Yerevan, 31.October.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Վրա­ցա­կան դա­սե­րը Հա­յաս­տա­նի հա­մար. ար­մա­տա­կան արևմ­տա­մե­տու­թյու­նից՝ ար­մա­տա­կան պրագ­մա­տի­կու­թյուն. «Փաստ»

POLITICS

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

ng.ru-ն «Հայկական շրջադարձը դեպի անորոշության. Երևանը պետք է վրացական դասերը սովորի» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ մարդկանց ուղղակիորեն ուրիշներից սովորելու անկարողությունը հայտնի փաստ է: Եվ, կարծես թե, նման իրավիճակ է լինում նաև պետական մակարդակով, հատկապես՝ Հարավային Կովկասում։ Անդրկովկասի որոշ երկրներ շատ հաճախ են խոսում եղբայրական հարաբերությունների մասին, բայց իրականում բավականին քիչ բան գիտեն միմյանց մասին։ Եվ դա հստակ երևում է ներկայիս երևանյան քաղաքական գործընթացներում։ Ղարաբաղյան պատերազմում կրած պարտությունը ծանր հարված հասցրեց հայի հպարտությանը և ինքնավստահությանը։ Մեղավորներին «գտնելու» ցանկությունը հանգեցրեց, այսպես կոչված, պրոյեկցիայի դասական օրինակի։

Փաստացի, Մոսկվան մեղադրվեց «մահացու մեղքերի» մեծ մասում, թեև վաղուց էր պարզ, որ այն ժամանակ, երբ Երևանը ջանասիրաբար տոնում էր 90-ականների վաղեմի ու մոռացված հաղթանակը, Բաքուն պատրաստվում էր հարձակողական գործողությունների։ Հայաստանը այս բոլոր տարիների ընթացքում գտնվել է հաղթողի համախտանիշի գերության մեջ՝ չգիտակցելով ուժերի հարաբերակցության փոփոխությունները թե՛ տեղական, թե՛ գլոբալ մակարդակներում։ Երկիրը խրված էր անցյալի ձեռքբերումների մեջ: Հիմա շատ արևմտյան վերլուծաբաններ և գիտնականներ շփում են ձեռքները և ուրախանում Հայաստանի, այսպես կոչված, դեպի Արևմուտք շրջադարձից և Մոսկվայի հետ ռազմավարական գործընկերությունից Նիկոլ Փաշինյանի կառավարության դանդաղ հեռացումից։ Դա հատկապես կարևոր է Աֆրիկայում և Մերձավոր Արևելքում ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի դիրքերի վատթարացման ֆոնին։

Սակայն, եթե նայենք Ռուսաստանին նրա մրցակիցներով փոխարինելու Երևանի փորձերին, ապա լիովին պարզ չէ, թե ինչպե՞ս է այդ բանաձևը աշխատելու ոչ միայն քարոզչական, այլ նաև զուտ աշխարհաքաղաքական և տնտեսական տեսանկյուններից։ Այստեղ կարելի է ապավինել եղբայրական Վրաստանի բազմամյա փորձին, որը ստիպված եղավ արմատական արևմտամետությունից վերածվել արմատական պրագմատիկության։ Վարդերի հեղափոխությունից հետո վրացական քաղաքական վերնախավը որոշեց աչք փակել պրագմատիզմի վրա՝ հօգուտ գաղափարական համակրանքների։ Երկրում գործող հավասարակշռման համակարգը վերակառուցվեց արմատական արևմտամետի։ Երկիրը ամեն կերպ փորձում էր հնարավորինս հեռու մնալ ոչ միայն Ռուսաստանից, այլ նաև ողջ հետխորհրդային տարածքից։ Կապերը խզվեցին, և ամբողջ պետական ապարատը սկսեց աշխատել ՆԱՏՕ-ին և ԵՄին երկրի արագ ինտեգրման ուղղությամբ։

«Ես վրացի եմ, հետևաբար եվրոպացի եմ». նման հայտարարությունը գրեթե վերածվեց պետական կարգախոսի։ Սակայն սպասելիքները չարդարացան։ Աշխարհաքաղաքականությունն ու տնտեսությունը ոչ միայն գերակշռեցին գաղափարախոսությանը, այլ նաև ապացուցեցին, որ իրականությունը միշտ էլ հաղթում է երազանքներին: Արևմտյան երկրներն ակտիվորեն աջակցում էին երկրին դրամաշնորհներով և վարկերով, բայց դեռ պետք էր տնտեսությունը կառուցել, և այստեղ պարզվեց, որ ռազմավարական գործընկերները պատրաստ չեն ներդրումներ կատարել բիզնեսում՝ միայն գաղափարախոսության և աշխարհայացքի հիման վրա։ Գերմանիայից, ԱՄՆ-ից և Ֆրանսիայից խոստացված ֆինանսական հոսքերի փոխարեն երկիրը ստացավ թուրքական կապիտալի գերակայություն, բացի դա, երկիր տուրիստական հոսքի բացարձակ չեմպիոնը հետխորհրդային երկրների, հատկապես Ռուսաստանի Դաշնության քաղաքացիներն էին։

Ավելին, չնայած ԱՄՆ նախագահ Ջորջ Բուշի հավաստիացումներին, Մոսկվան, այնուամենայնիվ, հատեց կարմիր գծերը և ծանր պարտության մատնեց Թբիլիսիին՝ ապացուցելով, որ Արևմուտքն իրական ռազմական ազդեցություն չունի տարածաշրջանում։ Արևմուտքը կարող է լինել միայն գաղափարական համախոհ, որը միայն սկզբնական փուլում կարող է զգալի ներդրումներ անել բարեփոխումների մեջ, որպեսզի երկիրը մղի դեպի մոդեռնիզմ: Բայց Հարավային Կովկասում միայն արևմտամետ տրամադրությունների և կողմնորոշման հիման վրա երկիր կառուցելն անհնարին է։ Նիկոլ Փաշինյանը և իր քաղաքական գործընկերները պետք է լավ սովորեն վրացական դասը, քանի որ ներկայում ակտիվորեն ապավինում են հենց Արևմուտքին։

Բայց Արևմուտքը չի կարող փոխարինել Ռուսաստանին, քանի որ նրա ազդեցությունը խիստ սահմանափակ է մի կողմից՝ իր աշխարհագրական դիրքի, մյուս կողմից՝ Անկարայի և Մոսկվայի գերակայության պատճառով։ Հնարավոր է դիվերսիֆիկացնել արտաքին և ներքին քաղաքականությունը՝ ներմուծելով արևմտյան և այլ ինստիտուտներ, բայց պետք է հիշել հյուսիսային հարևանի կարմիր գծերը, քանի որ նա պատրաստ է պաշտպանել իր ազգային շահերը։ Ո՛չ Փարիզը, ո՛չ Վաշինգտոնը չեն կարողանա պաշտպանել Երևանի շահերը, եթե Անկարան ու Բաքուն որոշեն առաջ մղել այս կամ այն քաղաքականությունը, սակայն Մոսկվան կարող է դա անել։ Հետևաբար, վրացիների արևմտյան կուրատորների և Թբիլիսիի միջև ներկայիս ճգնաժամի ֆոնին ներկայում անապահով է փորձել աշխարհաքաղաքական կամ այլ շրջադարձ կատարելը, քանի որ դա կարող է միայն լրացուցիչ անորոշության հանգեցնել:

Հայաստանը պետք է իր հիմնական դասը քաղի իր հարավկովկասյան հարևանի օրինակից: Արևմտամետ տրամադրությունները և ժողովրդավարության խթանումն ապրիորի չեն հակասում պրագմատիզմի, աշխարհաքաղաքականության և տնտեսագիտության հիմնական սկզբունքներին։ Դա այն է, ինչ Վրաստանը հիմա հասկացել է և շատ ցավագին կերպով վերանայում է Արևմուտքի հետ հարաբերությունները։ Հիշեցնենք, որ Թբիլիսիում ԵՄ դեսպան Պավել Գերչինսկին վերջերս հայտարարել էր, որ այս պահին ԵՄ-ին Վրաստանի ինտեգրման գործընթացը կասեցված է։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Another solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024 IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International TransfersIDBank participated in the HR Expo-24 conference Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at MatenadaranUcom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community The customer is always our top priority: IDBankThe October beneficiary of "The Power of a Dram" is the Children of Armenia FundAmeriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community The winners of the 2024 joint program between SIA Armenia and "The Power of One Dram" have been announced General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System10% idcoin with IDBank Mastercard cardsUcom Completes Network Modernization in Gyumri and Vanadzor Ameriabank’s Special Offer for New Mastercard Holders. 1% Cashback and Lots of GiftsGeneral Director of Ucom Delivers a Lecture at Leadership School Idram Junior and Koreez Summarize the Results of the Junius Financial Education CompetitionExperience comfortable traveling with IDBank premium cardsUcom has published the 2023 financial audit report UBPay has joined IAMTN Payments NetworkThe Armenian Conference Interpreters Association Celebrates the International Translation Day Old Yerevan: IDBank’s New Branch in an Exclusive FormatAraratBank and SIA: Ongoing Partnership for Social EntrepreneurshipUcom and SunChild NGO have installed a following solar power plant in Chakaten settlementUcom and Impact Hub Yerevan Launch the Ucom Fellowship Incubation ProgramArmenia hosts the most prestigious International CMC Conference and the "Constantinus" Award Ceremony Nokia and Team Telecom Armenia bring 25G PON commercial services to customers across Armenia The Power of One Dram to "Moonk" technoschool Ucom and SunChild NGO Bring Renewable Energy to Syunik's Borderline Regions Incredibly long: Rocket Line 0% now for 12 months Junius: A Financial Literacy Game in the Idram Junior App Around 100,000 households are making use of Team's Internet; 2nd quarter indicators New IDBank Branch in the City of HrazdanUcom Successfully Concludes uGeneration Summer Internship Program IDBank and Idram at the "Horizon" Camp: The Power of One Dram Converse Bank has joined the UN Global Compact Initiative Ucom Launches Special Promotion for Students Ahead of Academic Year IDBank, Idram and Impact Hub Launch the SIA Armenia Incubation Program Ucom General Director Ralph Yirikian Becomes First Guest Speaker at "Skills Lab" AMD 4 165 643 to SIA Armenia program: Aren Mehrabyan Foundation is the august beneficiary of The Power of One Dram Ucom, in Cooperation with SunChild NGO, Installs Solar Panels in Tsaghkavan AraratBank once again completes the bond placement ahead of scheduleEIB Global signs first direct loan agreement with an Armenian commercial bank Ucom Launches New Phase of Network Modernization in Armenia’s Regions Free statements and references from IDBankUcom and Sunchild Launch New Phase of Joint Environmental Project Ameriabank Receives 3 Awards for Excellence by Euromoney: the Best Bank, the Best Digital Bank, and the Best Bank for SMEs in Armenia for 2024