Yerevan, 22.November.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Կրթական համակարգի ճգնաժամի սուր կողմերը. «Փաստ»

SOCIETY

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Սկսվում է նոր ուսումնական տարին, սակայն այն այս տարի առաջին հերթին բացառիկ է նրանով, որ դիմորդների թիվն անհամեմատ պակասել է, և բուհերում մեծ թվով տեղեր թափուր են մնացել, այդ թվում՝ այնպիսի մասնագիտական ուղղություններով, որոնք մեծ պահանջարկ ունեն շուկայում։ Այս իրողությունը մի շարք համակարգային խնդիրների մասին է վկայում։ Առաջին հերթին աչքի է զարնում դեմոգրաֆիկ խնդիրը։ Այսինքն, եթե երիտասարդության քանակը նվազում է, բնականաբար, դրան զուգահեռ նվազելու է նաև բարձրագույն կրթություն ստանալ ցանկացողների քանակը։ Այնինչ, թեկուզ տրիվիալ է, բայց պարտավոր ենք նորից ու նորից շեշտել՝ կրթված և որակավորում ունեցող երիտասարդությունը յուրաքանչյուր պետության և տնտեսության շարժիչ ուժն է։

Մյուս կողմից էլ նկատելի է կրթության նկատմամբ հետաքրքրության նվազումը։ Երիտասարդները չեն ցանկանում բարձրագույն կրթություն ստանալ, քանի որ նրանք տեսնում են, թե ինչպես են պատահական և համապատասխան կրթություն չունեցող մարդիկ հայտնվում ամենաբարձր և ամենապատասխանատու պաշտոններում։ Եվ պատահական չէ, որ անգամ մամուլում տեղ են գտնում հրապարակումներ, որ իշխանական պաշտոնյաներից ոմանք, իրենց շեֆի գլխավորությամբ, նույնիսկ ընդունակ չեն եղել ավարտել բուհը կամ բուհից դուրս են մնացել, սակայն դա չի խանգարում, որպեսզի նրանք հանրության համար վճռական որոշումներ ընդունեն։ Անգամ հայտնի են դեպքեր, երբ իշխանական որոշ կարկառուն ներկայացուցիչների կենսագրության ամենաուշագրավ հատվածը վերաբերում է ոչ թե կրթությանը կամ մասնագիտական առաջընթացին, այլ Նիկոլ Փաշինյանի նախաձեռնած հավաքներին մասնակցելուն կամ «քայլելուն»։

Եվ ընդհանրապես, այս իշխանություններն այնպիսի քաղաքականություն են վարում, որ ակնհայտ լինի՝ կրթությունն այլևս շարժառիթ չէ։ Ավելին, նրանք խրախուսում են անգրագիտությունը և այնպես անում, որ երեխաների շրջանում կորչի սովորելու ձգտումը։ Դրա համար էլ, անկախ նրանից, թե աշակերտը գիտելիք ունի կամ չունի, փոխադրվելու է հաջորդ դասարան, ինչը նշանակում է՝ ընդհանրապես անուշադրության մատնել վատ առաջադիմություն ունեցող երեխաներին: Մյուս կողմից էլ՝ իշխանությունները ուսուցիչների աշխատավարձերի բարձրացման անվան տակ նախաձեռնել են կամավոր ատեստավորման համակարգն այնպես, որ ինչքան հնարավոր է՝ քիչ թվով ուսուցիչներ կարողանան հաղթահարել անհրաժեշտ միավորների շեմը ու աշխատավարձի բարձրացում ունենան։ Բացի այդ, ատեստավորման համակարգը հեռու է կրթական որակի ապահովման խնդրից, քանի որ ուսուցիչը կարող է շատ բարձր միավորներ վաստակել թեստից, սակայն չկարողանա նյութը մատչելի ու հասկանալի կերպով մատուցել աշակերտներին։ Ուշագրավ է նաև այն հանգամանքը, որ Նիկոլ Փաշինյանը ընդդիմադիր ժամանակաշրջանում, առավել ևս՝ իշխանազավթման փուլում շրջանառում էր կրթական համակար գը ապա կու սակ ց ա կ ա նաց ն ե լ ո ւ լոզունգները։ Հատկապես հայտնի է 2018 թ-ի ապրիլ յան ընդվզման օրերին Ռոդենի արձանի ֆոնին կանգնած ընդդիմադիր Փաշինյանի հայտարարությունն այն մասին, թե բուհերի ռեկտորները կուսակցական պատկանելիություն պետք է չունենան, կրթօջախներն էլ ապաքաղաքական մարմիններ պետք է լինեն:

Սակայն իշխանություն ստանալուց հետո Փաշինյանը սկսեց այնպիսի քաղաքականություն վարել, որ կրթօջախներում կրթության փոխարեն առաջնային պլան մղվեցին ներքին հակասություններն ու քաղաքական հայացքների հիման վրա ի հայտ եկած խժդժություններն ու գզվռտոցը։

Արդյունքում կարևորագույն նշանակություն ունեցող կրթական հաստատությունները բարձիթողի վիճակի մատնվեցին այնքան ժամանակ, մինչև իշխանություններն իրենց թիմակիցներով լցրեցին բուհերի խորհուրդներն ու ռեկտորների պաշտոնները։ Բացի դրանից, Փաշինյանն ու իր թիմակիցները խոստանում էին, թե բարեփոխելու են կրթական համակարգը և համապատասխանեցնելու ժամանակակից աշխատաշուկայի պահանջներին, սակայն այս մասին պոպուլիստական ճառեր ասելուց բացի, նրանք ոչինչ չարեցին։ Դրան զուգահեռ, իրենց պաշտոնավարման շրջանում իշխանությունները շարունակաբար հարվածներ են հասցնում կրթության արժեհամակարգային բաղադրիչին՝ մասնավորապես հայագիտությանը՝ միաժամանակ խրախուսելով օտարամոլությունը։

Եվ պատահական չէ, որ դրսից միջոցներ ներգրավելու նպատակով մեր կրթական համակարգը օտար ծրագրերի իրականացման հետևանքով դարձել է ուղղակի փորձադաշտ։ Ժամանակակից աշխարհում կրթությունը և գիտությունը դիտարկվում են պետության կարևորագույն բաղադրիչներից մեկը, բայց մեր կրթական համակարգը ճգնաժամի մեջ է, որը շատ ծանր հետևանքներ կարող է ունենալ պետականության հետագա կենսագործունեության համար։ Սա այնպիսի մի հարց է, որ հասարակությունը, հանրային և քաղաքական միավորները չպետք է անուշադրության մատնեն։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

How Not to Go Bankrupt on Black Friday: 5 Smart Shopping TipsIDBank warmly hosted children from the "Music for Future" Foundation.Ucom’s 5G network launched in 11 new cities UPay has joined Idram's Open QR infrastructureA Free Mastercard and 10% idcoins with Cashless Payments. IDBankThe Results of the 19th Annual International Microelectronics Olympiad Summarized in Yerevan AraratBank Named Best Investor Relations Bank Armenia 2024General Director of Ucom participated in Silicon Mountains technological summit Saving together: IDBank and IdramARARATBANK AND SINGAPORE GFTN SIGN MEMORANDUM OF UNDERSTANDING FOR DIGITAL TRANSFORMATIONAndron Participates in the Tomorrow Mobility World Congress 2024: Driving Innovation in E-MobilityAcba bank and American Express Expand Collaboration in ArmeniaThe Silicon Mountains technology summit to be held with the support of Ucom Evocabank became the first bank to join Idram’s open QR infrastructure25% Off on RIA Money Transfers to Ukraine at AraratBank Yerevan to Host Unprecedented Serbian-Armenian Music ConcertAraratBank Stands with My Forest Armenia to establish Charles Aznavour Forest Ucom and Sunchild NGO install another solar plant in Areni 4,401,021 AMD to COAF. The November beneficiary is “Armenia Tree Project”Go Digital or Go Home: Sergey Arakelyan Yes to cashless! - cruises and gifts for AraratBank MC cardholders Ucom joins Armenian Internet Governance Forum as a platinum partner AraratBank: Five-Time Winner at AMX Awards 2024AraratBank Initiates a Panel Discussion on AI and LeadershipKhachaturian International Youth Competition launched in China with performance by “Music for Future” Foundation’s Cellist Mari HakobyanUcom Employees Participate in Forest Restoration Efforts in Vayots Dzor Fast Shift has joined Idram's open QR infrastructure New and modern. Arabkir branch of IDBank reopenedAraratBank: Unprecedented Consumer Loan Offer Starting from 14.5% Ucom launches 5G network across nine Armenian citiesLearn to save. World Savings Day with Idram JuniorAnother solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024 IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International TransfersIDBank participated in the HR Expo-24 conference Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at MatenadaranUcom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community The customer is always our top priority: IDBankThe October beneficiary of "The Power of a Dram" is the Children of Armenia FundAmeriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community The winners of the 2024 joint program between SIA Armenia and "The Power of One Dram" have been announced General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System10% idcoin with IDBank Mastercard cardsUcom Completes Network Modernization in Gyumri and Vanadzor Ameriabank’s Special Offer for New Mastercard Holders. 1% Cashback and Lots of GiftsGeneral Director of Ucom Delivers a Lecture at Leadership School