«Արմանի մասին մտքերով ենք շնչում, քնում ու արթնանում, նա է ապրելու ուժ տալիս». ավագ սերժանտ Արման Աղվանյանն անմահացել է հոկտեմբերի 9-ին Ջրականում. «Փաստ»

INTERVIEW 27 June, 2024 11:01

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

«Փոքր տարիքից շատ աշխույժ երեխա էր: Իր քայլերը գիտակցված էին, գիտեր, թե ինչ էր անում: Ընկերասեր էր, հարգված թե՛ մեծերի, թե՛ փոքրերի կողմից: Անսահման հումորով էր»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Մանուշը՝ Արմանի տատիկը:

Մինչև յոթերորդ դասարանն Արմանը հաճախել է Վանաձորի Գայի անվան թիվ 21 դպրոցը: Հիմա դպրոցում Արմանի անվան դասասենյակն է «պատմում» նրա մասին: Տատիկն ուսուցչուհի էր, և Արմանը դարձավ նրա դասարանի աշակերտներից մեկը: «Արմանը դեռևս մանկապարտեզում աչքի էր ընկնում, մասնակցում բոլոր միջոցառումներին, փայլում էր: Նույն կերպ՝ նաև դպրոցում: Սեպտեմբերի 1-ն էր, Արմանը բանաստեղծություններ էր արտասանում, դպրոցի բակում վալս պարում: Ճիշտ է, նախապես պատրաստել էինք պարի այդ համարը, բայց այնքան հասուն էր պարում: Ես իր ուսուցչուհին էի, բայց երբեք տարբերություն չեմ դրել իր ու իմ մյուս աշակերտների միջև, նա էլ երբեք չի օգտվել այն հանգամանքից, որ իր տատիկն եմ»:

Տիկին Մանուշի խոսքով, Արմանը հետաքրքրված էր մաթեմատիկայով, նկարչությամբ: «Շատ լավ հիշողություն ուներ և ընդունակ էր: Դասը մեկ կամ երկու անգամ կարդում էր և տիրապետում թեմային: Օտար լեզուները՝ անգլերենը և ռուսերենը, հավասարապես սովորում էր: 1988 թ.-ի երկրաշարժից հետո մեր դպրոցը կառուցել էին իրանցիները, և իրենց հովանավորությամբ մեր դպրոցում նաև պարսկերեն էին սովորում: Արմանս նաև այդ լեզվին էր տիրապետում»: Դպրոցում սովորելու տարիներին Արմանն ընտրվել է աշակերտական խորհրդի նախագահ: Տատիկը հիշում է՝ կարծես Ազգային ժողովի ընտրություններ լինեին: «Բուկլետներ էր տպել, իր կարգախոսը գրել, քարոզարշավ էր անցկացնում, արդյունքում ընտրվեց խորհրդի նախագահ: Այնքան էր ուրախացել»: Այնուհետև Արմանը տեղափոխվում է Վանաձորի՝ մաթեմատիկական թեքումով «Էվրիկա» դպրոց, այնտեղ ևս ընտրվում աշակերտական խորհրդի նախագահ:

«Մի շրջան կար, երբ ուզում էր զինվորական դառնալ, հետաքրքրված էր այդ մասնագիտությամբ, գրքեր էր աչքի անցկացնում, ասում էին, որ լավ սպա կլինի: Հիշում եմ՝ կավճանկարի մրցույթ էին հայտարարել: Արմանս տանկ էր նկարել, տանկի փողի վրա նստած աղավնի, բերանին՝ ծրար, ու գրել էր՝ խաղաղություն աշխարհի բոլոր մանուկներին: Երբ հիշում եմ այդ նկարը, կարծես կանխազգացման պես մի բան ունեցած լինի: Այդ մրցույթում նա հաղթող ճանաչվեց, մի թուր և նոթատետր նվիրեցին, թուրն այժմ նվիրել ենք Պատմության թանգարանին: Հետաքրքրված էր համակարգիչներով, շատ լավ տիրապետում էր: Փոքր տարիքից զբաղվել է սպորտով. կարատե, ըմբշամարտ, սամբո, ֆուտբոլ, լող, լողի ձեռքի գնդակ: Ջրագնդակի միջազգային մրցույթի ժամանակ մրցանակ ստացավ «Լավագույն ռմբարկու» անվանակարգում: Իրեն առաջարկեցին Ռուսաստանում թիմերից մեկի հետ խաղալ, բայց քանի որ ուներ սովորելու նպատակ, հրաժարվեց: Այնքան պատվոգրեր ու մեդալներ ունի, որոնք թվել ուղղակի անհնար է, պետք է տեսնել: Դաշնամուր, դուդուկ ու կիթառ էր նվագում, հրաշալի երգում էր»:

«Էվրիկայում» սովորելու ժամանակ, երբ նաև հունահռոմեական ըմբշամարտի էր հաճախում, տարբեր մրցումների է մասնակցել, այդ թվում՝ նաև Ստեփանակերտում, և մրցանակ շահել: «Երևանում հունահռոմեական սպորտաձևի միջազգային մրցումներ էին: Արմանը մրցման ժամանակ անարդարության հանդիպեց: Տուն եկավ ու ասաց՝ պետք է հանրապետության դատախազը դառնամ, որ պայքարեմ անօրինականությունների դեմ: Եվ ընդունվեց Սլավոնական համալսարանի «Իրավագիտություն» ֆակուլտետի ռուսական բաժինը, անվճար հիմունքներով: Վեց ամիս հասցրեց ուսանող լինել, այդ ընթացքում սիրվեց համալսարանում թե՛ իր ընկերների, թե՛ դասախոսական կազմի կողմից: Ծառայության ընթացքում ևս մշտական կապի մեջ էր նրանց հետ: Ես վստահ եմ, որ հրաշալի մասնագետ էր դառնալու»:

Քննությունները գերազանց հանձնելուց հետո Արմանը 2019 թ. հունվարի 13-ին զորակոչվում է պարտադիր զինվորական ծառայության: Առաջին վեց ամիսը ծառայել է Արմավիրի ուսումնական զորամասում, հետո տեղափոխվել է Ստեփանակերտի Ցորի տանկային վաշտ՝ որպես տանկի հրամանատար: Կրտսեր սերժանտի կոչումով տեղափոխվել է Ցոր, այնտեղ ստացել ավագ սերժանտի կոչում: Եղել է դասակի հրամանատարի տեղակալ: «Մեծ սիրով է մեկնել ծառայության, մեծ սիրով ծառայել: Ծառայության ժամանակ պարգևատրվել է «Լավագույն զինվոր-մարզիկ», «Քաջարի մարտիկ» կրծքանշաններով: Ինձ ու մայրիկին կարծես սաստեր՝ որ բանակ գնացի ու դուք լաց եղաք, վերջ, էլ ձեզ չեմ զանգահարի: Երբևիցե անգամ միտք չի ունեցել, որ կարող է չծառայել»: Պատերազմին նախորդող օրերին Արմանը մշտապես զանգահարում է տուն, կապի մեջ լինում տատիկի ու մայրիկի հետ: Նույն կերպ՝ նաև պատերազմի ընթացքում: Պատերազմի սկսվելուց անմիջապես հետո Արմանը տեղափոխվել է Ջրական: «Իրեն հարցնում էի՝ Արմա՛ն ջան, որտե՞ղ ես:

«Ցորի բունկերում ենք, սպասում ենք, տեսնենք, թե ինչ է լինելու»: Զրուցելու ժամանակ ո՛չ կրակոցի ձայն եմ լսել, ո՛չ շշուկ: Դեպքից երկու օր առաջ զանգահարեց՝ տա՛տ, լույս չկա, հեռախոսը լիցքավորելը դժվար է, երկու օր չեմ զանգի, չանհանգստանաս: Հեռախոսն անջատեցի ու ինքս ինձ ասացի՝ դու Արմանն ես, մի ճար կգտնես, կզանգես: Սպասում էինք իր զանգին»: Արմանն այդպես էլ չի զանգահարում: Օրեր անց ընտանիքը ստանում է բոթը: Արմանը զոհվել է հոկտեմբերի 9-ին Ջրականում: «Տանկային ամբողջ շարասյունը մնացել էր Արմանի հույսին, Արմանն է ղեկավարել ու կռվել: Տանկերի շարասյունը պետք է տեղափոխվեր այլ վայր, Արմանն է այդ ամենը համակարգելիս եղել, նրա տանկի «լ յուկը» բաց է լինում, նա էլ՝ դուրս եկած, եթե ներսում լիներ, իրեն ոչինչ չէր լինի:

ԱԹՍ-ի հարվածից տանկը շրջվել է, իսկ երկաթը հարվածել է Արմանի գլխին»: Արմանի «վերադարձը» տուն չի ուշացել, իսկ հարազատները կարողացել են նրան հրաժեշտ տալ. «Իր սիրուն դեմքն անվնաս էր»: Իսկ հիմա մայրիկին ու տատիկին ապրելու ուժ կրկին Արմանն է տալիս: «Եթե ինչ-որ հարցի շուրջ պետք է որոշում կայացնեմ, ինչպես նախկինում, հիմա էլ Արմանի հետ եմ որոշում: Անգամ փոքր տարիքում իմ խորհրդատուն էր, ընկերը, իմ տղան ու թոռը: Մեր ամեն ինչն է: Իր մասին մտքերով ենք շնչում, քնում ու արթնանում: Գնում եմ, Արմանի հուշաղբյուրի մոտ նստում: Մարդիկ գալիս են, ջուր խմում, հետո Աստծո անունն են տալիս, կարծես դրանով գոհանում եմ: Ինձ նաև իր մայրիկի՝ Գայանեի ներկայությունն է ուժ տալիս»: Հ. Գ. - Ավագ սերժանտ Արման Աղվանյանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» մեդալով: Հուղարկավորված է Օձունի գերեզմանատանը:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում