Տոնավաճառային ծաղրածուների հագուստից՝ գրեթե յուրաքանչյուրի զգեստապահարանի տարր. «Փաստ»
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Ժիլետի մասին առաջին հիշատակումը կապված է ֆրանսիական տոնավաճառային ծաղրածուների հետ: Նրանք էին, որ կրում էին անթև վերնազգեստներ, որոնք իրենց մայրենի լեզվով կոչվում էին «ժիլլեր»։ Ֆրանսիայում նույնպես կա այն կարծիքը, որ առաջին ժիլետը կարող արհեստավորի անունը եղել է Ժիլե։ Կան նաև այլ վարկածներ: Բայց, ինչպես էլ եղած լինի, մի բան կարելի է հաստատապես ասել. աստիճանաբար հագուստի այդ տարրը գրավել է շատ ժողովուրդների ուշադրությունը՝ երկար ժամանակ մնալով որպես զինվորականի հագուստի տարր։ Ծագման մասին տարբեր պատմությունները բարդացնում են ժիլետի առաջացման ակունքների հստակ որոշման գործընթացը: Ենթադրվում է, որ Անգլիան կարող էր լինել այդ նորաձևության ծննդավայրը, որտեղ երկար տարիներ հագնում էին կոմզոլ, որն էլ 18-րդ դարում փոխարինվել է ժիլետով: Բայց քանի որ ժիլետ բառն ավելի համահունչ է ֆրանսերենին, ընդհանուր առմամբ, ընդունված է, որ Ֆրանսիան է ժիլետի հայրենիքը:
Այնտեղ դա հագնում էին հարուստ մարդիկ, այն զարդարված էր գեղեցիկ ասեղնագործությամբ և թանկարժեք կոճակներով: Անգլիայում ժիլետը լրացվում էր թանկարժեք քարերից պատրաստված կոճակներով, փոստատարները նույնպես սիրում էին այն կրել՝ տաք մնալու համար, քանի որ երկար տարածություններ էին անցնում փոստ առաքելու համար: Ժիլետի հանրաճանաչության գագաթնակետը եղել է Ֆրանսիական հեղափոխության տարիներին, որտեղ այն կարելու համար օգտագործվում էր մետաքս և թավիշ։ Եվ միայն 19-րդ դարում է ժիլետը մտել Ռուսաստան, բայց սկզբում դա արգելված հագուստ էր, քանի որ խորհրդանշում էր հեղափոխական գործողությունները Ֆրանսիայում։ Կանայք առաջինն էին, որ սկսեցին ժիլետ կրել այլ հագուստի վրայից, իսկ մինչ այդ տղամարդիկ այն միշտ ինչ-որ հագուստի տակից էին հագնում։ Այն ոչ միայն լրացնում էր գեղեցիկ հագ ու կապը, այլ նաև տաք էր պահում։
Արդեն 19-րդ դարում Եվրոպայում մոդայիկ էր ժիլետ կրելը, անգամ միանգամից մի քանի հատ էին հագնում։ Ժամանակի ընթացքում ժիլետի տեսքը որոշակիորեն փոխվել է։ Ինչպիսին ասես որ այն չի եղել՝ գծավոր, վանդակավոր, ծաղկային պատկերով, նույնիսկ շատ վառ գույներով: Բայց աստիճանաբար տղամարդկանց ժիլետի գունային սխեման ձեռք է բերել դասական ոճ՝ մոխրագույն, սև, շագանակագույն, իսկ նախկին վառը սկսել է գռեհիկ համարվել։ Փոխվել են ոչ միայն գործվածքն ու գույնը, այլ նաև բուն վզնոցը, ամրակները, գրպանների ձևն ու կոճակները։ Ժիլետը հարմար էր շղթայով ժամացույց կրելու համար, ժամացույցը դրվում էր ինչպես ստորին, այնպես էլ վերին գրպաններում, իսկ շղթան ամրացվում էր կոճակին։ 20-րդ դարում ժիլետները դարձան ոստիկանների և անվտանգության աշխատակիցների համազգեստի անբաժանելի մասը և հայտնի դարձան նաև բայքերների շրջանում:
Վերջիններիս շրջանում հատկապես նորաձև էր համարվում կոպիտ կաշվից կարված ժիլետը՝ զարդարված տարբեր գամերով ու շղթաներով։ Այսօր ժիլետը թե՛ տղամարդկանց և թե՛ կանանց զգեստապահարանի տարր է։ Կանանց ժիլետները պատրաստվում են տարբեր երկարություններով և կտրվածքներով՝ տրիկոտաժից, կաշվից, մետաքսից, անգամ մորթուց: Ավելի երիտասարդ է ջինսե տարբերակը: Նյութերի բազմազանության շնորհիվ ժիլետները հարմար են տարբեր եղանակների ու պայմանների համար։ Բացի դա, ժիլետը կարելի է կրել հագուստի տարբեր տարրերի հետ և բավականին ոճային տեսք ստանալ։ Կինը կարող է այն կրել ինչպես երեկոյան միջոցառման ժամանակ, այնպես էլ գործնական միջավայրում, այն հարմար է քայլելու և սպորտով զբաղվելու համար։ Ժիլետներ հաճախ կարելի է գտնել նորաձևության դիզայներների հավաքածուներում։
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում