Ընդունելություն ուսհաստատություններ՝ պետբյուջեի միջոցների հաշվին. նախագիծ․ «Փաստ»
SOCIETY«Փաստ» օրաթերթը գրում է
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունն առաջարկում է փոփոխություն կատարել «Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» օրենքում: Նշվում է՝ «Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» օրենքի 67-րդ հոդվածով սահմանված է, որ «Պետությունը երաշխավորում է ժամկետային պարտադիր զինվորական ծառայության ժամանակ ծառայողական պարտականությունները կատարելիս 1-ին կամ 2-րդ խմբի հաշմանդամության զինվորական կենսաթոշակի իրավունք ունեցող նախկին զինծառայողների, ինչպես նաև զոհված (մահացած) զինծառայողների ծնողների, ամուսնու (կնոջ) մինչև 27 տարեկան զավակների ընդունելությունը Կառավարության սահմանած ցանկում ընդգրկված ՀՀում հավատարմագրված ուսումնական հաստատություններ` ընդհանուր մրցույթից դուրս, առանձին մրցույթով, քննությունները դրական միավորներով հանձնելու դեպքում, պետական բյուջեի միջոցների հաշվին՝ ՀՀ կառավարության սահմանած կարգով»:
Հաջորդիվ ԿԳՄՍ նախարարությունն ընդգծում է, որ Կառավարության 2006 թվականի «ՀՀ բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում ուսանողական նպաստ և պետական կրթաթոշակ տալու կարգը հաստատելու, ՀՀ կառավարության 2005 թվականի սեպտեմբերի 8-ի N 1986-Ն և 2005 թվականի սեպտեմբերի 15-ի N 2114-Ն որոշումներն ուժը կորցրած ճանաչելու մասին» N 1183-Ն որոշմամբ հաստատված կարգի 2-րդ կետի բ) պարբերությամբ սահմանված է, որ պետությունն ուսանողական նպաստի ձևով ուսման վճարի լրիվ փոխհատուցում տրամադրում է՝ ժամկետային պարտադիր զինվորական ծառայության ժամանակ ծառայողական պարտականությունները կատարելիս 1-ին կամ 2-րդ խմբի հաշմանդամության զինվորական կենսաթոշակի իրավունք ունեցող նախկին զինծառայողներին, ինչպես նաև զոհված (մահացած) զինծառայողների մինչև 27 տարեկան զավակներին՝ համաձայն «Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» ՀՀ օրենքի:
Մեր երկրի օրենքներով սահմանված կարգով պետությունն ուսանողական նպաստի ձևով ուսման վճարի լրիվ փոխհատուցում տրամադրում է ուսհաստատություն ընդունված և համապատասխան կարգավիճակ ունեցող ուսանողներին՝ համաձայն «Հայաստանի Հանրապետությունում հաշմանդամների սոցիալական պաշտպանության մասին», «Առանց ծնողական խնամքի մնացած երեխաների սոցիալական պաշտպանության մասին», «Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» օրենքների: Նախարարությունն ընդգծում է, որ «Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» օրենքի 67-րդ հոդվածը տարընթերցման տեղիք է տալիս, քանի որ չի արտացոլում ուսման ընթացքում օրենքով սահմանված կարգավիճակ ունեցող բոլոր սովորողների՝ պետբյուջեի միջոցների հաշվին ուսման վարձի փոխհատուցման հարցը: Առաջարկվող լրացմամբ հստակեցվում են տարընկալման տեղիք տվող հասկացությունները, հաշվի առնելով, որ օրենքի այդ դրույթն ընդունելիս օրենսդիրը նկատի է ունեցել օրենքով սահմանված կարգավիճակ ունեցող սովորողների ուսման վարձի՝ պետբյուջեի միջոցների հաշվին փոխհատուցումը:
Ի դեպ, օրենքում փոփոխությունների նախագծի ընդունման դեպքում սովորողը ուսումնական հաստատությունների վճարովի համակարգից կտեղափոխվի տվյալ ուսումնական հաստատության անվճար համակարգ: Արդյունքում՝ այս նախագծի ընդունմամբ կհստակեցվեն օրենքի 67-րդ հոդվածի դրույթները, որի արդյունքում ուսումնառության ընթացքում օրենքով սահմանված կարգավիճակ ստացող սովորողներն առանց խոչընդոտների կօգտվեն ուսվարձի փոխհատուցման արտոնությունից՝ պետբյուջեի միջոցների հաշվին: Միևնույն ժամանակ նախագծի ընդունումը պետբյուջեում կառաջացնի ծախսերի փոփոխություն։
Սակայն, ինչպես նշում է գերատեսչությունը, օրենքի նախագծի վերաբերյալ պետական բյուջեից լրացուցիչ միջոցների հատկացման անհրաժեշտության մասով այժմ հնարավոր չէ ներկայացնել ֆինանսական գնահատական, քանի որ օբյեկտիվ պատճառներով առկա չեն հաշվարկման հիմք հանդիսացող ոչ ֆինանսական ցուցանիշները և դեռևս չի ավարտվել 2021 թվականի շարքային կազմի պարտադիր զինվորական ծառայության ամառային զորակոչի զորացրումը: Ներկայիս իրավիճակը (2020 թվականի պատերազմից հետո) պահանջում է առաջացած խնդրի անհապաղ լուծում՝ ելնելով սովորողների իրավունքների իրացման անհրաժեշտությունից, իսկ ֆինանսական ցուցանիշների գնահատականը հնարավոր կլինի տրամադրել 2021-2022 ուսումնական տարվա հունվար ամսին՝ ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության ու Հայաստանի Հանրապետության բուհերի միջև հոկտեմբեր ամսին կնքվող ֆինանսական պայմանագրերի վերանայումից հետո:
Լուսինե Առաքելյան
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում