms in ArmeniaHeading Into 2026 at Ucom Speed։ New Year Offers Are Now Live Bvik and Idram Standing by Young ReadersIDBank participated in the conference dedicated to the 10th anniversary of the Armenian Institute of Directors AxelMondrian Wins Three Major International Awards for Branding, PR and Film Production in 2025Ucom Promotes Space Engineering Education Global Finance names AraratBank Best Sub-Custodian Bank 2025 in ArmeniaAraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnershipTeam Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three YearsApply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMDEuromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospectA Brand-New Section on Idram&IDBankSeveral real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and IdramAraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in LjubljanaIDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia