«Մամա՛, այնպես պետք է ապրեմ, որ երբեք գլուխդ կախ ման չգաս». պայմանագրային զինծառայող Կարեն Մարգարյանն անմահացել է հոկտեմբերի 20-ին Կուբաթլուում ԱԹՍ-ի հարվածից. «Փաստ»
INTERVIEW
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Կարենս շատ աշխույժ, ընկերասեր, ազնիվ երեխա էր: Կարող եմ ասել՝ անգամ միամիտ: Տան միակ երեխան էր, ու երբեմն այնպիսի տպավորություն ունեի, որ երբ բանակ գնա, գուցե չկարողանա ծառայել, քանի որ շատ հանգիստ էր իր տեսակով, բայց իր ծառայությունը շատ լավ է անցել: Եթե օգնություն էր պետք ինչ-որ մեկին, կարիք չկար Կարենին խնդրելու, նա պատրաստակամ էր բոլորին օգնելու հարցում: Մեր հարևանները մինչև հիմա էլ իր մասին խոսելիս ասում են՝ Կարենը յուրահատուկ անձնավորություն էր: Այնպես չէ, որ իմ որդին է, գովում եմ իրեն: Այդ առումով շատ օբյեկտիվ մարդ եմ»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Կարինեն՝ Կարենի մայրիկը:
Կարենը ծնունդով Մարալիկ քաղաքից է: Նախ սովորել է Մարալիկի թիվ 1 միջնակարգ դպրոցում: «Մեր ընտանիքն ուսուցչի ընտանիք է եղել, բոլորս՝ թե՛ ես, թե՛ իմ եղբայրները, լավ ենք սովորել: Այդ դպրոցում Կարենս լավ առաջադիմություն չունեցավ: Այնուհետև ուսումը շարունակեց Գյումրու Թուֆենկյանի անվան թիվ 5 միջնակարգ դպրոցում: Այդտեղ փայլուն սովորում էր: Գիտեք, թե ինչն էր ամենահետաքրքիրը, որ այդ դպրոցը Գյումրիում այն ժամանակ աչքի էր ընկնում իր անկարգ աշակերտներով, բայց Կարենս շատ լավ, բարձր գնահատականներով ավարտեց: Սերգեյ Եսենինին շատ էի սիրում, և հանուն ինձ երեք բանաստեղծություն անգիր էր սովորել, ուսուցչուհին այդ օրն իրեն երեք անգամ հինգ էր նշանակել: Տուն եկավ՝ մամա՛, իմ հինգերը նվիրում եմ քեզ, որովհետև դու Եսենին շատ ես սիրում: Ամեն ինչ անում էր, որ դիմացինն իրեն լավ զգա, ամուր թիկունք էր, ամեն ինչ անում էր, որ իր ներկայությունը մարդկանց համար հաճելի լինի»:
2009 թվականին Կարենը զորակոչվում է պարտադիր զինվորական ծառայության: Ծառայել է ՀՀ ԱԱԾ սահմանապահ զորքերում, ստացել է կրտսեր սերժանտի կոչում: Տիկին Կարինեն վերհիշում է՝ երկու անգամ մասնակցել է Սահմանապահ զորքերի շքերթին՝ որպես լավ զինծառայող: Ժամկետային ծառայության ժամանակ արժանացել է շնորհակալագրերի, պարգևատրվել «Լավագույն զինվոր-մարզիկ» կրծքանշանով: «Երբ ժամկետային ծառայությունն ավարտեց և տուն եկավ, իր հրամանատարները զանգահարեցին ինձ և շնորհակալություն հայտնեցին: Իր ծառայակից ընկերներն էլ միշտ ասել են, որ Կարենը շատ տարբերվող, նվիրված ու ազնիվ ընկեր է եղել»:
Զորացրվելուց հետո Կարենն աշխատել է Սահմանապահ զորքերում՝ որպես պայմանագրային զինծառայող, 2018 թվականին որպես պայմանագրային զինծառայող աշխատանքի է անցել թիվ N զորամասում: «Ծառայությունից վերադարձավ և այնպես սիրեց բանակային կյանքը, որ անմիջապես ասաց. «Մամա՛, իմ կյանքը տեսնում եմ միայն բանակում»: Սկզբում աշխատում էր սահմանապահ զորքերում Բավրայում, հետո ընկերոջ հետ տեղափոխվեց Նոյեմբերյան՝ որպես պայմանագրային զինծառայող, իր ամենամտերիմ ընկերն էր, որի հետ զոհվեց մարտի դաշտում: Մեկ տարի ապրեց քաղաքացիական կյանքով, չէր կարողանում իր տեղը գտնել: Ծառայության ժամանակ գալիս էր տուն հանգստանալու, որ հետո կրկին դիրքեր բարձրանար, չէր վստահում, որ որևէ մեկն իր համազգեստն արդուկեր: Իր կոշիկներն այնպես էին փայլում: Ուներ գնալ-գալու համազգեստ, ուներ ծառայելու համազգեստ, ուներ համազգեստ, որով պետք է ինժեներական աշխատանքներ կատարեր: Ինչպես փայլուն համազգեստով գնում էր, այդ ձևով վերադառնում էր»:
Կարենը պայմանագրային զինծառայող էր Կողբի զորամասում՝ Բաղանիսի գումարտակում, երբ սկսվեց 44-օրյա պատերազմը: «Կամավորագրվեց և մեկնեց Արցախ: Երկար ժամանակ իր սպաները դեմ էին, որ նա մեկնի: Իր հետ ծառայողներից մեկն ասում է՝ Կարենին տեսնելուց սպաները «փախչում» էին, որովհետև ամեն ինչ անում էր Արցախ մեկնելու համար: Պատերազմն սկսվելու առաջին օրը տղաները տագնապով գնում են զորամաս: Ծառայող կանանցից մեկը պատմում է՝ բազմաթիվ համազգեստներ էինք ստացել, պետք էր դասավորել, առանձնացնել, որ Արցախ մեկնող յուրաքանչյուր խմբի տրամադրեին: Կարենս ու ընկերը՝ Ռազմիկը, երկու օր ու գիշեր չեն քնել, օգնել են, որ համազգեստները դասավորեն, տեղավորեն: Եթե տեսներ օգնելու կարիք կա, կգնար օգնելու, չէր սպասի, որ իրեն կանչեին: Այդ կինն ասում է՝ մեր բոլոր տղաները լավն են, բայց Կարենն առանձնահատուկ էր: Թե՛ ծառայակից, թե՛ քաղաքացիական կյանքի ընկերների շրջանում Կարենս հարգանք ու սեր է վայելել»:
Հոկտեմբերի 19-ին Կարենը զինակից ընկերների հետ մեկնում է մարտադաշտ: «Իրենց խմբի տղաներից չորսն Արցախ են մեկնել կամավոր հիմունքներով: Նրանցից երեքը Շիրակի մարզից էին: Իմացա, որ Կարենը մեկնում է Արցախ, երբ արդեն տեղ էր հասել: Բայց անընդհատ ասում էր՝ մամա՛ ջան, անպայման պետք է գնամ: Ղարաբաղը շատ էր սիրում: Երբ վերադարձավ ժամկետային ծառայությունից, որոշել էինք տեղափոխվել և Արցախում ապրել: Այդ կարգի սիրահարվել էր Արցախին, բայց ոչ մի կերպ չէր ստացվում: Հեռախոսով զրույցների ժամանակ ասում էր. «Ղարաբաղս վտանգի մեջ է, չգնա՞մ օգնեմ: Ժամկետային զինծառայողները զոհվում են, իրենց ծնողներից լա՞վն ես: Մենակ չթողնենք իրենց, գնանք օգնության»: Մեր վերջին զրույցի ժամանակ լսեցի տանկերի, հրանոթների շարժի ձայնը, մի անբնական ճիչ նաև, ահավոր զգացողություն էր: Չգիտեմ, թե ինչու ու ինչպես, բայց իմ երեխուն ասացի՝ Կարե՛ն ջան, հանկարծ գերի չընկնես: Տղաները պատմում էին, թե ինչպես է հերոսաբար կռվել մարտի դաշտում: Վիրավոր է եղել, բայց շարունակել է մարտը: Հոկտեմբերի 20-ին շատ թեժ ու ծանր կռիվներ են եղել Կուբաթլուում: Հենց այդ օրն էլ անմահացել է ԱԹՍ-ի հարվածից»:
Կարենը տուն է «վերադարձել» զոհվելուց չորս ամիս անց: «Եղբայրս ասաց՝ գիտակցաբար գնաց մահվան: Եթե պատերազմ ես գնում, պիտի պատրաստ լինես նաև զոհվելու: Այն, որ մարդը գիտակցաբար գնում է զոհվելու, դա ամենամեծ հերոսությունն է»:
Կարենը տիկին Կարինեի միակ երեխան է: «Պետք է ապրեմ, որ տղաս էլ երկար ապրի: Ծնողի չլինելուց հետո գուցե միայն Եռաբլուր այցելելուց հիշեն նրա որդուն: Կարենի հիշատակն է ապրեցնում: Ապրելուս գույնն էլ, իմաստն էլ կորել է: Կիսատ եմ, կոտրված: Երբեք չեմ կարողանա լիարժեք ուրախանալ, ապրել: Միշտ հպարտացել եմ իրենով, մի անգամ ինձ ասաց. «Մամա՛, այնպես պետք է ապրեմ, որ երբեք գլուխդ կախ ման չգաս»: Հենց այդպես էլ ապրել է: Շատ հպարտ եմ եղել իրենով ու հպարտ եմ նաև հիմա: Ինձ պետք չէր, որ իմ երեխան հերոս լիներ, ինձ պետք էր, որ իմ տղան իմ կողքին լիներ: Նա այն ձևով ապրեց ու ծառայեց, որ հիմա ամենուր բաց ու պարզ ճակատով եմ քայլում»:
Հ. Գ. - Կարեն Մարգարյանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» մեդալով: Պարգևատրվել է նաև ՀԿների կողմից: Հուղարկավորված է Եռաբլուրում:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
