«Դավիթը խելացի էր, շփվող, աշխույժ, ֆիզիկապես ուժեղ». սերժանտ Դավիթ Ազատյանն անմահացել է հոկտեմբերի 12-ին Ջուվառլու բնակավայրում, տուն «վերադարձել»... մեկ տարի երկու ամիս անց. «Փաստ»

INTERVIEW 21 November, 2024 11:01

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

«Շատ ակտիվ, աշխույժ, խելացի երեխա էր Դավիթս: Երկու տարեկանում արդեն ամեն ինչ գիտեր: Մեծի նման երգում էր, արտասանում: Շփվող էր: Վեց տարեկանը չէր լրացել, երբ սկսեց դպրոց հաճախել: Կարողանում էր և՛ դաս լսել, և՛ խոսել: Երբ իրեն հարցնում էի, թե ինչո՞ւ է խոսում դասի ժամանակ, արձագանքում էր՝ չեմ հասցնում դասամիջոցի ընթացքում խոսել երեխաների հետ: Բայց երբ ուսուցիչն իրեն հարցեր էր տալիս, բոլոր հարցերին պատասխանում էր»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Քրիստինան՝ Դավիթի մայրիկը:

Դավիթը տան ավագն է, կրտսեր եղբայր ունի՝ Ռոբերտը: Դպրոցական տարիների մասին խոսելիս մայրը նշում է՝ որդին դպրոցն ավարտել է կարմիր վկայականով: «Սիրում էր Մաթեմատիկա և Ռուսաց լեզու առարկաները: Տասը տարեկանից հաճախել է պարի՝ բրեքդանսի, լողի խմբակ: Ֆիզիկապես շատ ուժեղ էր»: Դավիթը մասնակցել է բազմաթիվ մրցույթների, ստացել բազում մրցանակներ: 2015 թ.ին ընդունվել է Երևանի պետական հումանիտար-տեխնիկական քոլեջի «Ֆինանսներ» բաժինը: Այն ևս ավարտել է գերազանցության վկայականով: Միաժամանակ ուսումնասիրել է ծրագրավորման լեզուներ: Քոլեջն ավարտելուց հետո ընդունվել է Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի «Ֆինանսներ» բաժինը՝ երկրորդ կուրս: Մեկ կիսամյակ հասցրել է ուսանող լինել:

«Իրեն հետաքրքիր էր նաև ծրագրավորումը: Ծառայելու ընթացքում համակարգչի հետ կապված ամեն ինչ անում էր, գծագրեր էր գծում, տեքստեր հավաքում, իր մոտ ամեն ինչ շատ արագ էր ստացվում»: 2019 թ.-ի հունվարի 12-ին Դավիթը զորակոչվել է բանակ: Վեց ամիս ծառայել է Երևանի կապի ուսումնական զորամասում։ Ստացել է կրտսեր սերժանտի կոչում, այնուհետև, որպես կապի ջոկի հրամանատար, ծառայությունը շարունակել է Ստեփանակերտի ՊԲ-ի 8-րդ պաշտպանական շրջանի (ЦОР) զորամասում: Ծառայության ընթացքում արժանացել է սերժանտի կոչման: Պարգևատրվել է նաև «Լավագույն մարզիկ» կրծքանշանով։ «Երբեք չի երկմտել բանակում ծառայելու հարցում: Եղբայրս Իսպանիայում է, երբ տղայիս առաջարկում էի՝ կարո՞ղ է իր մոտ գնաս, չծառայես, Դավիթն արձագանքում էր. «Բացառվում է, կծառայեմ, կվերադառնամ, հետո արդեն կգնամ Իսպանիան տեսնելու»: Ծառայության ընթացքում բացարձակ չի նեղվել: 2019 թ.-ի հունիսի 27-ին ռեկորդ է սահմանել՝ 35 վայրկյանում 68 անգամ կատարելով հենում-ծալում ձեռքերի ափերի վրա (ժիմ): Ռեկորդը գրանցվել է «Դյուցազնագրքում»»:

Սեպտեմբերի 27-ից Դավիթը ներգրավվում է ռազմական գործողությունների մեջ: «Այդ օրն առավոտյան շուտ զանգահարեց: Ինձ միշտ Նանո էր ասում՝ «Նանո՛ ջան, հանկարծ չվախենաս, ամեն ինչ լավ է, գնանք, տեսնենք, թե ինչ ենք անում»: Իր ընկերոջն էր տեսանյութ ուղարկել, որտեղ ժպտում է, ուրախ տրամադրությամբ մեքենայով գնում են: Նույնիսկ թեժ կռվի ժամանակ մեզ հանգստացնում էր, ասում՝ իմ տեղը շատ հանգիստ է, ամեն ինչ նորմալ է, կատակում էր՝ ձեզ ի՞նչ ուղարկեմ, ի՞նչ է պետք: Շատ հետո ենք իմացել, թե ինչերի միջով է անցել»: Դավիթ Ազատյանի մարտական ուղին ասում է. «Հանդիսանալով հրետանային դիվիզիոնի 1-ին հրետանային մարտկոցի կառավարման դասակի կապի ջոկի հրամանատար՝ մարտական գործողությունների ժամանակ մարտկոցի կազմում Դավիթ Ազատյանը ակտիվ մասնակցություն է ունեցել մարտկոցի կապի ապահովման և կազմակերպման գործում՝ Վազգենաշենում տեղակայված կրակային դիրքերից: 2020 թ.-ի հոկտեմբերի 5-ին դիվիզիոնի կազմում տեղափոխվել է Հադրութի շրջանի 9-րդ կիլոմետր կոչվող հատված և մարտկոցի կազմում մարտ վարել հակառակորդի դեմ։

Դավիթ Լևոնի Ազատյանը 9-րդ կիլոմետր կոչվող հատվածում նույնպես իրեն դրսևորել է լավ կողմերով և օգնել հրամանատարությանը: Նա իր անձնական օրինակով՝ համեստությամբ, բարությամբ, նախաձեռնությամբ և պատրաստվածությամբ աչքի էր ընկնում: 2020 թ.-ի հոկտեմբերի 8-ին դիվիզիոնի կազմում տեղափոխվում է Ջուվառլու բնակավայր և զբաղեցնելով կրակային դիրքեր, սկսում մարտկոցի կազմում մարտ վարել հակառակորդի դեմ: Նա գործնականորեն լավ էր տիրապետում իր մասնագիտական գիտելիքներին: Ճիշտ կապի կազմակերպման շնորհիվ մարտկոցը կարողացել է իր առջև դրված խնդիրը կատարել՝ հակառակորդին պատճառելով զրահատեխնիկայի, 7 անվավոր տեխնիկայի, հրետանային կրակային դիրքերի և տասնյակից ավելի հետևակի կորուստներ»:

Հոկտեմբերի 10-ին Դավիթը վերջին անգամ է զանգել տուն: «Տատիկի 80-ամյակն էր: Այդ օրը բոլորին զանգահարել է, զրուցել, ու բոլորն են նշում՝ այնպես էր խոսում, ասես մեկնել էր հանգստի»: Հոկտեմբերի 12-ին Դավիթն իր ընկերների հետ զոհվում է Ջուվառլուում՝ հակառակորդի հատուկ նշանակության խմբերի ներթափանցման ժամանակ՝ մինչ այդ մարտնչելով թշնամու դեմ և նրան մեծ վնասներ հասցնելով: «Իրենց խմբին, բառիս բուն իմաստով, հանձնել են: 15 օր տղաները կռվել են, իրենց ոչինչ չի եղել: Արա լեռում են եղել, 9-րդ կիլոմետր կոչվող տարածքում, տարբեր հատվածներում: Նրանց տարել են բաց դաշտի մեջ՝ Ջուվառլու կոչվող տարածքը: Հրամանատարները փախել են: Որպես կապավոր՝ Դավիթը կցված է եղել հրետանուն, որը երբեք առաջնագիծ չեն տանում: Այն պետք է լինի 3-րդ, 4-րդ գծում, բայց եղել է առաջնագծից էլ առաջ:

Գենադի Բաղդասարյանը հրաման է տվել, նրանց տարել են Ջուվառլու այն դեպքում, երբ նույն տեղում երկու օր առաջ 3-րդ մարտկոցը շարքից դուրս է եկել: Այնտեղ են տարել 1-ին և 2-րդ մարտկոցները: 1-ին մարտկոցի տղաները կրակն իրենց վրա են վերցրել, 2-րդ մարտկոցը հասցրել է ամբողջությամբ դուրս գալ, իրենց ոչինչ չի եղել: 1-ին մարտկոցից ևս տղաներ են դուրս եկել: Կապավորի մեքենայի մեջ հիմնականում պետք է Դավիթը լիներ: Դավիթը գնում է դեպի հրետանին, իրենց շտաբի պետը՝ Գևորգ Գևորգյանը, նստում է այդ մեքենան և փախչում՝ չսպասելով զինվորներին: Դիտակետից հրաման է գալիս, թե՝ մի կրակեք, մերոնք են: Դիտակետին այդ հրամանը տալիս է Ջալալ Հարությունյանը: Քրեական գործ է հարուցված, դատական նիստերն անցկացվում են Գորիսում: Գևորգյանը կալանավորված է, Հարությունյանն ազատության մեջ է, մասնակցում է նիստերին: Մենք էլ գնում ենք Գորիս, մասնակցում դատական նիստերին»:

Պատերազմից մեկ տարի անց՝ 2021 թ. նոյեմբերի 2-ին Դավիթի և նրա տասն ընկերների մարմինները փոխանցվել են հայկական կողմին: Նրանց հոգեհանգիստը տեղի է ունեցել 2021 թ.-ի դեկտեմբերի 2-ին Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցում: «Մեծ հույսեր ունեինք, որ ողջ են, որովհետև ոչ մի նույնականացում չենք ունեցել: Բայց պարզվեց, որ երեխաներին հավաքել ու տարել են այդ տարածքից: Ծնողներն այդ տարածքում փնտրել էին տղաներին, բայց ապարդյուն: Պետությունը որևէ կերպ չէր օժանդակում նրանց գտնելու հարցում, տղաների հայրերը հանդիպեցին ռուսական կողմի հետ, մեկ-երկու շաբաթ հետո նրանց մարմիններն ուղարկեցին: Ասել էին՝ տարել են մարմինները, որ նրանց չհերոսացնեն, երեխաները պետք է անհայտ մնային ամբողջ կյանքում»: Ապրելու ուժի մասին: «2021 թ.-ի ապրիլի 10-ից ամեն շաբաթ օր ուխտի ենք գնացել: 33 ուխտագնացության եմ մասնակցել: Վերջին՝ նոյեմբերի 21-ի ուխտագնացության օրն ենք իմացել ԴՆԹ հետազոտության պատասխանները: Դավիթն ինձ կապեց Աստծո հետ: Եթե հիմա Աստծո հետ չլինեի, չէի դիմանա: Իրենով եմ շնչել ու ապրել: Ուղղակի գալիս է մի պահ, երբ հասկանում ես, որ տղաներն ավելի ողջ են, քան մենք: Հավիտենական կյանք կա, ու գիտակցում եմ, որ հիմա կարող եմ միայն աղոթել տղայիս համար»:

Հ. Գ. - Սերժանտ Դավիթ Ազատյանը Արցախի Հանրապետության նախագահի հրամանագրով հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով: Հուղարկավորված է Եռաբլուրում:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում