«Զուսպ էր, խելացի, աշխատասեր, պատերազմների միջով էր անցել Հենրիկս». լեյտենանտ Հենրիկ Քոչարյանն անմահացել է 2023 թ. ապրիլի 11-ին Տեղ գյուղում. «Փաստ»

INTERVIEW 21 December, 2024 11:01

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

«Փոքրուց յուրահատուկ երեխա էր: Ոչնչից չէր վախենում: Սեր ուներ ուսման նկատմամբ, լավ էր սովորում, խելացի էր, ընկերասեր: Փոքրուց աշխատել է: Բարձր դասարաններում արձակուրդներին գնում էր աշխատելու, իր մեջ այդ մղումը կար, չէր ուզում պարապ մնալ: Զուսպ էր, կազմակերպված»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Անահիտը՝ Հենրիկի մայրիկը:

Հենրիկը ծնունդով Վայքից է: Սովորել է Վայքի թիվ երկու միջնակարգ դպրոցում, այնուհետև՝ Վայքի հումանիտար քոլեջում։ Զուգահեռաբար հաճախել է Վայքի սպորտդպրոց՝ կարատեի, ստացել է սև գոտի: «Բազմաթիվ մրցաշարերի է մասնակցել, մեդալներ ու գավաթներ ունի: Երբ մարզչին հարմար չէր լինում, զանգահարում էր Հենրիկին, որ նա պարապմունքն անցկացնի: Իրեն բոլորն էին սիրում՝ թե՛ դասընկերները, թե՛ ուսուցիչները, բոլորբոլորը: Վստահելի մարդ էր բոլորի համար իր համեստությամբ, զսպվածությամբ, խելքով»: Հենրիկը սովորել է Հայաստանի ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի պետական ինստիտուտում։ Մեկ տարի սովորելուց հետո զորակոչվել է բանակ: Մայրիկն ասում է՝ վերջերս որդին հաճախ էր ասում, որ պետք է այլ ուղղությամբ կրթությունը շարունակեր: «Ամբողջ օրը գիրք էր կարդում, իրեն ազատ չէիր կարող տեսնել»:

2015 թ.-ին Հենրիկը մեկնել է պարտադիր զինվորական ծառայության։ Առաջին վեց ամիսն անցել է Արմավիրի ուսումնական զորամասում, այնուհետև տեղափոխվել է Արցախի Հանրապետություն՝ Ասկերանի շրջան, գյուղ Իվանյան՝ որպես տանկիստ։ Հենրիկի ծառայության ժամանակ սկսվում է Ապրիլ յան պատերազմը, որից անմասն չի մնում նաև նա՝ կատարելով վերադաս հրամանատարության կողմից առաջադրված խնդիրները: Բանակից վերադառնալուց հետո Հենրիկն անցել է պայմանագրային զինվորական ծառայության՝ ՊՆ հատուկ նշանակության ջոկատում։ «Բանակից վերադառնալուց հետո շարունակեց ուսումը Ֆիզկուլտ ինստիտուտում: Երկրորդ կուրսն ավարտելուց հետո անցավ պայմանագրային ծառայության: Սիրում էր զինվորականի գործը: Ես, կարծես, իրեն ցանկանայի հետ պահել դրանից, մշտապես ասում էի, որ կարող է ցանկացած աշխատանք ընտրել, անգամ ուսուցիչ աշխատել Վայքում, բայց իրեն «համոզել» չկարողացա: Ասում էր՝ ես զինվորականի գործը շատ եմ սիրում»: Հենրիկն անցել է նաև 44-օրյա պատերազմի միջով:

Մայրիկն ասում է՝ Հատուկ նշանակության ստորաբաժանումը, որտեղ ծառայել է Հենրիկը, հաջողությամբ կատարել է մի շարք մարտական գործողություններ Ջրականում, Կովսականում, Շուշիում և Բերձորում։ «44օրյա պատերազմի ժամանակ Հենրիկս մի քանի անգամ վիրավորվել է, ամեն անգամ բուժօգնություն է ստացել, նորից վերադարձել իր ընկերների մոտ, միշտ ասել է. «Պետք է նրանց կողքին լինեմ»: Շատ փակ էր իր բնույթով: Պատերազմից հետո, երբ իրեն հարցեր էինք տալիս, մեր բոլոր հարցերն անպատասխան էին մնում. «Մամ, չեմ ուզում հիշել»: Իր ընկերները, որոնք հաճախ են մեր տան հյուրերը, այնպիսի բաներ են պատմում, որ անգամ զարմանում ես: Այդքան ուժեղ, ռիսկով 44 օր պայքարել է մարտի դաշտում և վերջում՝ այսպե՞ս… Պատմում են, որ մարտական գործողություններից մեկի ժամանակ Հենրիկը վիրավոր ընկերոջը չի լքել մարտադաշտում և ուսին դրած դուրս է բերել կրակների միջից։ Հրամանատարն այնպես էր ափսոսում Հենոյիս համար, ասում էր՝ վստահել եմ իրեն, իմ բոլոր գաղտնիքները Հենրիկն իմացել է»:

Մայրիկը հիշում է՝ որդին պատերազմի օրերին իր հետ միշտ կապի մեջ էր: «Երբ չէր զանգահարում, ներսումս տագնապ էր առաջանում, խառնվում էի իրար: Ամուսինս գիտեր, որ վիրավորվել է, հիվանդանոցում բուժում է ստանում, բայց ինձ ոչինչ չէր ասում, միայն նշում էր՝ խոսել եմ Հենրիկի հետ, ամեն ինչ լավ է, Հենրիկն ապահով տեղում է: Իհարկե, այդ հավաստիացումներին չէի հավատում, չէ՞ որ տեսնում էի, թե ինչ է կատարվում այնտեղ»:

44-օրյա պատերազմի ավարտից հետո Հենրիկը որոշում է ամրապնդել զինվորական գիտելիքները։ 2021 թ. նոյեմբերին գործուղվում է Հունաստան՝ մասնակցելու Կիպրոսի, Հունաստանի և Հայաստանի ռազմական փորձի փոխանակմանն ուղղված մեկշաբաթյա միջոցառմանը։ 2022 թ.ին ընդունվում է Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական համալսարան։ Նույն թվականի օգոստոսին Հենրիկին շնորհվում է լեյտենանտի կոչում։ Կոչումը ստանալուց հետո նա դարձյալ գործուղվում է Հունաստան եռամսյա դասընթացների։ Վերադառնալուն պես անցնում է ծառայության։ Մայրիկն ասում է՝ իրենց խումբը եղել էր 18-19 հոգի, վերջում մնացել էին երկու հոգով: «Հենց սկզբի օրերին շատերը չէին դիմացել դժվարություններին, վերադարձել էին Հայաստան: Իսկ Հենրիկն ասում էր՝ ինձ համար որքան էլ դժվար լինի, պետք է մնամ»: Հունաստանից Հենրիկը վերադարձել է պատվոգրերով ու մեդալներով:

Պատերազմի միջով անցած Հենրիկն անմահանում է թվացյալ խաղաղության պայմաններում: Պաշտպանության նախարարության հայտարարության համաձայն՝ «2023 թ. ապրիլի 11-ին՝ ժամը 16:00-ի սահմաններում, Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները կրակ են բացել Տեղ համայնքի հատվածում ինժեներական աշխատանքներ իրականացնող ՀՀ ԶՈՒ զինծառայողների ուղղությամբ»: Ադրբեջանցի զինծառայողները մեքենայով մոտեցել էին հայ զինծառայողներին, սադրանք հրահրել, որի հետևանքով փոխհրաձգություն էր սկսվել: Հենրիկը, Արթուրը, Նարեկը և Մկրտիչը զոհվել էին: «Իրենց պիտի Կապան տանեին, թե ինչու այդ հատված տարան, չգիտեմ: Հաջորդ օրն էլ պետք է վերադառնային: Հենրիկս տեսել է, որ ընկերոջ ուղղությամբ կրակել են, առաջ է գնացել: Իրեն ուղղված կրակոցը թիկունքից է եղել»: Տիկին Անահիտի խոսքերով, երբեք չի վախեցել, որ որդու հետ կարող է ինչոր վատ բան պատահել: «Այնքան լուրջ տղա էր, որ վստահ էի՝ սխալ քայլ չի անի: Ամեն հարցում ձգտում էր ավելիին: Պետք է Հնդկաստան մեկներ վերապատրաստման: Անգլերեն էր պարապում, որ լեզվին տիրապետեր: Չէր ուզում ինչոր բանից հետ մնալ: Երբ դիրքեր էր բարձրանում, իր հետ գրքեր էր տանում:

Ազատ ժամանակը գիրք ընթերցելով էր անցկացնում, ազատ օրերին գնում էր գրադարան: Մեր բարեկամների տներում, որտեղ Հենրիկը հյուր է եղել, մինչև հիմա էլ իր գրքերը կան: Նստում էր մեզ հետ, մի քիչ շփվում, մեկ էլ տեսնում էինք՝ Հենրիկը չկա, գրապահարանից գիրք է վերցրել ու մի տեղ նստած կարդում է: Աշխատասեր էր: Վարձով էինք բնակվում, Հենրիկն ասում էր՝ պետք է աշխատեմ, տուն ունենանք»: Հենրիկը կրտսեր քույր և եղբայր ունի: Հիմա ընտանիքում մեկը մյուսին թիկունք լինելով՝ փորձում են շարունակել ապրել: «Հիմա, երբ Հենրիկը չկա, շատ դժվար է: Բայց պետք է ուժ գտնեմ իմ մեջ ապրելու, որ կարողանամ այցելել իրեն, իր հիշատակը վառ պահեմ»:

Հ. Գ. ՀՀ ՊՆ թիվ N զորամասի սպա, լեյտենանտ, հետախույզ Հենրիկ Քոչարյանը հետմահու պարգևատրվել է «Արիության» մեդալով։ Հուղարկավորված է Վայոց ձորի Զառիթափ համայնքի եղբայրական գերեզմանատանը:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում